Biliyorsunuz ki geçtiğimiz günlerde sahte diplomayla aylar, yıllarca doktorluk yapan kişiler tespit edilmiş ve haklarında işlem başlatılmıştı. Peki nasıl anlaşılmadan uzun süre boyunca hiç bilmedikleri bir mesleği yapabiliyorlar?
Doktorluk, belki de dünya üzerindeki en zor mesleklerden biri. Sıkı bir çalışma sonucu girdiğiniz tıp fakültesinde 6 yıllık bir eğitimden geçiyorsunuz. Bununla da bitmiyor üstüne bir de 4 yıl uzmanlık eğitimi alıyorsunuz. Ve sonra birisi gelip sizin olmanız gereken koltuğa oturuyor, sizin almanız gereken maaşı alıyor, sizin hakkıyla yapacağınız mesleği hiçbir bilgisi olmadan yapıyor…
Üstelik sizi veya sevdiğiniz bir insanı ameliyat etmiş bile olabilirler. Maalesef ki tüyler ürperten bu düşüncelerimiz, gerçeğe dönüşmüş durumda. Peki tüm bu süreç nasıl başlıyor? Bu diplomaları nasıl temin ediyorlar?
Diploma satan siteler, Facebook grupları ve hatta sözde ‘danışmanlık’ sistemleri var.
İnternette biraz dolaştığımızda karşımıza sahte diploma satışı için kurulmuş birçok internet sitesi çıkıyor. Bu sitelerden bir kısmı yalnızca diploma satışı için kullanılıyor olsa da ‘sözde’ danışmanlık hizmeti de dahil olmak üzere pek çok alanda hizmet verdiklerini söyleyenler de var. Hatta Facebook’ta da aynı amaçla açılmış pek çok grup görmeniz mümkün.
Diploma sattığını iddia eden sitelerden bazılarında ise dehşete düşüren detaylar var.
Yukarıda da görmüş olduğunuz gibi; bu kişiler, sahte diplomaların e-Devlet üzerinden görülebildiğini, hatta mezun olmuş gibi gösterildiğinizin okulun sistemine bile kayıt edildiğinizi iddia ediyorlar. Yani siz bu diplomayı aldıktan sonra KPSS’ye bile girebileceğinizi ve diplomanızı her yerde kullanabileceğiniz iddiasında bulunuyorlar.
Biz de bu kişilerden bazılarına ulaştık. Bir diploma için biçilen fiyat ise 9-25 bin TL arasında değişiyor. Yani canımız bu kadar ucuz…
Sahte diploma satışı yapan birçok kişiye WhatsApp üzerinden ulaştık. Diplomalara biçilen fiyat değişiklikler gösterebiliyor. İşletme ve mühendislik fakültelerinin diplomaları genel olarak 9-15 bin TL arasında değişiyor. Ancak konu tıp fakültesi olduğunda fiyat artıyor ve 25 bin TL’den başlayan ve 100 bin TL’ye kadar çıkan fiyatlarla satışa sunuluyor. Tabii dolandırılmanız neredeyse kesin.
Böyle durumlarla da karşılaştık…
Hatta işi bir tık daha ilerletip sahte kimlik, ehliyet satışı yapanlar da var.
Bu numaraların birçoğu ise Vietnam, Fransa gibi yurt dışı numarası. Tabii bunun da bir sebebi var.
Kişisel verilerin korunması kapsamında uzun süredir danışmanlık hizmeti veren, Avukat Batuhan Kaplan, bu numaraların birçoğunun devlet tarafından tespit edildiğini ve dinlendiğini belirtiyor. Ancak bu numaraların yurt dışı kaynaklı olması durumunda telefonların Türkiye’den takip edilmesi ve dinlenmesi çok daha zorlaşıyor.
Tabii ki yurt dışı hatlarını Türkiye’den kullanmak da mümkün. Ancak konuştuğumuz kişilerden birçoğu belgelerin yurt dışında hazırlanıp Türkiye’ye kargolanacağını belirtiyor.
10-20 bin TL verip diploma alabileceğinizi sanıyorsanız yanılıyorsunuz.
