Uçak mühendislerinin gözetimi ve denetimi altında uçak ve hava araçlarının gövde ve motorlarının her türlü montajı bakım ve onarımında, görev yapan kişidir.
GÖREVLER
– Uçakların motor, gövde, kuyruk, kanat, iniş takımı gibi aksamlarını kontrol ederek; gerekli ayar, onarım, monte kontrol, test, servis ve bakımını yapar,
– Arızalı parçaların tamir edilerek tekrar kullanıma sunulması veya değiştirilmesi işlemlerini yapar,
– Bakım ve onarım kataloglarını okur, iş ve işlemleri takip eder, gerekli testleri yapar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- – Perçin makineleri,
- – Kesme aletleri,
- – Şekillendirme aletleri,
- – Mekanik/Elektronik ölçüm aletleri,
- – Motor test üniteleri (bremze vb),
- – Yüzey düzgünlük ölçüm aletleri,
- – Çeşitli el aletleri ve avadanlıklar vb.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Uçak Gövde-Motor Teknisyeni olmak isteyenlerin;
- – Fiziğe ve özellikle mekanik konulara ilgili ve bu alanlarda başarılı,
- – Şekil ilişkilerini görebilen,
- – Ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- – Sorumlu, dikkatli, kurallara uyan,
- – Başkaları ile işbirliği halinde çalışabilen,
- – Yenilikleri takip edebilen kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Uçak Gövde-Motor Teknisyenleri uçak fabrikalarında, uçak bakım ve onarım ünitelerinde çalışırlar. Çalışma ortamı genellikle kirli (yağ ve yakıt), kokulu ve gürültülüdür. Mühendis ve teknikerin denetiminde görevlerini yaparlar. İşini yürütürken birinci derecede alet ve makinelerle ilgilidir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Özel hava yollarında, hava limanlarında, uçak fabrikalarında, uçak bakım-onarım atölyelerinde, Türk Hava Yolları’nda, Askeriyede, Uçak ve hava araçlarının üretim, montaj, bakım ve onarımının yapıldığı fabrikalar ile sivil ve askeri amaçlı hava taşımacılığı sektörlerinde çalışabilirler. Bu bölüm mezunları, uçak ve hava araçlarının üretim, bakım ve onarımının yapıldığı fabrikalar ile sivil ve askeri amaçlı hava taşımacılığı sektörlerinde çalışabilirler. Uçak Bakım teknisyenliği, gelecek görünümü açısından gelişen bir meslektir. İş imkanı geniş olup; Teknoloji sürekli geliştiğinden, Uçak Bakım Teknisyeni yeni teknolojiyi izlemeli, bilgilerini tazeleme adına tüm seminer kurs ve eğitimleri takip etmelidir.
Ayrıca, İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı 2008 yılında Uluslararası Havacılık Bakım Onarım Merkezi (HABOM) olması ve sivil havacılıktaki gelişmeler bu alanda istihdam olanaklarını artırmaktadır. Bununla beraber özel havacılık şirketleri kendi bakım merkezlerini ülkemizin çeşitli şehirlerinde kurmayı planlamaktadırlar.
Günümüzde bayanlarda bu mesleklerde eğitim alıp, teknisyen olarak çalışabilmektedirler.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi daha önceki yıllarda meslek liseleri, teknik liseler, anadolu meslek liseleri, anadolu teknik liselerinin, Uçak Bakım Teknisyenliği (Gövde-Motor) bölümü adı altında verilmekte iken yeni uygulamaya göre meslek liselerinin Uçak Bakımı alanı Uçak Gövde-Motor dalı adı altında verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
- – Meslek liselerine girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak,
- – Anadolu meslek ve anadolu teknik liselerine girebilmek için ise ilköğretim okullarının 6-7-8. sınıflarında yapılacak olan “Seviye Belirleme Sınavlarının” (SBS) sonucuna, yıl sonu ders ortalamaları ile belirlenen Yıl Sonu Başarı Puanının (YBP) eklenmesi ile elde edilecek olan yeterli Genel Orta Öğretim Yerleştirme Puanına (G-OYP) sahip olmak gerekmektedir.
- – Ortaöğretim kurumlarında; ders yılı sonunda veya ortalama yükseltme sınavları sonucuna göre 10 uncu sınıfa geçen ve teknik liseye geçiş şartlarını taşıyanlar teknik lise programlarına geçiş için başvurabilir. Teknik lise programına geçmek isteyen öğrencilerden gerekli koşulları taşıyanların başvuru formları, kurum müdürlüğünce onaylanarak ders kesiminden ortalama yükseltme sınavlarının bitimini izleyen beş iş günü içinde öğrencilere verilir.
Teknik lise ve doğrudan alana kayıt yapılan programlar dışındaki mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında;
- a) 10 uncu sınıfa geçen öğrenciler, alan seçimi için ders kesiminden itibaren ortalama yükseltme ve sorumluluk sınavlarının bitimini izleyen onuncu iş günü çalışma saati bitimine kadar öğrenim görmek istediği meslek alanının bulunduğu kurum müdürlüğüne başvururlar.
