Kağıt, seramik, cam gibi çeşitli malzemelerden yapılmış parçalara; süsleme, yazı, sembol, işaret vb. şekilleri, değişik baskı teknikleriyle uygulayan kişidir.
GÖREVLER
Serigrafi ve Tampon Baskı Operatörü / Serigraf; okul armaları, afiş, tabela, bayrak, tekstil baskıları, seramik ve cam eşya için sulu çıkartma yapar.
Bunun için;
– İşi hangi yöntemle yapacağını planlar,
– Baskısı yapılacak şeklin çiziminden filmini alır,
– Filmden kalıp alır ve baskı yapacağı malzemeyi kalıba göre keser,
– Harcayacağı malzemeyi hesaplar ve malzemeyi sağlar,
– Üzerine baskı yapacağı malzemenin ön hazırlık işlemlerini yapar, kalıp alır ve malzemeyi keser,
– Renklere göre baskı yapar (pozlama),
– Kurutma, temizleme ve kontrol etme işlemlerini yapar,
– Son rötüşleri yaparak istenilen ölçüde kesim yapar,
– Parça veya mamülleri, daha sonraki işleme veya üretim istasyonu için hazır hale getirir,
– Kullandığı makine veya aletlerin günlük bakım ve temizliğini yapar.
KULANILAN ALET VE MALZEMELER
– Çeşitli serigrafi makineleri (serigraf baskı tezgahı, kurutma tezgahı),
– Çeşitli temizleme, fırçalama, aşındırma makineleri,
– Fotoğrafik baskı makineleri, film,
– Kimyasal maddeler, boyalar,
– Fırın ve kaplama donanımı,
– Levhalar ile değişik metal ve emaye parçalar,
– Matkap ve diğer kesici aletler,
– Rakle (baskı aracı),
– İpek kalıp-baskı şasesi,
– Işıklı pozlandırma masası,
– Bilgisayar ve tasarım programları.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Serigrafi ve Tampon Baskı Operatörü / Serigraf olmak isteyenlerin;
– Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme,
– Göz ve elleri eşgüdümle kullanabilme gücüne sahip,
– Bedence güçlü ve sağlam,
– Ayrıntıyı algılayabilen,
– Dikkatli, düzenli kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Serigrafi ve Tampon Baskı Operatörleri / Serigraflar çeşitli basım işletmelerinin tekstil, cam ve seramik fabrikalarının serigraf atölyelerinde çalışırlar. Çalışma ortamı boya ve kimyasal maddeler nedeni ile nemli ve rahatsız edici koku yüklüdür. Serigrafi tekniği ile çalışanlar, ürünün hazırlık, uygulama ve sonuçlandırma aşamalarında pek çok kimyasal madde ile karşılaşırlar. Bu kimyasal maddelerin insan, çevre sağlığı ve güvenlik açısından bazı sakıncaları olduğundan bu sakıncaların neler olduğunun bilinmesi ve ona göre önlemler alınması gerekir. Serigrafi ve Tampon Baskı Operatörü genellikle ayakta çalışır, parçalara baskı uygularken ve onları istiflerken bedensel çaba harcaması gerekir. Görevini yaparken reklam ajansları elemanlarıyla, müşterilerle ve diğer çalışanlarla işbirliği yapma durumundadır.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Serigrafi ve Tampon Baskı Operatörü / Serigraf çeşitli basım işletmelerinin serigraf atölyelerinde, tekstil fabrikalarının baskı ünitelerinde, seramik-cam atölyelerinde, elektronik devre imal eden fabrikalarda, dokuma ve duvar kağıdı üreten fabrikalarda çalışabilir veya kendi işyerini açabilir.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi;
– İstanbul Matbaa Meslek Lisesi, İstanbul K.Çekmece Dr.Oktay Duran Matbaa Meslek Lisesi Matbaa meslek liselerinin cilt ve serigrafi bölümü ismiyle verilmekte iken, yeni uygulamaya göre meslek liseleri, teknik liseler, anadolu meslek ve anadolu teknik liselerinin Matbaa Teknolojisi alanı Serigrafi ve Tampon Baskı dalı ismi ile verilmeye başlanılmıştır.
