Denizlerimizde yaşayan farklı bir canlı türü olan deniz patlıcanı, avcılık nedeni ile son dönemde sık sık gündeme gelmektedir. Bir sosis şeklinde görünüme sahip olan deniz patlıcanı, “deniz hıyarı” olarak da anılmaktadır.
Deniz Hıyarı NeredeBulunur?
Deniz patlıcanı denizlerin kıyılara yakın sığ yerlerinde bulunmaktadır. Yavaş hareket eden bu canlılar, duyu organı olarak tüp ayaklarını kullanmaktadır. Tüp ayakları olmayan deniz hıyarları ise diplerde “U” şeklindeki oyuklarda yaşamaktadır. Kendilerini yenileme özelliğine sahip olan deniz hıyarları yumurtlayarak üremektedirler.
Deniz patlıcanı neden yasak sorusunun yanıtı bu canlının sayısındaki azalma olarak verilebilmektedir. Devlet tarafından kontrollü bir şekilde toplanıp yetiştirilen deniz patlıcanının bireyler tarafından toplanması yasaktır. Sayılarının azalıyor olmasının su altındaki yaşamı olumsuz etkileyecek olması nedeni ile deniz patlıcanı avcılığı konusunda böyle bir kısıtlama uygulanmaktadır.Türkiye’de Ege Denizi civarı Çeşme-Datça bölgesinde bulunan deniz patlıcanı;dünyada sıklıkla Hindistan, Fiji, Japonya, Çin ve Papua Yeni Gine bölgelerinde de çıkarılmaktadır.
Denizi ve kıyıları temizleyen deniz patlıcanları, kumun ve çamurun içindeki organizmalarla ve organik maddelerle beslenmektedir. Bir deniz patlıcanının yılda 150 ton kumu süzerek temizlediği bilinmektedir.
Deniz Hıyarı Fiyatları Ne Kadardır?
Deniz hıyarının içeriğindeki yüksek proteinden dolayı spor yapan kişilerin vücut gelişimine faydalı olduğu, diş eti rahatsızlıklarına,yorgunluğa ve iktidarsızlığa iyi geldiği bilinmektedir. Çin tıbbında büyük yer tutan deniz patlıcanı pişirilip gıda olarak da tüketilmektedir. Deniz patlıcanı kurutma tüketim için en çok tercih edilen yöntemlerin başında gelmektedir. Çorba olarak da tüketilen deniz patlıcanı, Uzak Doğu mutfağının vazgeçilmez malzemeleri arasında yer almaktadır. Deniz hıyarı yumuşak dokusu nedeni ile diğer etler, deniz mahsulleri ya da baharatlarla da harmanlanarak lezzetlendirilmektedir.
Deniz patlıcanının avlanması konusunda bazı kısıtlamalar olması temin edilmesinde zorluğa ve fiyatlarının yüksek olmasına neden olmaktadır. Deniz patlıcanı fiyatı kilogram başına 30 USD’den başlamaktadır. Ancak genel satış fiyatı 150 USD civarındadır.
Deniz patlıcanı Türkiye’de çok bilinmemektedir. Ancak yurt dışında yoğun talep görmesi nedeni ile ihracatı mümkün olmaktadır.Ülkemizde avcılık yöntemi ile toplanan deniz patlıcanının tamamı dondurulmuş yada kurutulmuş olarak deniz patlıcanı alan firmalar tarafından yurt dışına ihraç edilmektedir. Deniz hıyarı alan firmalar karlı bir iş sektörünün ortaya çıkmasına da öncülük etmektedir.
Deniz Patlıcanı / Hıyarı Nasıl Toplanır?
Deniz patlıcanı yetiştirmek için çok büyük alanlara ihtiyaç duyulmamaktadır. Uygun alan tespiti yapıldıktan sonra bu alanın devletten kiralanması ve deniz patlıcanı üretilecek alanın korunmaya alınması gerekmektedir. Seçilen alanlarda balıkçılığın engellenmesi ya da koşullu avcılığa izin verilmesi verimli alanlar oluşturulmasını sağlamaktadır.Yetiştirme alanı seçiminde su koşulları, akıntı, yiyici canlıların durumu gibi faktörler önem teşkil etmektedir. Yumurtlama yolu ile üreyen deniz patlıcanları yeterli olgunluğa eriştiğinde toplanılıp kurutulmaktadır. Özellikle yurt dışında büyük talep görmesi ve yüksek fiyatlar ile alıcı bulması deniz patlıcanı yetiştiriciliğinin karlılığını artırmakta ve ülkemizde de giderek daha fazla tercih edilir hale getirmektedir.
Deniz hıyarı zararları arasında deniz hayvanlarına karşı duyarlılığı olan kişilerde yol açabileceği alerjik reaksiyonlar gelmektedir.Ayrıca kan inceltici ilaçlar alan kişilerin deniz hıyarı tüketmesi zararlı olabilmektedir.
