Ne sattığınız ve kime sattığınız arasındaki noktaları nasıl birleştireceğinizi düşünürken aklınıza gelen ilk sorular şunlar oluyor.
“Nasıl bir marka olmalı?”
“İnsanlar üzerinde nasıl bir imaj bırakmalı?”
“Markanız hedef kitleniz ile uyumlu bir yapıya sahip mi?”
İsterseniz bir iş fikriniz olsun, isterseniz de hali hazırda var olan markanızı büyütmek isteyin, markanız için güçlü bir kimlik oluşturmak istiyorsanız ihtiyacınız olan her şey bu yazıda!
Marka Nedir?
Sahiden, “marka” nedir? “Marka” yalnızca sizi piyasada diğer benzerlerinizden ayıran ve farklılaştıran dikkat çekici bir isim ve logo demek değildir.
“Marka, insanların sizin hakkınızda kafalarında nasıl bir izlenime sahip olduğudur- hem sizin kontrol altına alabildiğiniz, hem de alamadığınız izlenimler.”
Aslında düşündüğünüzde her bir insanın kendi markası var. Nasıl mı? Her bir insanın bir ismi, yüzü, stili, iletişim şekli, mimikleri ve dahası insanların bizim arkasından söyledikleri var.
Benzer şekilde firmaların da bir ismi, ürünü, logosu, rengi, yazı fontu, dili ve onları “o” yapan, ulaşmaya çalıştıkları bir konum var.
Tutarlı olmadan ve tutarlılığınızı markanızı işiniz her alanında korumadan markanızı inşa edemezsiniz. İşin aslı, herşey tutarlılık konusunda nasıl bir yol izleyeceğinize ve insanlarda nasıl bir izlenim bırakmak istediğinize karar vermek ile başlıyor.
Nasıl Marka Oluşturulur?
Kendi markanızı oluşturmak için izlemeniz gereken 7 temel adım var:
- Hedef kitlenizi ve piyasadaki rakiplerinizi araştırın.
- Odağınıza ve markanızın kişiliğine karar verin.
- Markanızın adına karar verin.
- Slogan bulun.
- Markanızın görünümüne karar verin (renkler ve yazı fontu).
- Logonuzu tasarlayın.
- Markalaşma çalışmalarına başlayın ve büyüyün.
Markanızı yaratırken yukarıdaki 7 adımdan bazılarının üzerinde birkaç defa durmanız, bazen ise geri dönemeniz gerekebilir. Markanızın kimliğini oluştururken her açıdan düşünmeniz oldukça önemlidir.
Markanızı oluşturma yolunda ilerlerken nereden başlamanız gerektiğine sırası ile detaylı bir şekilde bakalım.
1- Markanızın Piyasadaki Yerine Karar Verin.
Markanız ile ilgili herhangi bir karar almadan önce potansiyel müşteri kitleniz, olası rakipleriniz ve mevcut piyasa hakkında bilgi edinmeniz oldukça önemlidir.
Bu bilgileri edinmenin birçok yolu var:
- Ürününüzü ya da sunacağınız hizmet kategorisini Google’da aratarak piyasadaki ana ve yan rakiplerinizin kimler olduğunu öğrenin.
- Reddit gibi internet platformları üzerinden potansiyel müşteri kitleniz olabilecek insanlardan markanız ile ilgili geri bildirim isteyin.
- Hedef kitlenizin hali hazırda bir parçası olan insanlar ile konuşarak onlara sizin alanınızda en çok hangi markalardan alışveriş yaptıklarını sorun.
- Markanız ile ilişkili olabilecek, yoğunluklu olarak hedef müşteri kitlenizin takip ettiği sosyal medya hesaplarını ve sayfalarını inceleyin.
- Online ya da offline olarak alışverişe çıkın ve müşterilerin ürün araştırırken ve alırken ne gibi detaylara önem verdiğini anlamaya çalışın.
Araştırmalarınızı ilerletirken şu noktaları not almaya dikkat edin:
- Ulaşmanızın en kolay olduğu müşteri kitlesi kim – bu kitle, ürünlerinizi en kolay sattığınız kitledir.
