Sosyal medya planlaması, sizin neyi, ne amaçla, ne zaman paylaşacağınıza önceden karar verdiğiniz bir planlamadır. Plan yapmazsanız, işletmenizin vaktini boşa harcıyor sayılırsınız. Örneğin, işletmeniz için harika bir tabela hazırlatıp bunu sapa bir yere asar mıydınız? Sosyal medya planlaması olmadan bir paylaşım yaptığınızda aslında bir nevi bunu yapmış olursunuz. Diğer tüm ağlarda olduğu gibi, sosyal medyada da müşterilerle iletişime geçmek ve onları ikna etmek bir plan gerektirir, ve bu plan için de para ve zaman gerekir.
Neyse ki, bir sosyal medya planlaması oluşturmak için on dört farklı sosyal medya platformuna hakim olmanız ve buna günler harcamanız gerekmiyor.
Tek ihtiyacınız olan bu beş soruyu cevaplamak:
- Hangi sosyal medya ağı işiniz için daha uygun?
- Sosyal medyada hedefleriniz neler?
- Sosyal medya planınızın başarısını nasıl ölçersiniz?
- Sosyal medya planı için bütçeniz nedir?
- Sosyal medya planınızı kim uygulayacak?
İşletmeniz adına bu soruları nasıl cevaplandıracağınızı öğrenmek ve müşterilerinize ulaşma hedefinizi gerçekleştirmek için okumaya devam edin.
1. Doğru Sosyal Medya Planlaması; Hangi Sosyal Medya Ağı İşletmeniz İçin Daha Uygun?
İşletmeler için sosyal medya kullanma konusunda duyduğum en iyi tavsiye, Anita Campbell’in Küçük İşletme Trendleri isimli konuşmasındandı. Söylediğine göre, küçük işletmelerde, birden çok sosyal medyayı kullanmak değil, bir veya iki siteye yoğunlaşıp etkili şekilde kullanabilmek önemli. Sosyal medya planınızın ilk adımı bu olmalı.
Hangi Siteleri Seçmelisiniz?
Bunu cevaplamak kolay. Hedef tüketici kitlenizin kullandığı siteyi seçmelisiniz.
Farklı sosyal medya ağları, farklı kitlelere hitap eder. Örneğin, LinkedIn profesyonel işletmelerin kullandığı en büyük ağdır. Instagram çoğunlukla 18-34 yaş aralığı tarafından kullanılır. Pinterest’in kullanıcı kitlesinin çoğu kadınlardan oluşur. Facebook ve Twitter’da ise cinsiyet anlamında eşitlik olsa da Twitter daha çok üniversite çağındaki gençlerden oluşur ve daha genç bir kitlesi vardır.
Yani, bu aşamada tek yapmanız gereken hedef kitlenizin kullandığı ve işletmeniz için en uygun sosyal ağı seçmek.
Hedef Kitlenizin Hangi Sosyal Ağları Kullandığını Nasıl Öğrenebilirsiniz?
Kitlenizin ve hedef kitlenizin hangi sosyal ağları kullandığını öğrenmenin bir yolu, onlara bunu sormaktır. Mağazanızda küçük bir anket yapmanız olacaktır. Web siteniz az da olsa trafik almaya başlamışsa, bu anketi web siteniz üzerinden de yapabilirsiniz. Bu anketler için kullanabileceğiniz bir çok anket programı bulunuyor. İnsanları anketlerinize çekmek için ödül veya yararlanabilecekleri bir teklif sunabilirsiniz.
İnternette araştırma yapabilirsiniz. İsim soyisim ile bir müşterinin hangi platformlarda yer aldığını, hangi sosyal ağları kullandığını rahatlıkla tespit edebilirsiniz.
Sosyal medya planlaması için birinci adım: Hangi ağları kullanacağınızı bulduğunuzda, hemen işe koyulun. Eğer seçtiğiniz sosyal medya ağları sizin için yeniyse boşa vakit harcamaktansa bu ağları öğrenmeye başlayın. İşletmenize bir profil oluşturarak başlayabilirsiniz.
