Hücre ve organlarınız kendini ne kadar sürede yeniliyor? Kemikleriniz,
deriniz, tat alma hücreleriniz, kirpikleriniz ve hatta kan hücreleriniz
düşündüğünüzden çok daha genç. Nüfus cüzdanınızda yazan tarih sizin gerçek
yaşınızı gösterirken, vücudunuzdaki organlar ve hücreler şaşırtıcı bir şekilde
her ay, her yıl ve hatta her hafta yenileniyor.
Reader’s Digest dergisinde yer alan habere göre, işte bazısı 5
günde bir bazısı ise 15 yılda bir yenilenen organlarınız,
hücreleriniz:
Karın mukozası: Yiyecekleri sindirmeye yardımcı
olmada önemli rol oynayan mide mukozası, 5 günde bir yenilenir. Özel hücreler
midenizin pH dengesini sağlanmasından sorumlu enzimler ile asit üretir. Aynı
hücreler mide mukozasını asidin yırtıcı, parçalayıcı etkisinden korumak için
koruyucu bir mukus salgılar. Tüm bu işler bir haftadan daha kısa sürede meydana
gelir.
Tat alma tomurcukları: Küçük fakat çok çalışkan
olan yaklaşık 10 bin tat alma tomurcuğunuz yiyeceklerin tatlarını beyne ileten
mikrovilü denilen mikroskopik kıllara sahip. Tat alma tomurcuklarınız sık sık,
yaklaşık 10 günde bir yenilenir. Fakat bu süreç yaşla birlikte yavaşlar. Bu
nedenle daha yaşlı olan yetişkinlerin sadece 5 bin tat alma tomurcuğu
bulunur.
Cilt: Cildinizin en dış katmanı “Stratum corneum”
olarak isimlendirilir. Bu katman cildin daha hassas olan katmanları ile ortam
arasında koruyucu bir bariyer olarak görev yapar. Yeni üretilen hücreler
gelişir, yeni hücreler yapmak üzere bölünür ve sonunda 2 haftalık bir yolculuk
ile en üst katmandan dökülen hücrelerin yerini alırlar. Bu yer değiştirme işlemi
hayatınız boyunca sürer. Yaşlandıkça hücrelerin dökülme ve yenilenme işlemleri
de yavaşlar.
Kirpikler: İnsanların yanı sıra birçok hayvanda da
bulunan kirpikler gözlerinizi toz, kir gibi partiküllere karşı korur ve
gözlerinizin kurumasını önler. Üstteki göz kapağınızda yaklaşık 150-200 kirpik,
alttakinde ise 75-100 arasında kirpik bulunuyor. Kirpikleriniz de 2 ayda bir
yenilenir.
Kırmızı kan hücreleri: Tek bir damla kan bile
milyonlarca güçlü hücre içeriyor. Franklin Enstitüsü’ndeki yetkililere göre,
oksijeni dağıtan ve diğer hücrelerden gelen atıkları yok eden bu hücreler 4 ayda
bir yenilenir. Kan hücrelerinin hayatı destekleyen bu fonksiyonları çok
önemlidir. Beslenmenizdeki demir bu süreci kolaylaştıracaktırır. Demir kırmızı
ette, balıkta, kümes hayvanlarında, yumurtada ve fasulyede yaygın olarak
bulunur.
Karaciğer hücreleri: Başlıca temizleyici organ olan
karaciğer, sindirim sisteminden gelen kanı vücudun kalan kısmına yayılmadan önce
filtre eder, ilaçları metabolize eder ve kimyasalların etkisini giderir. Bu
karaciğer için büyük bir iş, bu nedenle yaklaşık her yıl hücrelerini yenilemeye
ihtiyacı olur.
Kemikler: Kemikleriniz güçlü ve dayanıklı
görünebilir, fakat kemikleri oluşturan hücreler sürekli ölür ve yeniden doğar,
her 10 yılda bir tüm iskelet sisteminiz yenilenir. Kemik yoğunluğu 20’li
yılların başında en güçlü olduğu dönemdedir ve daha sonra dereceli olarak
zayıflar. Kemik kaybı yeniden doğan kemiklerden daha fazla olursa kemik erimesi
hastalığı oluşur.
Kaburga kas hücreleri: Göğüs kafesiniz kalp ve
akciğer gibi hayati iç organlarınızı korur ve bu hücreler 15 yılda bir
yenilenir. Göğüs kafesinin 12 çift kemiği kaslar ve liflerle desteklenir.
Kaburga kemiklerinizin arasındaki bu kaslar “interkoskal kaslar” olarak
adlandırılır. Nefes alıp verdiğinizde göğüs kafesinizin genişlemesini
sağlar.
Beyincik: Beyinciğiniz sizden 3 yaş daha gençtir.
Beyninizin bu bölümü hareket yeteneği ile dengenin sağlanmasından önemlidir.
Houston’daki Texas Üniversitesi Sağlık Bilimi Merkezi’ndeki yetkililere göre,
tüm beyin hacminizin sadece yüzde 10’unu oluşturmasına rağmen beyincik tüm beyin
hücrelerinin yüzde 50’sinden fazlasını içerir. Beyincik bebeklerde ilk gelişen
organlardan biri olmasına rağmen oldukça yavaş yaşlanır. Beyincik dengeyi ve
duruşunuzu kontrol eder, isteğe bağlı hareketlerinizi düzenler, futbol,
basketbol gibi hareketli sporları öğrenmenize yardımcı olur, dil gibi diğer
zihinsel fonksiyonlar için de önemlidir. Zaman