- Piyasadaki en dişli rakipleriniz kimler – piyasadaki en köklü ve en bilindik markalar.
- Hedef kitlenizin üslubu ve ilgi alanları – hedef müşteri kitlenizin ilgi alanları ve onlara en çok hitap eden konuşma üslubu.
Markanızın odak alanının ve rakiplerinizden farkınızın ne olduğu konusunda size bilgi vermesi açısından yukarıdaki noktalara önem vermeniz ve daha sonra sonraki maddelere geçmeniz oldukça iyi olacaktır.
İlginizi Çekebilir: Pazar Araştırması Nasıl Yapılır?
2- Markanızın Odak Noktasına Karar Verin Ve Kişiliğini Tanımlayın.
Markanız herkese anlam ifade edemez, özellikle de başlangıçta.
Markanızın odak noktasına karar vermeniz ve markanızı oluştururken markanızı bu odak etrafında geliştirmeniz oldukça önemlidir.
Markanızın odağına ve kişiliğine karar vermek için aşağıdaki soruları yanıtlamak size yardımcı olacaktır.
İddianız ne?
Markanızın piyasadaki yerini tanımlayan bir iddiaya ihtiyacı var. Bu iddia özellikle markanızın önce çıktığı alanda bir iddia olmadı. Örnek vermek gerekirse iddianız şu şekilde olmalıdır…
[Su içmeyi seven] müşterilerimiz için [cam su şişesi] sunuyoruz.
Piyasadaki [benzerlerinin] aksine [%100 doğada geri dönüştürülebilir] su şişeleri sunuyoruz.
Sizin markanız için belirleyeceğiniz iddia piyasadaki rakiplerinizden sizi ayrıştıracak şey olacaktır. Siz de bu farklılığınızın üzerine yoğunlaşarak markanızın ana hatlarını oluşturabilirsiniz.
Markanız ile ilişkilendirebileceğiniz kelimeler neler?
Markanıza farklı açılardan bakmalısınız. Bu açılardan biri de markanızı bir insan gibi görmektir. Markanız bir insan olsaydı nasıl biri olurdu? Markanızın hangi özellikleri müşterilerin ilgisini çekerdi?
Bu soruları cevaplamak markanızın sosyal medyada, görsel ve yazılı alanlarda konuşma tarzının nasıl olması gerektiği konusunda bilgilendiricidir.
Önerilen İçerik: Marka Değeri Nasıl Hesaplanır Öğrenin
Markalaştırma çalışmasının eğlenceli ve faydalı aşamalarından biri de markanızın tarzını ve müşteriler üzerinde yaratacağı etkiyi tanımlayan 3 veya 5 sıfat seçmektir.
Hangi metaforlar ya da konseptler markanızı tanımlıyor?
Markanızı bir metafor ya da kişileştirme olarak düşünmek markanızın sahip olmasını istediğiniz özelliklere karar vermenize yardımcı olacaktır.
Markanızın aklınızdaki izlenimi yaratabilmesi için gerekli olan etkiyi verdiği sürece bu konsept bir araba, bir hayvan, bir ünlü ya da bir spor takımı gibi şeylerden oluşabilir.
Örneğin, ben girişimcileri hedef alan bir marka oluşturmak istiyorsam konsept olarak rakun kullanmam doğru bir tercih olacaktır. Çünkü rakun istediği şeyi elde etmek için her şeyin üstesinden gelebilen bir hayvan olarak bilinir.
Eğer markanız bir hayvan olsaydı bu hangi hayvan olurdu ve neden bu hayvan olurdu?
3- Markanızın Adına Karar Verin.
Bir marka adı nasıl olmalı? Markanızın hangi sektörde daha faal olacağına bağlı olarak marka adınızın ne olacağı çok önemli ya da önemsiz olabilir.
Daha öncede söylediğimiz gibi marka bir isimden çok daha fazlasıdır. Markanızın kişiliği, eylemleri ve tanınırlığı markanızın piyasadaki yerini tanımlar.
