Doğadan işlenmemiş olarak elde edilen çeşitli niteliklerdeki taşların, yapıların çeşitli kısımlarında kullanılması için; kesilmesi, işlenmesi, üzerlerine yazı yazılması gibi işleri, gerekli takım-alet ve makineler kullanarak yapan kişidir.
GÖREVLER
- – Mermer ocaklarından blok mermer üretimi yapar,
- – Blok ve plaka halindeki granit, mermer ve diğer taşları keser ve şekillendirir, taşları perdahlar, çeşitli taşları amaca göre sınıflandırır, markalar, tezgahlarda işler ve ayarlar,
- – Taşların üzerine oyma veya kabartma rakam ya da harfler işler,
- – Blok ya da plaka taşlar üzerine kabartma figürler ya da desenler oyar.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- – Tel kesme ve sayalama makinesi,
- – Sondaj makinesi,
- – Blok ayırıcı,
- – Kompresör,
- – Taş kesme makinesi,
- – Taş perdah makinesi,
- – Madırga,
- – Çarpacak,
- – Balyoz,
- – Tarak,
- – Mucarta,
- – Külünk,
- – Murç,
- – Zımpara taşı,
- – Elektrikli el breyizi.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
- – Bedence sağlıklı ve dayanıklı, ağır eşya kaldırabilecek kadar güçlü,
- – Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme, ellerini ustalıkla kullanabilme yeteneğine sahip,
- – Göz ve eli eşgüdümle kullanabilen kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Taşçılar taş ocaklarında, mermer atölyelerinde çalışırlar. Çalışma ortamı çok tozlu ve kısmen gürültülüdür. Taşçılar birinci derecede madde (taş, mermer vb.) ve aletlerle ilgilidirler. Görev, pazar günü dışında her gün yapılır. Görev genellikle ayakta yürütülür ve ağır kaldırmak, eğilip diz çökmek gerekebilir.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Taşçılar, taş ocaklarında, mermer ocaklarında, atölyeler vb. inşaat işlerinde çalışırlar. Taşçılık mesleği, giderek güncelliğini yitirmektedir. Bunun yerine, taşçılığın bir kolu olan mermercilik gelişmektedir. İnşaat işlerinde kullanılan taşlar, yerini mermere bırakmaktadır. Mermercilikte iş bulma olanakları fazladır. Kullanım alanı arttıkça mermercilikte yetişmiş kişilere ihtiyaç artmaktadır.
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi 3308 sayılı yasa kapsamında, yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmekte iken modüler program çalışması sonucu “İnşaat Teknolojisi” alanı “Duvarcılık” dalı kapsamına alınmıştır. Bu nedenle “Taşçılık” dalı adı altında eğitim verilmemektedir.
Aynı şekilde meslek liselerinde de “Taşçılık” dalı adı altında eğitim verilmemektedir. Dosyada yer alan bilgiler güncelleme tarihinden önceki bilgileri kapsamaktadır.
Ayrıca;
– Afyon Merkez Endüstri Meslek Lisesi
– Kırşehir Merkez Endüstri Meslek Lisesi bünyesinde bulunan “Mermer Teknolojisi” bölümlerinde verilmektedir.
MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Taşçılık 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Yasası kapsamındadır.
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- – En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- – 14 yaşını doldurmuş olmak,
- – Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.
Endüstri meslek liselerinin mermer teknolojisi bölümüne girmek için en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okullara giriş şartlarına uygun olmak gerekir.
EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
- – Taşçılık mesleğinin eğitim süresi ilköğretimden sonra 2 yıl, lise ve daha üst düzeyde genel eğitimden sonra ise 1 yıldır.
- – Çıraklık dönemi, mesleğin temel bilgi ve becerilerinin kazandırıldığı dönemdir. Çıraklık dönemi teorik eğitim programlarının yaklaşık % 30’u genel bilgi dersleri, % 70’i meslek bilgisi dersleridir,
- – Çıraklar, teorik eğitimlerini, haftada bir gün mesleki eğitim merkezlerinde veya işletmelerce temin edilen eğitim yerlerinde görürler,
- – Çıraklar, teorik eğitim programlarına paralel olarak, işyerlerinde usta öğreticilerin gözetiminde haftada 5 gün pratik eğitim görürler.
PRATİK EĞİTİM
Yapı işlerinde taşçılığın önemi ve uygulandığı yerler, yapılarda kullanılan taşların cins ve özelliklerinin tanıtılması, taşçılık takım ve aletlerinin tanıtılması, kullanılması ve bakımı, harçların yapımı, taş döşeme kaplaması, parça mermer kaplama ve moloz taş duvar yapımı, taşların işlenmesi konuları öğrenilir.
TEORİK EĞİTİM
Yapı Bilgisi
İnşaatta kullanılan taşlar ve taş duvar örülmesi, kaplamalar ve derz yapılması, taştan yapılan kapı eşikleri, şöveler, merdivenler ve kemerler konuları öğrenilir.
Gereçler
Pişirilerek elde edilen gereçler, kum, çakıl, harçlar, taşların cins ve özellikleri, işin özelliğine uygun taşın seçilmesi, beton ve pişirilmeden elde edilen gereçler öğrenilir.
Restorasyon
Restorasyon kavramının açıklanması ve kapsamı, doğuşu ve gelişmesi, İlkçağ, Ortaçağ, Rönesans, Barok ve Türk Sanatı, Restorasyon ile ilgili prensip ve terminolojinin izahı yapılır.
Teknik ve Mesleki Resim
Temel bilgiler, resimlerin taranması,resimlerde kullanılan işaret ve semboller, ölçek ve uygulama, resimlerin ölçümlendirilmesi, tuğla duvar ve taş duvar çizimleri, ahşap kalıplar, taştan yapılan bina elemanlarının resimleri, kemer, kesme, taş kemer çizimleri, örnek kemer perspektifleri, merdiven şekilleri, hazır yapı projelerinin okunması öğrenilir.
- – Endüstri meslek liselerinde eğitim 4 yıldır. Öğrenciler, 3308 Sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu’na göre 10. ve 11. sınıfta teorik eğitimlerini haftada iki gün okulda, pratik eğitimlerini de haftada üç gün işletmelerde yaparlar.
- – Halk eğitim merkezlerinde, başvurularla belirlenerek kurs açılabilmektedir. 10 veya 20 kişilik gruplar oluşturulduğunda açılabilecek kurslar haftada iki veya üç gün olarak düzenlenmektedir. Kurs süresi genellikle 4 ila 8 ay arasında değişmektedir.
MESLEKTE İLERLEME
- – Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık eğitimi 176 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar. 2 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler.
- – Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ-Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler. Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra “Usta Öğreticilik” belgesi alabilirler.
- – Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de “Usta Öğretici” belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- – İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler.
BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
İşletmelerde meslek eğitimi yapan endüstri meslek lisesi 10. ve 11. sınıf öğrencileri yaşlarına uygun asgari ücretin %30’undan az olmamak üzere ücret alırlar.
Çıraklık eğitimi sırasında asgari ücretin % 30’undan az olmamak üzere ücret alınır.
Eğitim sonrası ise çalışılan yere, yapılan işe ve tecrübeye göre alınan ücret değişmektedir.
DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- – İlgili Eğitim Kurumları,
- – Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Bilgi Merkezi,
- – Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.