- b) Başvuru süresi sonunda öğrenciler, Alana Yöneltme Tavsiye Formu ve Öğrenci Tercihlerini Değerlendirme ve Yerleştirme Formu kullanılarak belirlenen alana yerleştirme puanı esas olmak üzere tercih ettikleri alanlara göre sıralanırlar. Alana yerleştirmede, ilgili alanın kontenjanı göz önünde bulundurulur. Bu puanlara göre yapılacak sıralama ile kontenjan kadar öğrencinin asıl ve yedek olmak üzere listeleri düzenlenir. Alana geçiş yapacak öğrencilerin kayıt-kabulleri, ağustos ayının üçüncü haftasında başlayıp ay sonuna kadar bitirilecek şekilde planlanır ve yıllık çalışma takviminde gösterilir.
- -Türkiye’de tescil edilmiş sivil uçaklarla, Türk hava sahası içinde bulunan ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) üyesi diğer bir devlete ait olan sivil uçak, helikopter ve planörler üzerinde müstakil olarak periyodik bakım, küçük tamir, revizyon ve uçuşa elverişlilik kontrolü yapabilmek için uçak bakım teknisyeni lisansına sahip olmak zorunludur. Lisansı olmayanların uçak bakım teknisyenliği yapmalarına müsaade edilmemektedir.
- -Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Dairesi “Uçak Bakım Teknisyeni Lisans Talimatı”na göre; A Kategori Uçak Bakım Teknisyeni lisansları Ulaştırma Bakanlığı’nca, belgeler ise Ulaştırma Bakanlığı’nın yetkili kıldığı müesseselerce verilir.
- -Ulaştırma Bakanlığı’ndan lisans alabilmek için mutlaka Anadolu Teknik Lisesi Uçak Bakım Teknisyenliği bölümlerinden mezun olmak gerekmektedir. Ama teknisyen olarak diploması olup da bir işyerinde çalışanlar, çalıştıkları süre en az (3) üç yıl olmak şartı ile bu işyerinden alacakları bir belge ile mesleğinde çalıştıklarını kanıtlamaları halinde Ulaştırma Bakanlığı’ndan lisans almak için, lisans sınavına başvurma hakkını elde ederler.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Meslekte eğitim süresi 4 yıldır.
9. sınıfta genel kültür derslerinin yanı sıra tanıtım ve yönlendirme dersi de ilave edilmiştir. Eğitim süresince genel kültür dersleri ve meslek dersleri verilmektedir. Mesleki derslerin uygulamaları işletme ve atölyelerde verilmektedir. Bölümde öğrencilere, temel uçak gövde ve yapısı, uçak elektrik sistemleri, pistonlu uçak, uçak yapı ve sistemleri uçak motorlarının bakım ve testi ile avionics uygulamaları ile ilgili olarak Uluslararası Ortak Havacılık Kuralı olan JAR 66 ‘ya göre eğitim verilir. Ayrıca eğitim süresi içinde 10.sınıftan 11.sınıfa geçildiğinde 150 saat, 11.sınıftan 12.sınıfa geçildiğinde 150 saat olmak üzere toplam 300 saat işletmelerde endüstri stajı yaptırılır.
MESLEKTE İLERLEME
Daha önceki yıllarda meslek liselerinin Uçak Bakım Teknisyenliği (Gövde Motor,) bölümü mezunları ile yeni uygulamaya göre Uçak Bakımı alanı Uçak Gövde-Motor dalından mezun olanlar istedikleri takdirde, Makine, Otomotiv, Tarım Alet ve Makineleri önlisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler.
Ayrıca mezunlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanıp üniversitelerin Otomotiv Öğretmenliği, Uçak Gövde-Motor (Sivil Havacılık Y.O.), Uçak Gövde-Motor Bakım (Sivil Havacılık Y.O.), Mekatronik Öğretmenliği lisans programlarını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir.
Uçak bakımı alanında mezun olan öğrenciler, Türkiye’de tescil edilmiş sivil uçaklarla, Türk hava sahası içinde bulunan ve Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) üyesi diğer bir devlete ait olan sivil uçak, helikopter ve planörler üzerinde müstakil olarak periyodik bakım, küçük tamir, revizyon ve uçuşa elverişlilik kontrolü yapabilmek için uçak bakım merkezlerinde iki yıl uygulamalı eğitimden sonra 21 yaşını dolduran meslek elemanı sertifika sınavına girmeye hak kazanır.
Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Dairesi “Uçak Bakım Teknisyeni Lisans Talimatı”na göre; A Kategori Uçak Bakım Teknisyeni lisansları Ulaştırma Bakanlığı’nca, belgeler ise Ulaştırma Bakanlığı’nın yetkili kıldığı müesseselerce verilir.
Uçak Bakım alanında meslek eğitimini tamamlayarak Uçak Bakımı sektöründe çalışanların kariyerinde yükselmek ve gelişen teknolojiyi takip edebilmek için Avrupa Sivil Havacılık Otoritesine (Joint Aviation Authorities-JAA) göre iki yılda bir güncelleme eğitimleri zorunludur.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre işletmede beceri eğitimi gören öğrencilere asgari ücretin %30’u oranında bir ücret ödenmektedir. Ancak kuruluşların öğrencilere stajları sırasında ücret ödemesi; bazı kurum veya kuruluşların kendi mevzuatına göre de yapılabilmektedir.
Eğitimini başarı ile tamamlayan ve Ulaştırma Bakanlığı girdiği sınavlardan başarılı olarak lisans almaya hak kazanan teknisyenler, çalıştıkları işyerlerine göre değişen oranlarda kazanç elde ederler. Bu kazanç iş bilgisi, tecrübe ve işe yatkınlığa göre değişmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- – İlgili eğitim kurumları,
- – Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- – Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri.