Fakat iş sahibi olarak karar vermeniz gereken en önemli şeylerden biri markanızın adı olmalıdır. Çünkü markanızın adı daha sonrasında seçeceğiniz logoyu, domain adresinizi, pazarlama stratejinizi etkileyecek.
Kısaca özetlemek gerekirse markanızın adı benzerinin oluşturulması zor ve piyasadaki rakipleriniz ile karıştırılması daha da zor bir ad olmalıdır. Eğer markanızı büyüttükçe ürün yelpazenizi genişletmek gibi bir hedefiniz varsa seçeceğiniz ismin kapsayıcı bir isim olmasına dikkat etmelisiniz. Markanızın adına karar vermek için aşağıdaki maddelerden yardım alabilirsiniz:
- Bir kelime oluşturun. Pepsi.
- Alakasız bir kelime seçin. Teknolojik ürün üreten Apple gibi.
- Metafor kullanın. Buffer.
- İşinizi tanımlayın. Ayakkabı Dünyası.
- Latince ekleri kullanarak kelimeleri değiştirin. Tumblr (Tumbler) ya da Activia.
- Daha uzun bir ismin sessiz harflerini kullanın. HBO (Home Box Office)
- İki kelimeyi kombine edin. Pinterest (pin interest) ya da Facebook (Face + Book)
- Kelimeler ile bir akronim oluşturun. BMW (Bayerische Motoren Werke)
Marka adınız domaininizi ve internet sitenizin URL’si için önemli olduğundan marka adınıza karar vermeden önce hangi isimlerin kullanılabilir olduğunu kontrol etmeniz oldukça önemli.
Marka adınızı isterseniz yakın bulduğunuz birkaç arkadaşınız ile birlikte oturup üzerine beyin fırtınası yaparak da bulabilirsiniz. Bu sayede markanızın sizin için manevi bir değeri ve anlamı da olmuş olur.
4- Markanızın Rengine Ve Yazı Fontuna Karar Verin.
Markanızın adına karar verdikten sonra, markanızı görsel olarak renkler ve yazı fontları ile nasıl sunmak istediğinize de karar vermelisiniz. İnternet sitenizi kurmaya başladığınızda seçtiğiniz görsel tasarımlar oldukça işinize yarayacak.
Doğru renkleri seçmek: Renkler yalnızca markanızın imajını tanımlamaz. Renkler aynı zamanda müşterilerinizin üzerinde yaratmak istediğiniz etkiyi yaratmanıza ve markanızın her alanında bütünlüğü korumanıza yardımcı olur. Doğru rengi seçmek istiyorsanız hedef müşteri kitlenizin sizi piyasadaki rakipleriniz ile karıştırmaması için farklı renkler seçmelisiniz.
Renk psikolojisi tam olarak bir bilim dalı olarak kabul görmese de yaptığımız seçimler konusunda, özellikle de logonuz için seçtiğiniz renkler konusunda bilgilendirici ve yardımcı bir rol oynuyor. Örneğin mavi renk güvenilir bir izlenim bırakırken yeşil renk sağlığa uygun imajını veriyor.
Önerilen İçerik: Logo Tasarımında Sektörlere Göre Renk Kullanımı
Unutmayın renklerinizi seçerken seçtiğiniz renklerin siyah ve beyaz arkaplanlar üzerinde nasıl duracağını görmelisiniz. Coolors gibi araçlar kullanarak renklerin bir arada nasıl duracağını görerek markanız için en uygun renklere karar verebilirsiniz.
Doğru yazı tipini seçmek: Tam bu noktada renklerden sonra en önemli şey seçeceğiniz yazı tipidir. İki farklı yazı tipi seçerek birini internet sitenizdeki başlıklar diğerini ise paragraflarda kullanabilirsiniz. Bu nedenle Font Pair’i kullanarak birbirleri ile uyumlu farklı yazı tiplerini öğrenebilirsiniz.
5- Sloganınızı Bulun.
Dikkat çekici bir slogan markalaşma sürecinin önemli özelliklerinden biridir. Twitter profilinize, internet sitenize, isim kartınıza ve etki yaratmak için çok az kelime kullanmanız gereken yerlerde kısa ve tanımlayıcı bir sloganınızın olması gerekir.
