Fikrini bir işe dönüştürmek isteyen bir girişimci misiniz? Bir iş planı çizdiniz mi? Yeni kurulmuş işletmelerle ilgili, başlangıçta para istemiyorlarsa bir iş planına ihtiyaç duyup duymadıklarına dair bir tartışma var. “İş Planını Yak” isimli eserin sahibi Carl Schramm’ın dediğine göre, çoğu büyük işletmenin başlangıçta bir iş planı yoktu:
“Baktığınızda, U.S. Steel, General Electric, IBM, American Airlines gibi birçok büyük şirketin ve daha sonrasında da Amazon, Apple, Facebook ve Microsoft gibi yeni şirketlerin hiçbirinin işe başlarken bir iş planı yoktu.”
ABD Küçük İşletme Yönetimi, daha ılımlı bir yol izleyerek, “tüm” işletmelerin kapsamlı bir iş planına ihtiyaç duymayabileceğini belirtiyor. Bunun yerine, küçük ve yeni işletmelerin, iş kurmak için önemli gereklilikleri öğrenebilecekleri daha basit bir plan kullanmasını öneriyor. Basit veya karmaşık olsun veya olmasın, iş planınız temel gereklilikleri kapsamalıdır.
İş Planı Anahattı
Aşağıdaki anahat, iş planınızın neyi kapsaması gerektiğine dair bir özet mahiyetinde oluşturulmuştur. Kesin bir kılavuz olmamakla birlikte, sunulan bölümleri uzatabilir, kısaltabilir veya daha detaylı bilgiler de ekleyebilirsiniz. Unutmayın ki önemli olan girişiminizi en ilgi çekici ve profesyonel şekilde sunabilmektir.
Yönetim Özeti
İş planında ilk iş gibi görünse de, tüm planı kapsadığından yönetim özeti bölümü genelde en son yazılır. Bir tanıtım, misyonunuz ve ürünlerinizle ilgili bilgiler vererek işletmenize genel bir bakış sunar.
Bu özet, işletmenizin ilk izlenimi olduğundan, özellikle finansman arıyorsanız, sıra dışı olması özellikle çok önemlidir.
İş Tanımı
Yeni işinizdeki ürün ve hizmetlerinizin ne işe yaradığı, olası alıcılarınız ile ilgili bir bilgi verin. Bu tanımı, tahmini satışlarınız, rakipleriniz gibi sektöre ilişkin bazı bilgilerle daha da genişletebilirsiniz. Bu bölümde, sektördeki yeriniz ile ilgili pozitif düşünceler sunmalısınız. Kendinizin veya ekibinizin uzmanlığından bahsederek rekabet ortamında işinizi öne çıkarın.
Pazar Analizi
Pazar analizi, en iyi müşterilerinizi belirlediği için iş planınızın en önemli kısımlarından biridir. İşe yarar bir pazar analizi yapmak için, hedef pazarınızdaki ürün ve servisleri, coğrafik, demografik açılardan incelemeli ve oluşan ihtiyaçları ve bu ihtiyaçların halihazırda nasıl karşılandığını gözlemlemelisiniz. Bu aşamada hedefiniz, hedef müşterileriniz hakkında sağlam bilgilere sahip olduğunuzu göstermek ve böylece daha bilinçli ve kapsamlı tahminlerde bulunarak karşınızdakileri de ikna edebilme fırsatınızın olmasıdır.
Rekabet Analizi
Rekabet analizi bölümünü hazırlanırken, pazarınızdaki doğrudan ve dolaylı rakiplerinizin ne kadar başarılı olduğunu da öğreneceksiniz. Bu bölümde, rakiplerinizin güçlü ve zayıf yanlarını, sahip oldukları herhangi bir avantajı ve rekabetten sıyrılabileceğiniz eşsiz özelliklerinizi bulundurmalısınız. Ayrıca, seçtiğiniz pazarda karşınıza çıkan bir engeli nasıl aşacağınız gibi çözümler de iş planınızın bu bölümünde bulunmalıdır.
Esas hedefiniz rekabetten nasıl sıyrılacağınızı bulmaktır, ancak, güçlü bir rekabet analizi olası finansmanları da kazanmanıza yarar sağlayabilir.
Satış ve Pazarlama Planı
Satış ve pazarlama planı bölümü, ürün ve hizmetlerinin yararlarından, reklamcılık ve fiyatlandırma planlarınızdan ve satış stratejilerinizden oluşmalıdır. Bu bölümde eşsiz satış tekliflerinizi, ürün ve hizmetlerinizi pazara nasıl çıkaracağınızı ve insanları ürünlerinizi satın almaya nasıl ikna edebileceğinizi planlamalısınız.
Eşsiz satış teklifinizi hazırlarken aklınızda bulunması gereken bir soru var: Rakiplerim varken insanlar neden bu ürünü benden satın alsın?
Mülkiyet ve Yönetim Planı
Bu bölüm, iç yönetim ekibi, dış yönetim ve insan kaynakları ihtiyaçlarınız dahil olmak üzere işinizin yasal yapı ve yönetim kaynaklarını bulundurmalıdır. Yönetim ekibinizdeki her bir kişinin işletmenize ne kattığını ve deneyimlerini de ekleyebilirsiniz. İş planınızın asıl amacı finansman sağlamak ise bir danışman kurulunu da yönetim kaynaklarınıza eklemek mantıklı olacaktır.
