El, ayak ve benzeri organların kaybı durumunda, bu organların işlevlerini kısmen de olsa yerine getirecek olan yapay organların (protezlerin) ya da herhangi bir nedenle desteklenmesi, korunması ve düzeltilmesi gereken vücut kısımlarına uygulanan yardımcı cihazların (ortezlerin) yapımında çalışan kişidir.
GÖREVLER
Protez ve ortez teknikeri her zaman doktor reçetesine göre çalışır. Yapacağı protez veya ortezi doktorun isteği doğrultusunda yapar.
Bu nedenle öncelikle; reçete ve hazırlanan raporları inceler; Takılacak protezin (ayak, diz üstü, diz altı, el, el bileği,) alçı ölçüsünü alır,
Ölçüye göre kesik kısım için plastik döker,
Dökülen plastiğin iç kısmındaki boşluğu doldurur, yeni modilaj yapar,
Protez takılacak organın (el, ayak vb.) kalan kısmını dökümü yapılan plastiğin içine yerleştirir,
Protezin ayarını yapar, sabitleyerek işi tamamlar,
Ortezin (Kısa ve uzun yürüme cihazları, tabanlık, tıbbi (korse) ölçüsünü alır ve yapımını tamamlar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
– Protezde kullanılan malzemeler (yapay organlar),
– Ortez malzemeleri,
– Kaynak makineleri, torna taşlama, frezeleme tezgahları,
– Matkap makineleri, havya ve havya matkapları,
– Torna kalemleri, pimler, kamalar, rayba çeşitleri,
– Ölçme ve kontrol aletleri (Kumpaslar, mikrometreler),
– Markalama aletleri, paftalar, raspa, testere,
– Tutkal, oksijen, asetilen, alçılar, sargılar,
– Zımpara taşları, eğeler, vidalar.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Protez ve ortez teknikeri olmak isteyenlerin;
El ve parmak becerisine,
Şekil ve uzay ilişkilerini algılama yeteneğine sahip,
Titiz ve dikkatli kimseler olmaları gerekir.
Bu meslekte çalışacak kişilerin toz ve kimyasal maddelere karşı allerjileri olmamalıdır.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Protez ve ortez teknikerleri hastanelerin rehabilitasyon birimlerine bağlı atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı alçı ve alçı tozları ile kirlenmiş olabilir. İş genellikle ayakta yürütülür
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Protez ve ortez teknikerliğinin kadrosu hastanelerde Sağlık Teknikeri olarak bulunmaktadır. Bu konuda faaliyet gösteren özel işyerlerinde de yetişmiş elemana ihtiyaç vardır. Ayrıca meslek elemanlarının kendi işyerini açma şansı da bulunmaktadır. Sürekli gelişen ve teknolojik gelişmeyle kendini yenileyen bir dal olduğundan bu alandaki eleman ihtiyacı giderek artmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi üniversitelere bağlı Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokullarının “Protez ve Ortez” bölümünde verilmektedir
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Meslek liselerinin; Biyomedikal Cihaz Teknolojisi, Ortopedik Cihaz ve Protez Teknisyenliği,Tıp Elektroniği bölümlerinden mezun olanlar “Protez ve Ortez” ön lisans programına sınavsız olarak girebilirler.
Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri, yeterli “Sayısal-1 (SAY-1)” puanı almaları koşulu ile sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara istedikleri taktirde Y-ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir.
EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleki eğitim süresi iki yıldır. Protez ve ortez programının;
l. yılında: Fizyoloji, Anatomi, Malzeme Bilgisi, Biyomedikal, Fizik, Psikoloji, Teknik Resim, Mesleki Teknoloji, İlk Yardım, Proteze Giriş, Orteze Giriş, Klinik Bilgisi, Kinezyoloji, Biyomekanik, Sakatlık Psikolojisi, Biyomedikal Instrumantasyon dersleri,
2. yılında: Protez I ve II, Ortez I ve II, Ortez Rehabilitasyonu, Protez Rehabilitasyonu, Halk Sağlığı ve Tıbbi Deontoloji gibi temel meslek dersleri ile 1. ve 2. sınıflarda Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi, Türk Dili, Yabancı Dil gibi kültür dersleri okutulur.
Programda eğitim kuramsal ve uygulamalı olarak verilmektedir. Staj birinci ve ikinci yılın sonunda olmak üzere iki aşamalı olup, süresi üç haftadır. 1. yıl staj programı kapsamında: protez ve cihaz yapımı için kullanılan temel malzemelerin tanıtım ve uygulanması yaptırılmakta, 2. yıl ise; uygulamalı olarak hasta üzerinden alınan ölçülere uygun protezin yapımı gösterilmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
Ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından yapılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları taktirde,
Biyomedikal Mühendisliği,
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
Eğitim süresince herhangi bir kazanç yoktur. Ancak, mezuniyet sonrası ödemek koşuluyla Kredi ve Yurtlar Kurumu’ndan “öğrenim ve harç kredisi” alınabilir.
İşe ilk başlayan bir protez ve ortez teknikeri özel sektörde asgari ücret, kamu hastanelerinde asgari ücretin yaklaşık iki katı civarında ücret almaktadır.
Üniversite hastanelerinde ayrıca döner sermayeden pay alabilir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
İlgili Eğitim Kurumları,
Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Bilgi Merkezi,
Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri
