Günümüzde pek çok şirket nitelikli eleman bulmak için dış kaynaklardan destek alıyor. Şirketlerin çoğunun başvuru havuzları olsa da buradaki başvuruların düzenli olarak ayrıştırılması ve güncelliğinin denetlenmesindense bu işte uzmanlaşmış özel istihdam büroları ile çalışılması hem zaman kazanılmasına hem de doğru işe alımlar yapılmasına katkı sağlıyor. Şirketler için olduğu kadar iş arayanlar için de doğru işyerinin bulunması büyük önem taşıyor. Hem çalışanlar hem de işverenler uzun süreli çalışma ilişkilerinin kurulmasını tercih ediyorlar. Sürekli çalışan değiştiren işyerleri verimlilik, sürekli iş değiştiren çalışanlar da kariyer gelişimi açısından ciddi sorunlarla karşılaşabiliyorlar. Bu nedenle işe alımlar esnasında en güncel metotların kullanılması ve iş-çalışan uygunluğunun maksimum düzeyde sağlanabilmesi gerekiyor.
Özel İstihdam Bürosu Nedir?
Türkiye İş Kurumu tarafından verilen izin doğrultusunda; iş arayan kişilerin elverişli oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işlere uygun işçilerin bulunmasına aracılık yapan gerçek ya da tüzel kişilerin açtıkları bürolara Özel İstihdam Bürosu adı veriliyor. Özel İstihdam Büroları, Basın Kanunu’nda bulunan yazılı araçlarla veya radyo, televizyon, internet gibi elektronik iletişim araçlarıyla faaliyet gösterebiliyorlar. Özel hukukun korunması kapsamında ve belirli bir sözleşmeye bağlı kalmak kaydı ile yaptıkları işe yerleştirme faaliyetleri karşılığında işverenden ücret alıyorlar, iş arayan kişilerden ise herhangi bir ücret ya da komisyon talep edemiyorlar.
Özel İstihdam Bürosu açabilmek için ilgili kanunda belirtilen standartlara uyulması ve istenilen şartlarınyerine getirilmesi gerekiyor.Özel İstihdam Büroları, yurt içinde ve İŞKUR tarafından belirlenmiş bulunan esaslara uygun olmak kaydıyla yurt dışında işe yerleştirme faaliyetlerinde bulunabiliyorlar. Özel İstihdam Büroları sayesinde işsizliğin azaltılması, işgünü istihdam edilebilirliğinin ve istihdamın sürdürülebilirliğinin artırılmasına yönelik faaliyetlerde bulunulması hedefleniyor.
Özel İstihdam Büroları Nasıl Açılır?
Özel istihdam bürosu ile ilgili başvuruların Türkiye İş Kurumu il müdürlüklerine ya da hizmet merkezlerine yapılması gerekiyor. Özel İstihdam Bürosu açmak isteyenlerin başvuru formu ile birlikte ibraz etmesi gereken belgeler şu şekilde sıralanabiliyor:
- Yetkili kişilerin T.C. kimlik numaralarının beyanı ve/veya yabancı uyruklu kişiler için ilgili Bakanlıktan alınmış çalışma izin belgesinin örneği,
- Yetkili kişilerin en az lisans düzeyinde olmak kaydıyla öğrenim belgelerinin onaylı örneği, yurtdışındaki okullardan mezun olan kişiler için Türkçeye yemini mütercimler tarafından tercüme edilmiş diploma örneği,
- Yetkili kişiler adına müflis ya da konkordato ilan edilmediğine dair Ticaret Mahkemeleri ile İcra İflas Dairesinden/Müdürlüğünden alınan belge,
- Yetkili kişilerin adli sicil beyanı,
- Çalıştırılacak olan nitelikli personelin belirtilen koşulları taşıdığını gösterir belge ya da onaylı örneği,
- Özel İstihdam Büroları için belirlenmiş şartlara uygun fiziki bir mekana ve/veya internet sayfasına sahip olunduğuna ilişkin belge,
- Kurum tarafından belirlenmiş şartlara uygun teknik donanıma sahip olunduğuna dair beyan,
- Ticaret sicil gazetesi, esnaf sicil kaydı veya tüzük,
- Yetkili kişilerin imza sirküleri,
- Vergi numarası
Özel İstihdam Bürosu açmak için başvuruda bulunan gerçek ya da tüzel kişilerin başvurularının kabul edilebilmesi için;
- Kurumun alacağının bulunmaması,
- Kurum tarafından belirlenen masraf karşılığının ödenmiş olması,
- Başvuru tarihi itibari ile geçerli olan brüt asgari ücret tutarının yirmi katına denk gelecek şekilde teminat verilmesi gerekiyor.