2. Hedef Odaklı Sosyal Medya Planlaması; Hedefleriniz Neler?
Hangi sosyal medya ağını kullanacağınıza karar verdiğinize göre, şimdi hedefinizi kararlaştırmalısınız. İşletmeler için sosyal medyalar, diğer tüm pazarlama kanallarını gibi bir işlevle kullanılabilir. Bu hedef herkes için aynı gibi görünse de, önemli olan nasıl uygulanacağıdır. Örneğin sosyal medyayı; müşteri memnuniyeti, web sitenize trafik sağlamak, konuşulmak ve tanınırlığınızı geliştirmek, yeni ürün veya hizmet geliştirmek gibi bir çok amaç için kullanabilirsiniz.
Başka bir deyişle, sosyal medyayı aklınıza gelebilecek herhangi bir amacınızı gerçekleştirmek için kullanabilirsiniz. Önemli olan, ölçebileceğiniz bir hedefte karar kılmaktır.
Bir başka önemli konu, hedeflerinizin birbirini tamamlar nitelikte olmasıdır. Örneğin; sosyal medyayı müşteri iletişim servisi olarak kullanmak ile web sitenize trafik çekmek amacıyla kullanmak birbirini tamamlayan hedefler değildir. Bununla birlikte, mükemmel müşteri hizmeti sağlamak, kullanıcılarınızdan bu düzeyde bir etkileşim geliştirebiliyorsanız, yeni bir ürün veya hizmet geliştirmekle güzel bir şekilde örtüşen bir hedef olabilir.
Şimdilik aklınızda kalması gereken şey, bir ya da iki hedefin sizin için yeterli olduğu. Sosyal medya planlaması çalışmanızın işe yaraması için sürekli bir şekilde uğraşıyor olacağınızdan, yönetebileceğiniz kadarını üstlenmeniz sizin için daha rahat olacaktır.
Sosyal Medya Hedef Belirleme İpuçları
Hedef belirlerken her zaman olduğu gibi, sosyal medya hedeflerinizin alakalı, uygulanabilir ve ulaşılabilir olmasına dikkat etmelisiniz.
Son olarak, lütfen saçma sosyal medya hedefleri belirlemeyin. Sosyal medya hedeflerinizin iş stratejinizle kanıtlanabilir bir ilişkisi olmalıdır. 1.173.000 Facebook beğenisi veya 800.000 Twitter takipçisi almak güzel ama bir iş hedefi olarak aptalca. Bir Facebook hayranının değeri nedir? Sıfır. Eğer sizden alım yapmıyorlarsa 800.000 takipçinizin olmasının hiçbir anlamı yoktur.
İlginizi Çekebilir: Etkili Sosyal Medya Pazarlama Stratejileri ile İlgili 10 Adım
Sosyal medya planınızın ikinci adımı: Düşünün. Önceliklerinizi tartın. Sosyal medya hedeflerinizi yazın. Bunları mümkün olduğunca spesifik hale getirin. “Purple Duds yeni müşteriler alacak” değil, “Purple Duds önümüzdeki altı ay içinde yeni müşterilerden gelen satışları %30 artıracak.” şeklinde hedefler koyun.
3. Sosyal Medya Planınızın Başarısını Nasıl Ölçersiniz?
Bu adım, küçük işletme sahiplerinin, sosyal medya planı yaparken çoğu zaman atladığı bir adımdır ancak aynı zamanda en önemlisidir.
Genelde, sosyal medya planlaması için başarının da diğer pazarlama çabalarıyla aynı kıstasla ölçülmesi gerekir; maliyet ve yatırım getirisi sistemi. Bu yüzden ölçebileceğiniz sosyal medya hedeflerini seçmeniz çok önemlidir.
Sosyal medya yatırım getirisini daha kolay ölçmek için işletmenizin bir web sitesine ihtiyacı var. (Bir işletme web sitesine sahip olmak, sosyal medya takipçilerinize de bir varış noktası sağlar; bir anlamda işletmeniz için bir portal işlevi görür.)
Bir web siteniz (veya siteleriniz) olduğunda, çeşitli web sitesi, mobil ve sosyal medya uygulama verilerini izlemenizi ve analiz etmenizi sağlayan ücretsiz bir araç olan Google Analytics’i kullanabilirsiniz. Google Analytics’teki hedefler özelliğini kullanmak, örneğin site etkileşim hedeflerinizin karşılanıp karşılanmadığını ve nasıl karşılandığını görmeyi kolaylaştırır. (Kullanabileceğiniz başka araçlar da olduğunu unutmayın.)