– Üniversitelerin veya özel kuruluşların açtığı kurslarda bu mesleğin eğitimi verilmektedir.
– Ayrıca yaygın meslekî ve teknik eğitim programları yoluyla da bu alan/dalda eğitim almak isteyenlere örgün eğitime denk mesleki eğitim verilebilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
– Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim mezunu olmak,
– Anadolu meslek ve anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının” (SBS) sonucuna, yıl sonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
– Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir. Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Ortak 9.sınıfın sonunda meslek lisesine geçiş yapan öğrencinin alanı belirlenir. Alanda yer alan tüm dallara yönelik ortak yeterlikleri kazandıran dersler ağırlıklı olarak 10. sınıfta verilmektedir. 11. ve 12. sınıfta diplomaya götüren dala ait yeterlikleri içeren dersler yer almaktadır. 10. sınıfın sonunda, bölgesel ve sektörel ihtiyaçlar, okulun donanımı, öğretmen ve fizikî kapasitesi ile öğrencilerin mesleki yeterlikleri de dikkate alınarak dal seçimi yapılır.
Eğitim süresince;
Ortak Dersler: Dil ve Anlatım, Türk Edebiyatı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tarih, T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Coğrafya, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Sağlık Bilgisi, Felsefe, Yabancı Dil, Beden Eğitimi, Millî Güvenlik Bilgisi, Trafik ve İlk Yardım, Tanıtım ve Yönlendirme.
Alan Ortak Dersleri: Baskı Öncesi, Baskı Sonrası, Baskı Kalıpları, Matematik, Mesleki Gelişim, Teknik Resim.
Dal Dersleri: İşletmelerde Beceri Eğitimi, Serigrafi Baskı, Tampon Baskı Serigrafi Kalıbı, Kartonaj, Tampon Baskı Kalıpları derslerini alırlar.
MESLEKTE İLERLEME
– Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür.
– Ustalık belgesini alarak kendi işyerlerini açabilirler. Kendi işyerini kuranlar girişimci olarak da ilerleme kaydedebilirler.
– Ustalık belgesine sahip olanlar işyerinde çırak çalıştırması için de mesleki eğitim merkezlerinde düzenlenen İş Pedagojisi kursuna katılıp, başarılı olmaları durumda Usta Öğreticilik belgesine sahip olurlar.
– Matbaa meslek liselerinin Cilt ve Serigrafi, Ciltleme ve Serigrafi bölümü / Matbaa Teknolojisi alanı Serigrafi ve Tampon Baskı dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, Açıkhava Reklam Ürünleri ve Serigrafi, Fotoğrafçılık, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık, Matbaacılık, Serigrafi, Tasarım ve Basım-Yayımcılık önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca, mezunlar ÖSYM tarafından yapılan ÖSS’ye girip başarılı olmaları ve üniversitelerin Matbaa Öğretmenliği lisans programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
İşletmelerde mesleki eğitim süresince yaşlarına uygun asgari ücretin % 30’undan az olmamak üzere ücret alırlar.
İşletmenin sağladığı diğer sosyal imkanlardan faydalanırlar,
Hastalık, iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta edilirler,
Eğitimleri süresince muayene ve tedavi masrafları Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanır.
Mesleki eğitim bittikten sonra ortalama aylık kazanç ilk işe başlanıldığında asgari ücret düzeyinde olup daha sonraki yıllarda ise artış görülebilmektedir. Bu meslekte kazancın üst sınırını belirlemek oldukça güçtür.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
– İlgili eğitim kurumları,
– Türkiye İş Kurumu Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
– Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri.