İşletme Planı
İşletme planınız, işletmenizin nasıl yönetileceği konusunda ayrıntılı bilgi sunmalıdır. İşletmenizin konumu, tesis ve ekipmanları, ihtiyaç duyduğu personel türünü, envanter ihtiyaçlarını, tedarikçilerini, üretim sürecini veya günlük operasyonda ihtiyaç duyacağınız şeyler gibi bilgileri bulundurur.
Finansal Plan
Yeni bir iş kurmak genelde kar sağlamak içindir, bu nedenle mevcut finanslarınızı ve finansman ihtiyaçlarınız ve öngörülen geliriniz gibi konularda sağlam bir fikre sahip olduğunuzu göstermeniz önemlidir. Bu bölümde, finansman gereksinimlerinizin, ayrıntılı mali tablolarınızın ve mali tablo analizinin bir tanımını bu kısma ekleyin. İş planının bu kısmı; bilanço, gelir tablosu ve nakit akışı tablosu veya yeni bir iş olması durumunda nakit akışı tahmini gibi herhangi bir işletmenin üç ana finansal belgesini sunduğunuz yerdir.
İlginizi Çekebilir: İş Planı Nedir ve Neden Gereklidir?
Ek Bölüm
Yukarıda bahsettiğimiz bölümlere ek olarak iş planınız sonuna iş fikrinizi destekleyecek, güvenilirliğinizi ve başarınızı artıracak ek bilgiler ekleyin. Pazar araştırmalarınızı, ürünlerinizin fotoğraflarını, izin ve patentlerinizi ve diğer mülkiyet haklarınızı, kredi özetlerinizi, özgeçmişleri, pazarlama materyallerini, işinizle ilgili tüm sözleşme ve anlaşmaları bu kısma ekleyin.
İş Planınızı Nasıl Organize Edersiniz?
İş planınızı nasıl kuracağınıza dair tek bir kural yoktur, yalnızca yönetim özeti bölümünün ilk madde olmasına dikkat edin. Diğer tüm bölümler, hedefleriniz doğrultusunda şekillenebilir.
İş planı yazmanızın amacı organize olmanıza yardımcı olması, bilgi toplamak ve bir yol haritası çizmek ise, iş planınızı buna göre şekillendirebilirsiniz. Örneğin pazarlamaya dair sektör izlenimi, pazarlama analizi, rekabet analizi ve pazarlama planınız gibi benzer içerikleri birlikte gruplandırabilirsiniz.
Eğer hedefiniz finansman sağlamak ise, hedef kitlenizin önem vereceği, ikna edici içerikleri ön planda bulundurun. Yeni işletmenizin danışma kurulunda işin uzmanları varsa, bu kısmı öne koyarak ilgi çekebilirsiniz. İşletmenizin güçlü yönlerini öne çıkarmak da bu belgeyi okuyan kişiyi cesaretlendirecektir.
“İçindekiler” Kısmı Ekleyin
Tüm bu bölümleri tamamladıktan sonra, planın başına bir içindekiler sayfası ekleyerek okunabilirliği artırabilirsiniz.
İlginizi Çekebilir: Fizibilite, İş Fikri, İş Planı ve İş Modeli Nedir?
İş Planınızın Görünümü Önemlidir
Sadece kendiniz için bir organize edici plan hazırlıyorsanız, bu belgeyi istediğiniz gibi dizayn etmekte özgürsünüz, fakat, eğer bunu bir finansman bulmak için kullanacaksanız, iş planınızın görünümü oldukça önemlidir. İş planınız resmi bir belgedir ve buna göre dizayn edilmelidir. Unutmayın ki, her iş planının finansman bulma amacı vardır.
Satır aralıkları ve formata dikkat edin, yanlış yazım ve gramer hatalarından kaçının. Bu konularda kendinize güvenmiyorsanız, bir profesyonelden yardım alın.
Siz ne kadar yetenekli olsanız da, bu işi bir profesyonele yaptırmak iyi bir fikir olacaktır. Asıl yazarın gözden kaçırdığı hataları görmekte ikinci bir kişi kullanmak yararlı olacaktır.
Eğer kopyalarına ihtiyacınız varsa, profesyonelce bastırın ve birleştirin. İş fikrinizi pazarlamak için kısıtlı zamanınızın olduğunu ve güçlü bir hamle yapmanız gerektiğini aklınızda bulundurun.
İş Planınız Ne Uzunlukta Olmalı?
İyi bir iş planını sayfa sayısına indirgeyemeyiz, çünkü iş planınızın uzunluğu işinize bağlıdır. İş planınız, karmaşık olmaksızın gerekenleri gerektiği yere ulaştıracak kadar kısa ve öz, ancak eksiksiz ve hedef okuyucuyu etkileyecek kadar da uzun olmalıdır. Yeni bir işletmenin basit bir planı 40 sayfa kadar olabilir, finansal stratejileri, ürün diagramlarını, sektör bilgilerini kapsayan daha kapsamlı ve hırslı bir iş planı ise 100 sayfaya kadar çıkabilir. Burada hedef, düzenli bir şekilde işletmeniz ile ilgili gerekli bilgileri sunabilmektir.
