Yenilikçi ve fark yaratan iş fikrinizin toplumsal ihtiyaçları karşılayacağını veya toplumda yeni ihtiyaçlar hakkında farkındalık yaratacağını düşünerek, işiniz için somut adımlar atmak istiyorsunuz. Ancak işiniz için gerekli sermayeye sahip değilsiniz, üstelik ticari hayatın dinamiklerini de bilmiyorsunuz. Bu gibi bir durumda nasıl bir strateji izleyeceksiniz?
Melek yatırımcılar; potansiyel gördükleri iş fikirlerinin başlangıç aşamasında girişimcilere sermaye yardımı yapan, bu yardım karşılığında şirketlerden hisse alan; yola çıktıkları girişimcilerle işletmenin kuruluş ve gelişme aşamasındaki sorunları aşmayı hedefleyen iş insanlarıdır. Adları “melek yatırımcı” olsa da melek yatırımcıların da somut kazançlar elde etmek için bu yatırımı yaptıkları gerçeği göz ardı edilmemelidir.
Türkiye’de melek yatırımcılık desteklenmektedir. Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliği kapsamında melek yatırımcıların karşılaması gereken kriterler net bir şekilde belirlenmiştir. Yönetmelik kapsamında melek yatırımcılık lisansı alan ve yatırımlarını gerçekleştiren melek yatırımcılar vergi teşvikleri ile buluşturulur. Melek yatırımcılık için devlet desteklerinin dizayn edilmesi Türkiye’de lisanslı melek yatırımcı sayısının artmasına katkı sağlamıştır.
Melek Yatırımcı Ağları: Melek Yatırımcılarla Buluşma Noktası
İş fikirlerine güvenen ve melek yatırımcılarla başarılı olacaklarına inanan girişimcilerle melek yatırımcıları bir araya getiren, girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesi adına faaliyet gösterip ekonomik kalkınmaya destek olmayı hedefleyen melek yatırımcı ağları, girişimcilerin kendilerini göstermeleri için en çok tercih ettikleri mecralardır.
Türkiye’de faaliyet gösteren melek yatırımcı ağları faaliyet görmeye lisanslıdır ve resmi olarak isimleri Bireysel Katılım Yatırımcısı Ağları olarak geçer. Hazine Müsteşarlığı tarafından akredite edilen BKY ağları melek yatırımcılarla iş fikrini hayata geçirmek isteyen girişimcilerin bir araya getirilmesinden, aralarındaki ilişkilerin geliştirilmesinden, yatırım alınması halinde yatırım sürecinin yürütülmesinden ve melek yatırımcılar ile girişimciler arasında diyalog yürütülmesinden sorumludur.
Faaliyet kapsamları ve lisanslı melek yatırımcıların devlet teşvikleri sayesinde sağlayabilecekleri ek avantajlar düşünüldüğünde yatırımcı bulmak isteyenlerin melek yatırımcı ağlarına başvurmasının en doğru ve pratik yöntem olduğu sonucuna varılabilir. Türkiye’de faaliyet gösteren melek yatırımcı ağları özelinde ilgilenilen iş fikirleri değişebilir. Örneğin bazı melek yatırımcı ağları web tabanlı iş fikirlerini desteklemeye odaklanırken bazıları yüksek teknoloji içeren iş fikirlerine yoğunlaşabilir. Bu nedenle iş fikri için gerek sermaye gerek mentörlük yardımı almak isteyen girişimcilerin melek yatırımcı ağı seçimine de dikkat etmesi gerekir. Böylece kendilerine destek sunacak ve iş fikirleri ile ilgilenecek melek yatırımcılardan cevap alma ihtimalleri yükselir.
Melek Yatırımcılar Girişimcilerden Ne Bekler?
Melek yatırımcı ağlarına üye olmak girişimcilerin melek yatırımcılar ile buluşma şanslarının arttırılması adına oldukça önemlidir. Ancak melek yatırımcı ağlarının etkisinin bir yere kadar olduğu gerçeğinin göz ardı edilmemesi gerekir. Melek yatırımcı ağları yalnızca girişimcilerle melek yatırımcıların buluşturulmasında ve yatırım kararı alındıktan sonra ilişkilerinin yürütülmesinden sorumludur. Yatırım kararı tamamen melek yatırımcılar tarafından bireysel ya da birden fazla melek yatırımcının ortak görüşü doğrultusunda verilir. Melek yatırımcıların bir işe ya da projeye destek vermelerini sağlamak için girişimcilerin belli şartları sağlaması ve sahip oldukları niteliklerle melek yatırımcıların dikkatini çekmesi gerekir.
