Ağaç gövdelerini veya tomrukları istenilen ölçülerde kadron, kalas ya da tahta halinde kesen veya küçük odun parçaları halinde biçen bir makineyi ayarlayıp çalıştıran kişidir.
GÖREVLER
- – Kesilecek ağaç gövdelerinin veya tomrukların ölçülerine ve cinsine göre tezgahın çalışma ayarlarını yapar,
- – Şalteri açmak suretiyle hızar makinesini çalıştırır,
- – Biçilecek ağaç gövdesi veya tomruğu yardımcı işçilerle birlikte kaldırır ve testereye doğru sürer,
- – Kesim işlemine nezaret eder, – Kesim süresince hızar şeridindeki ısınmayı önlemek için sıvı yağ (mazot) sürer,
- – Kesilen parçaları tezgahtan alır,
- – İş bitiminde tezgah üzerindeki talaşları temizler,
- – Tezgahın bakımını yapar,
- – Körelen testereleri biler.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- – Hızar tezgahı makinesi,
- – Çeşitli şerit testereler,
- – Şerit kaynak makinesi,
- – Şerit bileme makinesi,
- – Sıvı ve katı madeni yağlar,
- – Takım dolabı,
- – Kereste, tomruk,
- – Çizecek, kerpeten, çekiç, tornavida, çeşitli gönyeler, keser, fırça, kalem, ağaç metre, eğe, iskarpela, tokmak, nişangeç.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- – Bedence güçlü,
- – Göz, el ve ayaklarını eşgüdümlü olarak kullanabilen,
- – Dikkatli, düzenli kimseler olmaları beklenir. İleri derecede görme bozukluğu, el ve ayaklarda sakatlık bu mesleğin yürütülmesini engeller.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Hızarcılar kereste ve odun depolarında, hızar ve marangoz atölyelerinde çalışırlar. Çalışma ortamı çok tozlu ve gürültülüdür. Hızarcı çalışmalarında makinelerden yararlanır. İş genellikle ayakta yürütülür. İş sırasında dikkatsizlik sonucu elin kesilmesi, göze talaş kaçması, tomruk altında ezilme gibi tehlikeler söz konusu olabilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Hızarcılar genellikle, kereste satılan yerlerde, odun ambarlarında, marangoz atölyelerinde, hızar fabrikalarında çalışırlar. Hızarcılık, doğramacılık, mobilyacılık ve inşaat sektöründeki marangozluk meslekleriyle iç içe bir durum arz ettiğinden, bu mesleklerin gelişmesi hızarcılara olan ihtiyacı arttıracaktır. Özellikle inşaat sektörünün gelişmesi bu yönde olumlu bir katkı sağlamaktadır. Ancak hızarcılık mesleği, doğramacılık mesleğinin bir bölümü haline dönüşme eğilimi içerisindedir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleki eğitim merkezlerinde “Hızarcı” meslek dalı adı altında herhangi bir eğitim verilmemektedir. Dosyada yer alan diğer bilgiler güncelleme tarihinden önceki bilgileri kapsamaktadır. Mesleğin doğrudan doğruya öğretimini veren bir mesleki okul henüz mevcut değildir. Ancak mesleki eğitim merkezlerinde doğramacılık eğitimi içerisinde hızarcılık mesleği ile ilgili bilgiler de verilmektedir. Yeterli sayıda müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde Ağaç İşleri alanının altında doğramacılık mesleğine yönelik eğitim programı düzenlenebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- – En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- – 14 yaşını doldurmuş olmak
- – Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- – Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
EĞİTİMİN SÜRESİNCE İÇERİĞİ
Doğramacılık mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 3 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1,5 yıldır. Yaygın eğitim şekli olan usta-çırak usulünde, temel eğitimini tamamlamış ya da yarıda bırakmış yetişkin kişiler bir usta yanında 3 yıl ve daha fazla sürelerde çalışarak mesleği öğrenmektedirler. Mesleki eğitim merkezlerinde, eğitim süresince meslek adaylarına teorik olarak Türkçe, Matematik, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fen Dersleri, Meslek Bilgisi, Teknik Resim dersleri verilir. Pratik eğitimde ise (işyerlerinde) şu konularda eğitim verilmektedir:
- – Hızarcılık mesleğini tanıma ve önemini kavrama,
- – İşyerlerini tanıma,işyerlerinde bulunan ve hızarcılıkta kullanılan makine ve aletleri tanıma,
- – Testere bileme,
- – Testere çaprazlama,
- – Düzgün biçme teknikleri,
- – Tezgahı koruma ve bakımını yapma,
- – İş kazaları ve iş güvenliği.
MESLEKTE İLERLEME
– Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler. – Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ-Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra “Usta Öğreticilik” belgesi alabilirler. – Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur. – İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Mesleki eğitim merkezlerine devam eden adaylara işverenle yaptıkları sözleşme gereği aylık olarak asgari ücretin % 30′ u oranında bir ücret verilir. Pratik eğitimleri boyunca iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanmaktadır. Usta-çırak usulünde ise adaylar asgari ücret düzeyinde bir ücret alabilmektedirler. Sigorta primi işverence ödenmektedir. Mesleki eğitimini tamamlayıp usta unvanı ile çalışan meslek elemanları, asgari ücretin 2-3 katı ücret alabilmektedirler. Alınan ücrette bölgeler itibariyle ve mesleki deneyim, başarı ve birikime paralel olarak değişiklikler olabilmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- – İlgili Eğitim Kurumları,
- – Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- – Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.