Yapmak isteyebileceğiniz şeylerden biri, pazarlama kanallarındaki sonuçları karşılaştırmak için toplanan bilgileri kullanmaktır. Başka bir deyişle, aynı pazarlama hedefine ulaşmak için Facebook ve YouTube’u kullanıp kullanmadığınızı, hangisinin paranızın karşılığını en iyi şekilde verdiğini görmek için maliyet ve yatırım getirisi sistemini kullanabilirsiniz.
Başarınızı ölçmek için hangi metrikleri kullanıyorsunuz? The Manifest tarafından 2018’de yapılan bir ankette, işletme sahiplerinin %20’si katılımın en önemli metrik olduğunu söylerken, %19’u kitle büyümesini seçti. Küçük işletme sahipleri ve yöneticileri için diğer önemli metrikler arasında web sitesine yapılan tıklamalar %16, olası satışlar veya dönüşümler %15, gönderi sayısı %13 ve erişim %12’ydi.
Sosyal medya planlaması için adım: Eğer yoksa bir işletme web sitesi kurun/oluşturun ve sosyal medya hedeflerinizi ölçmek için kullanacağınız araç(lar)ı kurun. Sosyal medya planlaması uygulamaya başladığınızda bunları aksatmadan kullanmalısınız.
İlginizi Çekebilir: Sosyal Ağ Pazarlaması Nedir?
4. Sosyal Medya Planı için Bütçeniz Nedir?
KOBİ’lerin yüzde ellisi çevrimiçi pazarlamaya ayda 300 dolardan az harcama yaparken, küçük işletme sahiplerinin %47’si pazarlama çalışmalarını kendi çabalarıyla yürütüyor. Sosyal medya planlamsı tanımının içine bir bütçe planlaması da dahildir. Ve yaygın inanışın aksine sosyal medya ücretsiz değildir.
Bu yapılanların yanlış olduğunu söylemiyorum ancak işletmeniz için sosyal medya söz konusu olduğunda bedava diye bir şey yoktur. Organik erişiminiz giderek azalıyorsa ve işletmeniz için bir sosyal medya ağı kullanacaksanız, bunu başkasına yaptırmak için para harcarsınız veya kendiniz yaparak para harcarsınız.
Twitter, Facebook veya Pinterest’i kullanmak ücretsiz olduğu ve sosyal medyayı daha kolay ve daha iyi hale getirmek için her türlü ücretsiz araç olduğu için bunu ücretsiz yaptığınızı düşünüyorsanız bile, aslında yapmıyorsunuz çünkü zamanınız kısıtlı, paraya da değer.
Yani bir sosyal medya bütçesine ihtiyacınız var. Peki ne kadar? Umarım, işletmeniz için halihazırda bir pazarlama bütçeniz vardır, bu nedenle sosyal medya planlaması için bütçeniz bunun bir yüzdesi olacaktır.
Herhangi bir küçük işletmenin pazarlama için yalnızca sosyal medyayı kullanmasını önermiyorum. Bu noktayı vurguluyorum çünkü küçük işletmelerin “ücretsiz” olarak etiketlenmiş herhangi bir şeye eğilimi oluyor ve sosyal medya pazarlamasının geleneksel reklamcılığa nasıl düşük maliyetli bir alternatif olabileceği konusunda çok fazla şey duyabilirsiniz.
Küçük işletme pazarlamanız her zaman bir pazarlama karmasından oluşmalıdır çünkü küçük işletmenizin tüm potansiyel müşterilerine veya müşterilerine ulaşacak tek bir pazarlama kanalı yoktur.
Pazarlama bütçenize eklemeniz gereken pazarlama karmanızın bir diğer parçası da web sitenizdir, çünkü işletmenizi sosyal medyada bir web siteniz olmadan pazarlamak, jokey olmadan bir yarışta at koşturmaya çalışmaya benzer.
Küçük İşletmenizi Pazarlamak İçin Başka Neler Kullanmalısınız?