Yazımızın bu kısmında melek yatırımcıların girişimcilerden beklentilerine odaklanacağız.
- Melek yatırımcılar geri dönüş potansiyeli yüksek iş fikirlerine yatırım yapmak isterler. Yüksek ölçüde risk alıp sermaye verdikleri veya deneyimlerini paylaştıkları yatırımcıların iş planlarının olması, olmazsa olmaz gereksinimler arasında yer alır. Melek yatırımcıların tercih yaparken değerlendirdikleri en önemli unsur olan yatırımın geri dönüşünün borsa yatırımlarından fazla olması gerekir. Basit bir mantıkla melek yatırımcıların yatırım yapabilmesi için iş fikirlerinin sunduğu karlılığın en azından borsa yatırımlarına oranla çok daha cazip olması gerektiği sonucuna varılabilir.
- Girişimcilerle melek yatırımcılar arasında samimi ve dürüst bir diyalog kurulmalıdır. Uzun yıllar iş dünyasının kalbinde yer alan melek yatırımcılar girişimcilerin niyetlerini öngörebilirler. Kendilerini farklı göstermeye çalışan girişimcilerin açıklarını bulma konusunda tam bir uzman olan melek yatırımcıları etkilemek için girişimcilerin samimi davranmaları ve kendilerini farklı göstermeye çalışmamaları gerekir.
- Girişimciler melek yatırımcılarla karşılaştıkları ilk andan itibaren onları etkilemeye çalışmalıdır. İş fikri ve şirketi için yatırım almak isteyen girişimciler şirketlerinin kurumsal kimliği çalışmalarını önceden yaptırırlarsa melek yatırımcıların gözünde büyük bir avantaj sağlayabilirler. Şirketin logosu, kartviziti ve web sitesi çalışmaları maliyet olarak çok önemli bir kalem tutmasa da girişimcilerin projelerine inandıklarını gösterdiği için kritik öneme sahiptir.
- Girişimciler projeleri ile ilgilenen bir melek yatırımcı ile görüşme yapmadan önce melek yatırımcı hakkında kapsamlı araştırma yapmalıdır. Hobilerini, ilgi alanlarını, okulunu, nereli olduğunu öğrenmeli ve görüşme sırasında stratejik hamlelerle melek yatırımcılar ile aralarında ortak nokta bulmaya çalışmalıdır.
- Melek yatırımcılar girişimcilerin planlı davranmasını ve güçlü bir ekip ile yola çıkmasını önemserler. Çoğu zaman iş fikrinin barındırdığı potansiyel kadar önemli olan ekip üyeleri girişimcilerin melek yatırımcılar gözünde bir derece daha atlamasına aracılık edebilir. Bu nedenle girişimcilerin yola çıktıkları ekip üyelerini iyi bir şekilde seçmesi önerilir.
- Melek yatırımcılar geri dönüş potansiyeli yüksek iş fikirlerine büyük ilgi gösterirler, bundan az önce bahsettik. İlgilendikleri bir diğer şey de girişimcilerin tüm maliyetlerini detaylı bir şekilde hazırladıkları iş planı sunmalarıdır. İş planı içerisinde yapılması gereken harcama kalemlerinin yanı sıra harcamaların yapılacağı farklı alternatifler sunulması melek yatırımcıların gözünde artı puan anlamına gelir.
- Melek yatırımcıları etkilemek isteyen girişimcilerin iş planlarına alternatif üretmeleri gerekir. Girişimcinin A planına ek olarak farklı iş planları yapması melek yatırımcıların karar verme süreçlerini etkilemek adına önemlidir.
Siz de iş fikriniz için yatırımcı arıyorsanız ve melek yatırımcılar ile uzun soluklu çalışmayı hedefliyorsanız melek yatırımcı ağları arasından tercih yapmalı ve iş fikrinize hitap eden ağlar aracılığı ile melek yatırımcılara ulaşmaya çalışmalısınız. Melek yatırımcıların dikkatini çekecek bir maliyet analizi çıkarıp farklı planlar yaparsanız melek yatırımcılardan yatırım koparma hedefinize ulaşabilirsiniz. Böylece iş kurmak için sermaye gereksiniminizi karşılamanın yanı sıra melek yatırımcılarının ve çevrelerinin deneyimlerinden yararlanabilirsiniz.