Unutmayın ki markalaşma süreci boyunca yeni pazarlama yöntemleri geliştirdikçe ve benimsedikçe sloganınızı istediğiniz zaman değiştirebilirsiniz. Örnek olarak Pepsi’ye bakarsak yalnızca geçtiğimiz on yıl içerisinde 30 slogan değiştirmiş.
İyi bir slogan kısa, akılda kalıcı ve dikkat çekici olmalıdır. Etkili bir slogan yazabilmek için aşağıdaki birkaç yaklaşımı inceleyin:
- İddianızı ortaya koyun: Ölüm Arzusu Kahvesi – “Dünya’nın En Güçlü Kahvesi”
- Metafor yapın: Redbull – “Redbull kanatlandırır.”
- Hedef müşteri kitlesinin ilgisini çekin: Nike – “Just do it.”
- Tuhaf tanımlar: Cards Against Humanity – “Berbat insanlar için bir parti oyunu.”
- Kafiyeli sloganlar: Folgers Coffee – “Kupanızda Folgers ile uyanın.”
- Tanımlayıcı sloganlar: Aritzia – “Kadınlar için en moda butik.”
6- Logonuzu Tasarlayın.
Marka oluşturma dendiğinde akla ilk gelen şeylerden biri de logodur. Logo bir şirketin yüzü niteliğinde olduğundan ve markanızın yer aldığı her alanda görünür olacağından logo oldukça önemlidir.
İlginizi Çekebilir: Başarılı Logo Tasarımı Nasıl Yapılır?
Herkes gibi siz de markanız için oluşturduğunuz logonun eşi benzeri olmayan, kolay tanınabilir ve güzel görünümlü bir logo isteyeceksiniz.
Şimdi markanızın logosunun yer alabileceği bütün alanları düşünün. İnternet sitenizden markanızın Facebook sayfasının profil resmine ve hatta google motorunda gördüğünüz minik “ikon”lara kadar her yer.
Önerilen İçerik: En Başarılı Logo Tasarım Örnekleri
Örneğin Instagram profil fotoğrafı olarak yazılı bir logo kullanırsanız, logonun başkaları tarafından okunması neredeyse imkansız olacaktır. İşinizi daha kolay hale getirebilmek için logonuzun en küçük boyutlarda bile tanınabilir olabilecek versiyonlarını tasarlamanız gerekecek.
Aşağıdaki resimde Walmart logosunun hem yazılı hem de resimli halini görüyorsunuz. İkisi de farklı gösterim boyutuna sahip yerlerde gösterilmek üzere tasarlanmış.
Aşağıda fikir sahibi olmanıza yardımcı olarak grafik tasarımcınız ile istediğiniz logo tasarımına kolayca ulaşmanız için birbirinden farklı bazı logo tasarımları göreceksiniz. Logonuzu tasarlarken seçtiğiniz renklerin ve yazı tipinin birbirleri ile uyumlu olmasına özen göstermeyi unutmayın.
SOYUT: Google Chrome
Soyut logoların genellikle açık bir anlamı yoktur çünkü gerçek dünyada herhangi bir şey ile kolayca bağdaştıramadığımız şekillerden ve renklerden oluşurlar.
Soyut logoların en iyi yanı alt anlamlar taşımalarıdır. Sizin aklınızda logoya yüklediğiniz anlam ile müşterinin logoyu gördüğünde aklında oluşan anlam farklı olabilir.
MASKOT: Wendy’s
Maskot logolar genellikle bir karakterin suratından yapılırlar. Markanıza ruh verirler. Ama unutmayın ki maskot logolar bazı alanlar dışında günümüzde fazla rağbet görmüyorlar. Fakat siz kasıtlı olarak markanıza retro bir imaj vermek istiyorsanız maskot logo tasarımları sizin için ideal olacaktır.
