Monero’yu anlayabilmek için önce gizlilik ve anonimlik arasındaki farkı anlamak gerekmektedir. Gizlilik, yapılan şeylerin başka kimse tarafından bilinmemesidir. Anonimlik ise yapılan işlemlerin diğer kişiler tarafından bilinebilmesi ama bu işlemleri kimlerin yaptığının bilinmemesidir. En popüler kripto para olan Bitcoin, gizli değildir çünkü Bitcoin blockchaini tamamiyle halka açıktır ve yapılan tüm işlemler herkes tarafından görülebilmektedir. Ayrıca Bitcoin blockchaininde hangi cüzdandan hangi cüzdana para gönderildiği halka açıktır. Ancak para transferini kimlerin yaptığı bilinememektedir. Monero ise tamamen gizlilik üzerine kuruludur.
2014 yılında Bytecoin’in çatallanması ile
ortaya çıkan Monero, dünyanın ilk gizli kripto parası olarak tarihe geçmiştir.
Monero protokolü göndericiyi, gönderilen miktarı ve alıcıyı gizlemektedir.
Monero üzerinden gerçekleştirilen transferlerde kullanıcının imzası daha önceki
imzalar ile karıştırılmaktadır ve bu da imzanın kullanıcı için dublör haline gelmesini
sağlamaktadır. Alıcının gizliliği ise gizli adresler ile sağlanmaktadır. Halka
açık Monero adresleri 95 karakter uzunluğundadır ve adresler 4 ile başlar. Bu adreslerden
oluşturulan tek kullanımlık gizli adres ise transferin sonlandığı noktadır ve
ağdaki kimse tarafından görülememektedir.
Monero İçin Gizlilik Neden Önemli?
Monero üzerinde yapılan transferler herhangi bir şekilde izlenememekte ya da bir kullanıcı ile ilişkilendirilememektedir. Durum bu olduğunda ilk akla gelen Monero gibi platformların kriminal aktiviteler için bulunmaz bir nimet olduğudur. Ancak diğer taraftan kullanıcılar için tam anlamıyla bir gizlilik sağlamaktadır. Bitcoin ya da Ethereum gibi blockchainlerde transfer edilen miktar kolay bir şekilde görüntülenebilmektedir. Bu da günümüzde alışkanlıkları belirleme, gerçek kimlikler ile ilişkilendirme ve adresler ile kullanıcıların davranışları belirleme konusunda büyük kolaylık sağlamaktadır. Büyük şirketlerin bu verileri inceleyerek kullanıcı alışkanlıklarını belirlemesini ve satın alma davranışlarını incelemesini istemeyen kişiler için gizli kripto paralar biçilmiş kaftandır. Ayrıca Bitcoin adresleri tamamen halka açıktır. Bu nedenle hangi cüzdanda ne kadar para olduğu görülebilmektedir. Bunun sonucunda cüzdanında yüksek miktarda Bitcoin tutan kişiler siber saldırganların hedefi haline gelmektedir.
Cüzdanların takip edilebilir olması aynı
zamanda spekülasyona dayalı işlemlerin yapılabilir olmasını sağlamaktadır.
Büyük bir kripto para borsasına gelen transferlerin belirlenmesi ile büyük bir
satış emri verilebileceği ön görülebilmektedir. Bu nedenle birçok kişi elindeki
kripto paraları çıkararak satış emri verilmeden yüksek kâr elde etmeye
çalışabilmektedir. Tam anlamıyla mükemmel bir sektörde bu tarz açıkların
olmaması gerekmektedir. Monero sunduğu gizlilikle spekülasyonları da ortadan
kaldırarak piyasanın daha stabil olmasını sağlamaktadır.
XMR
Tıpkı Bitcoin gibi XMR’da bilgisayarlarda kompleks matematik problemlerinin çözülmesi ile çıkarılmaktadır. Ancak XMR çıkarmak için kullanılan CryptoNight isimli algoritma, Bitcoin çıkarmak için kullanılan SHA-256 isimli algoritmadan tamamen farklıdır. CryptoNight, ASIC donanımlarına karşı dayanıklıdır. Bu da daha güçlü bir bilgisayar ile daha fazla madencilik yapılamayacağı anlamına gelmektedir. Hatta grafik işlemcisi ile yapılan işlemler bile diğer kripto paraların aksine büyük bir fark yaratmamaktadır. Bu da XMR’ın hala daha sıradan bilgisayarlarda kolay bir şekilde çıkarılabilmesi anlamına gelmektedir. Bu kolaylık Bitcoin ve Ethereum gibi popüler kripto paralarında mümkün olmamaktadır. XMR’ın bu kadar kolay çıkarılabilir olması internet tarayıcısı madenciliğinde popüler hale gelmesini sağlamaktadır. Bu yöntemle bir kullanıcı bir internet sitesini ziyaret ettiğinde, kullanıcın bilgisayarının siteyi ziyaret ettiği süre boyunca işlemci üzerinden madencilik yapmasına olanak sağlamaktadır.
21 milyon adetle sınırlı olan Bitcoin’in
aksine XMR’ın üretilebilir herhangi bir son sınırı bulunmamaktadır. XMR’da her
bir blok çıkarıldığında yeni bir tanesi meydana gelmektedir ve bu da yaklaşık
olarak her iki dakikada bir gerçekleşmektedir. Bloğu çıkarmanın ödülü ise zaman
içerisinde düşüş göstermektedir. 31 Mayıs 2022 tarihinde dolaşımda 18.4 milyon
XMR dolaşımda olacaktır ve çıkarılan her blok başına madencilik yapan kişiye
verilen ödül 0.6 XMR’da sabitlenecektir.
Monero, şu anda gizli dağınık yapılı kripto
paralar arasında lider konumda bulunmaktadır. Güçlü geliştirici ekibi ve sadık
takipçileri sayesinde Monero’yu tahtından etmek son derece zor gözükmektedir.
Hükümetlerin ve vergi kanunlarının halka açık blockchainler üzerinde kurduğu
baskının giderek artması nedeniyle kripto para dünyasının Monero gibi gizli
blockchainler etrafında büyüyeceği tahmin edilmektedir. Bu da Monero’nun
önümüzdeki yıllarda artan bir öneme sahip olacağını göstermektedir.