Pazarlama karmanızın geri kalanının nelerden oluşacağı büyük ölçüde hedef kitlenize bağlıdır. Örneğin, genç, bilgili, canlı “Net” türlerine internet tabanlı uygulamalar satıyorsanız, çevrimiçi reklamcılık bütçenizin büyük kısmını oluşturabilir. Öte yandan, yaşlılar ve yaşlı ebeveynleri hakkında endişe duyan orta yaşlı kişilere düşme önleyici ürünler satıyorsanız, bazı radyo ve TV spotları büyük pazarlama bütçe kalemleriniz olabilir.
Genel tavsiyemi soracak olursanız, pazarlama için harcayabileceğiniz para miktarını seçin ve ardından ikiye katlayın derim. Pazarlama için harcaması gereken miktarın yaklaşık bir harcama yapan bir küçük işletme sahibini henüz hiç tanımadım.
Sosyal medya planlaması için dördüncü adım: Pazarlama planınızı ve bütçenizi gözden geçirin ve sosyal medya planınızı buna entegre edin.
5. İşletmenizin Sosyal Medya Planını Kim Yürütecek?
Bana “Sosyal medya planımı kendim yöneteceğim.” demeden önce haftada kaç saat boşluğunuz olduğunu söyleyin. Aynen, ben de öyle düşünmüştüm.
Sosyal Medya Başarı Zirvesi’nde verilen Küçük İşletme Trendleri konferansında Anita Campbell, Pazartesiden Cumaya, yönetim, yorum ve sosyal medyadaki güncellemelerine günde 15 dakika harcadığını, işletme bloğunu güncellemek için haftada 2 saat daha harcadığını söylemişti. Bu, haftada 3 saat 15 dakika yapıyor.
Ayrıca, her sosyal medya platformunun öğrenme sürecini de hesaba katarsak bu rakamlara 7-10 saat daha eklenmiş olacağını da ekliyor.
İlginizi Çekebilir: Sosyal Medya Yönetiminizi Uzmanlara Bırakın
Şu an için bu saatleri boşaltabilecek olsanız da, bunu gelecek hafta yapabilecek misiniz? Veya gelecek ay? Tüm sene boyunca? Sosyal medya, açılıp kullanılmadan bırakılmış hesaplarla dolu.
Tüm bunlar, işyerinizin sosyal medyasını kendiniz kullanamazsınız demek olmuyor, buna harcayacağınız zaman ve emeğin farkında olun istiyorum.
Sosyal medya planlaması için paylaşımlarınızı otomatize etmenize yarayacak birçok araç bulunuyor ancak bu paylaşımları zamanlamak ve ayarlamak bile zaman alıyor.
Bazı işletmeler, sosyal medya hesaplarına birden fazla personel atayarak bu sorunun üstesinden geliyorlar. Bunu yöntemi kullanacak olursanız, sosyal medyayı kullanan personelin maliyetinin yalnızca maaşları veya ücretleri değil, yönetmeye , yorum yapmaya ve içerik yayınlamaya harcadıkları zamanda yapabilecekleri her şeyin maliyeti olduğunu unutmayın.
Atayacak personeliniz yoksa, sosyal medya planınızı uygulamaya koymak ve küçük işletmenizin sosyal medyasını yönetmek için birini işe almak kolaydır. Şu anda vaktiniz yoksa veya daha sonra olmayacağını düşünüyorsanız, sosyal medya başarısına giden yol budur. Eksik veya amatör sosyal medya çabaları işletmenize zarar verebilir.
Sosyal medya planınızın beşinci adımı: Zaman taahhütlerinizi ciddi bir şekilde düşünün ve işiniz için sosyal medya planınızı eyleme geçirme görevini kişisel olarak üstlenmek isteyip istemediğinize karar verin. Cevabınız “Evet” ise, bunu yapacak olan siz olacaksınız, hangi sosyal medyayı kullanacağınıza dair ilk kararınıza geri dönün, birini seçin ve nasıl çalıştığını öğrenmeye başlayın. Bunu öğrendikten sonra, sosyal medya planınız için belirlediğiniz hedeflere ulaşmak için o sosyal medyayı nasıl kullanacağınızı bulmaya hazır olacaksınız.
Cevap “Hayır” ise, sosyal medya planınızı sizin için etkili bir şekilde uygulayabilecek bir kişi veya şirket bulmak için aramayı başlatmanın zamanı gelmiş demektir.