Özel İstihdam Bürosu izni almak için yapılan başvurularda ibraz edilen belgeler üzerinde ve işyerinde İl/Hizmet Müdürlükleri tarafından yapılan incelemeler sonucunda başvuru koşullarına uyduğu tespit edilenler, İl Müdürlükleri tarafından değerlendiriliyor. Kurum tarafından yapılan değerlendirmeler 30 gün içerisinde sonuçlandırılıyor ve uygun bulunanlara izin veriliyor. Kat’i ve süresiz banka teminat mektubu ya da nakit teminat ile masraf karşılığının alınmasının ardından izin işlemleri tamamlanabiliyor.
2019 yılı için Özel İstihdam Bürosu izni teminatı 51.168 TL, geçici iş ilişkisi yetkisi teminatı ise 511.680 TL olarak uygulanıyor. Masraf karşılığı yine 2019 yılı için 3.770 TL olup süresi içerisinde izin yenileme masraf karşılığı olarak ise 2.235 TL tahsil ediliyor.
Kurum, Özel İstihdam İzin Belgesi verdiklerini internet sayfasındaki Özel İstihdam Büroları sekmesinin altında duyuruyor. Özel İstihdam Büroları İl Müdürlüklerinin faaliyette bulunmalarına izin vermesinin ardından, izin dönemi başlangıç tarihi itibari ile iş ve işçi bulma aracılık faaliyetlerine başlayabiliyorlar. Verilen izinler ise üç yıl süre ile geçerli oluyor. Üç yıllık faaliyet dönemi sonunda izinlerin yenilenebilmesi için; Özel İstihdam Bürolarının izinlerinin sona ereceği tarihten en az on beş gün önce, yenileme yapılabilmesi için gereken belgeler ile birlikte İl Müdürlüklerine/Hizmet Merkezlerine başvuruda bulunması gerekiyor. Bu sürede başvuru yapmayanlar, yeni izin belgesi düzenlenene kadar geç süre içerisinde faaliyette bulunamıyorlar.
Özel İstihdam Büroları Hangi Faaliyetlerde Bulunabilirler?
Talep eden tüm firmalara İnsan Kaynakları Yönetimi alanında danışmanlık hizmetleri de sunabilen Özel İstihdam Büroları mesleki eğitim düzenleme faaliyetlerini de yürütebiliyorlar. Yetki verilmesi durumunda geçici iş ilişkisi de kurabiliyorlar. Geçici iş ilişkisi, özel istihdam büroları aracılığıyla ya da holdinglerin bünyelerinde veyahut aynı şirketler topluluğuna bağlı bulunan bir başka işyerinde görevlendirme yapılması suretiyle kurulabiliyor.
Bununla birlikte Özel İstihdam Büroları, kamu kurumlarına ve kuruluşlarına iş ve işçi bulma yetkisine sahip olmuyorlar. Çalışma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişiler ile ilgili iş ve işçi bulma hizmetlerine de aracılık edemiyorlar. Bunun yanı sıra geçici iş ilişkisi yetkisi alınmış olsa dahi;
- 4857 sayılı Kanun’un 29. Maddesi kapsamında toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay süreyle,
- Yer altında maden çıkartılan işyerlerinde faaliyette bulunamıyorlar.
Özel İstihdam Bürolarının izinleri;
- İzin verilmesinin ardından kurumun aradığı şartları kaybetmesi ya da gerekli şartları taşımadığının sonradan anlaşılması,
- 11/1/2011 tarihli 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamındaki 26. Ve 27. Madde hükümlerine aykırı davranılması,
- Kurumdan izin alınmadan geçici iş ilişkisi faaliyetlerinin yürütülmesi,
- İlgili Yönetmeliğin 22. Maddesinin 2. Fıkrasında belirtilmiş olan meslek mensupları dışında iş arayanlarda dolaylı ya da doğruda ücret alınması ya da menfaat sağlanması,
- İş arayan kişilere ya da açık işlere ilişkin bilgilerin iş ve işçi bulma faaliyetleri dışındaki bir amaca yönelik toplanması ya da kullanılması,
- Çalışma izni bulunmayan yabancı işçilerin çalıştırıldığının tespit edilmesi,
- Hizmet akitlerinin Kurum’a onaylatılmaması,
- On iki ay süre ile hiçbir işe yerleştirme için aracılık yapılmamış olması hallerinde iptal edilebiliyor.