AMBLEM: Starbucks
Amblem logolar genellikle daire formunda olurlar ve şık, dolu bir görüntü için yazı ve resim ile kombine edilirler. Fakat eğer tasarım çok karmaşık olursa yaratmak istenilen etkiyi yaratamayabilirler. Fakat doğru tasarlandığında kolayca akılda kalıcı bir logo oluşturabilirsiniz.
LETTERMARK: IBM
Lettermark logolarda, markanızın ya da şirketinizin adının sessiz harfleri yazılır. Eğer markanızın ya da şirketinizin adı 3 ya da daha uzun harften oluşuyorsa lettermark logo tercih etmek isteyebilirsiniz, özellikle de sessiz harflerin birleşimi şık görünüyorsa.
İKON: Twitter
İkon logolarda markanız görsel bir metafor ile tasvir edilir. Soyut logonun aksine ikon logolar ürün hakkında bilgi verirler. (Örneğin Twitter’ın kuş logosu “tweets” (cıvıldama) kelimesinin görseli.)
Henüz yeni kurulan bir marka olarak, markanızın yalnızca logodan oluşmaması gerekiyor. Fakat hala tam olarak nasıl bir logo istediğinizden emin değilseniz ikon logo ile wordmark logoyu bir arada kullanmak en doğru tercih olacaktır.
WORDMARK: Facebook
Wordmark logolar markanızın adını, rengini, ve yazı fontunu görsel bir kimliğe dönüştürür. Wordmark logolar ile ilgili tek sorun kare formatının içine oturmamalarıdır.
Fakat bu problemi wordmark logonuzun yanında bir de ikon logo kullanarak ya da wordmark logonuzun ilk harfini ikon logoya dönüştürerek kolayca çözebilirsiniz, tıpkı Facebook’un F harfi ile yaptığı gibi.
KOMBİNASYON: McDonald’s
Her logo tipine özgü belli başlı kısıtlamalar olduğu için birçok logo birkaç stilin kombinasyonu sonucu oluşuyor.
Yeni bir marka olarak yapabileceğiniz en iyi şey wordmark bir logo ya da başka bir logo seçmek yerine birkaç logonun kombinasyonu ile ortak bir logo oluşturmaktır. Bu sayede marka adınızı merkeze koyarken aynı zamanda da göze hitap eden bir logo oluşturabilirsiniz. Örneğin McDonalds tam boy wordmark’ının sığmadığı yerde ikonik M harfinin logosunu kullanıyor.
7- Markalaşma Çalışmalarına Başlayın Ve Büyüyün.
Bir markayı sıfırdan kurarak bir yerlere getirmek yalnızca logo ve slogan bulmak ile bitmiyor. İnternet siteniz için seçtiğiniz temadan müşteri hizmetleri için yaptığınız pazarlama çalışmalarına ve müşterilerinize ürünlerinizi paketleyip kargolama şeklinize kadar her şey markanız ile uyum içinde olmalıdır.
Daha fazla müşteriye ulaştıkça markanızı şekillendirmeye ve geliştirmeye, dahası hedef kitleniz ile nasıl iletişim kurmanız gerektiğini öğrenmeye devam edeceksiniz. Unutmayın marka oluşturmak bir adım değil, bir süreçtir.
Fakat bu süreçte unutmayın ki insanların sizin markanıza yaklaşımının nasıl olacağı konusunda hiçbir zaman %100 kontrole sahip olamazsınız.
İstediğiniz kadar müşteri kitlenizi doğru yönde yönlendirin, harika bir ilk izlenim yaratın ya da istediğiniz üne kavuşun, her bir bireyin aklındaki bakış açısını istediğiniz gibi yönlendirme gücüne sahip olmadığınızı unutmayın.
Tek yapmanız gereken atacağınız her adımda yapabildiğinizin en iyisini yaparak hedef müşteri kitleniz üzerinde olabildiğince iyi bir izlenim yaratmaktır. İşte bu noktada şanslısınız çünkü başlamak için gerekli bilgiye, kaynağa ve araçlara sahipsiniz.
Kaynak: http://www.yeniisfikirleri.net/sadece-7-adimda-sifirdan-marka-olusturmak/