Şikayetvar üzerinden sayısız insan bu konuyla ilgili mağduriyetlerini dile getirmeye devam ediyor. Tabii ki bu insanların mağdur olması başka insanların hayatını da kurtarmış olabilir. Her ne kadar “Annemlere gösterecektim / Ben zaten mühendisim” gibi cümleler görüyor olsak da unutmayın ki anneniz, babanız sizi bir diploma sahibi olduğunuz için daha az veya daha çok sevmeyecek. Bazen o yolda verdiğiniz çaba, gideceğiniz yola varmanızdan çok daha önemlidir.
Öte yandan sahte diploma sahibi olmak isteyenlerin büyük çoğunluğu da parayı gönderdikten sonra kimseye ulaşamıyor, telefonları engelleniyor. Yurt dışı numarasına sahip bu kişilere ulaşmak ise biraz önce de bahsettiğimiz gibi oldukça zor. Yani binlerce lira verip diploma sahibi olmak isterken hem paranızdan hem de zamanınızdan olabiliyorsunuz.
…Ve bu büyük bir suç. Yani senelerce hapis cezasına çarptırılabilirsiniz.
Yine Av. Batuhan Kaplan’dan aldığımız bilgilere göre; sahte diploma basmak, satmak veya satın almak ‘resmi evrakta sahtecilik’ suçuna giriyor. Üstelik basit bir sahtecilik olarak değil ‘nitelikli sahtecilik’ olarak değerlendiriliyor. Nitekim suçlamalar bu kadarla da bitmiyor.
Son dönemlerde gördüğümüz gibi sahte doktor vakalarında kişilerin ameliyata girmiş olması, reçete yazması, hasta muayene etmesi, eğitim vermesi de ayrı suçlamalar olarak karşısına çıkabiliyor. Yani sonuç olarak bu kişiler 3-8 yıldan başlayan hapis cezasına çarptırılabiliyor.
Peki doktorlar bu konuda ne düşünüyor? Meslektaşlarının sahte diplomayla doktor olup olmadığını nasıl anlayabilirler?
Danıştığımız doktorlardan bir kısmı da bu konuya oldukça şaşırdıklarını belirtiyor. Ülkemizde sağlıkta şiddet vakalarının artması sebebiyle doktorlar, bir insanın sahte meslek tercihinin neden doktorluk olduğunu sorguladıklarını dile getiriyor.
Aynı zamanda bunu yapan sahte doktorların mutlaka tedavilerde veya muayene esnasında yanlış yapması da oldukça olası. Bu mesleğin eğitimini hiç almamış, ilk kez mesleki deneyimi yaşayan kişilerin gerçek bir doktor tarafından rahat bir şekilde fark edilebilir olması gerekiyor.
Tamam da ne yapabiliriz?
Birçok sahte diploma çıplak gözle bakıldığında dahi orijinalinden kolayca ayırt edilebiliyor. Ancak tabii ki bu işi bir meslek haline dönüştürmüş kişiler diplomaları en ince ayrıntısına kadar neredeyse orijinal gibi yapabiliyorlar. Bu gibi durumlarda da belge uzmanlığı olan kişiler dışında gerçek olup olmadığını anlamak oldukça zorlaşıyor.
Öte yandan birçok kurum veya kuruluş, diploma gibi belgeleri yeterince sorgulayıp incelemeden işleme alabiliyor. Bu yüzden de öncelikli olarak kurum yönetiminin, birim sorumlularının personel takiplerini büyük bir titizlikle yapmaları ve yeni personel alımında çok daha dikkatli olmaları gerekiyor.
Herhangi bir mesleği hiçbir eğitim almadan, para verip aldığınız bir diplomayla yapmak korkunç sonuçlara sebep olabilir. Üstelik bu doktorluk gibi bir meslek olduğunda insanların sağlığıyla oynamanız kaçınılmaz. Parayla satın aldığınız hiçbir meslek, sonuç olarak sizi mutlu etmeyecektir. Biz de tabii ki yasal olmaması sebebiyle konuştuğumuz kişilerden böyle bir diploma almadık. Zira hepimiz bu tip durumlara karşı çok daha dikkatli olmalıyız…
