Elon Musk o bildiğiniz sıradan milyarderlerden değil. Çoğu milyarderin aksine Elon, milyarlarca doları tamamen farklı işlerle kazandı. Elon ilk servetini 1999’da Compaq’a 307 milyon dolara sattığı Zip2 dijital medya şirketiyle yaptı ve o zaman sadece 27 yaşındaydı.
Kısa bir süre sonra Zip2 satıldığında Elon, eBay’e 2002’nin ekiminde 1,5 milyar dolara sattığı PayPal’ı kurdu. Ondan sonra SpaceX’i ve Tesla Motorlarını kurdu ve SolarCity’nin başkanı oldu.
Şu günlerde Elon’ın 13,6 milyar dolar mal varlığı var ve artmaya devam ediyor. Dünyada yarattığı müthiş etkiden dolayı Time dergisinin dünyanın en nüfuz sahibi 100 kişisine kapak oldu ve bu nüfuzu artmaya devam ediyor.
Eğer serveti ve birden fazla başarısı sizi Elon’ın çetin ceviz olduğuna inandırmaya yetmediyse buyrun onun birkaç hafta önce çift kanatlı bir uçakta kanadın üstünde yaptığı hareketleri gösteren fotoğraflara gözatabilirsiniz.
Neyse konu dışına çıktım. Hadi Elon’ın başarı sırlarına dalalım.
1-) Harıl Harıl Çalışın
Elon Musk’ın katı bir çalışma etiği vardır. Elon ve kardeşi PayPal’ı birlikte kurduklarında küçük bir ofiste yatıp kalktılar ve yerel bir yardım kuruluşunda duş aldılar.
“Harıl harıl çalışın. Yani her hafta 80 ile 100 saat arası çalışmak zorundasınız. Bu başarının olasılığını arttırıyor. Diğer insanlar haftalık 40 saat çalışırken siz 100 saat çalışıyorsanız, aynı şeyi yapsanız bile bilirsiniz ki onların bir senede yapacakları işi siz dört ayda tamamlamış olursunuz.” –Elon Musk
2-) Sadece Trendi Takip Etmeyin
Elon’ın işletmelerine baktığınızda görürsünüz ki rekabetin çok az olduğu yeni ortaya çıkan pazarlardaki büyük sorunları çözerler. PayPal’ı kurduğu zaman bir süre boyunca dünyadaki tek mail para transferi yapan şirketti.
SpaceX Uluslararası Uzay İstasyonu’na bir uzay aracı (Dragon) gönderen ilk özel şirketti. Tesla dünyanın önde gelen elektrikli araç şirketidir. Güney Kaliforniya Üniversitesi mezuniyet konuşmasında Elon “Yalnızca trendi takip etmeyin” diye öneride bulunur ve zaten yaptıkları da bu önerisini doğrular niteliktedir.
En büyük ödülleri toplamak için rekabetten çok yeniliğe odaklanın. Öyle bir yenilik yapmaya çalışın ki rakipleriniz olmasın bile. Elon’ın milyarder iş ortağı Peter Thiel “Sıfırdan Bire” adlı kitabında bu konu hakkında konuşuyor.
Kalıcı bir değer yaratıp elde etmek istiyorsanız yenilik yapmaya ve tekel yaratmaya bakın. Tekeller kelime anlamlarıyla rekabeti ortadan kaldırır ve sayelerinde büyük işletmeler kâra geçer.
3-)Yaptığınız İşi Gerçekten Sevin
Yaptığınız işi sevmeniz büyüyen bir işletmenin karşılaşacağı sorunları aşmanıza yardımcı olacak enerjiyi size verecektir.
4-)Risk Alın
Elon hala gençken risk almayı öneriyor çünkü zaman geçtikçe yükümlülükler artıyor. “Bir aileniz olduğunda sonu bir yere varmayabilecek işler yapmanız daha da zorlaşır.” Elon’ın SpaceX ve Tesla’yı kurduğu zamanlarda evliliğinin ilk senelerinde olduğundan ailevi yükümlülükleri onu yavaşlatmamıştı. Yeni bir yer edinmek gibi büyük riskler beraberinde daha büyük ödül imkanları da getirir.
Musk parasının çoğunu SpaceX ve Tesla’ya harcadı, hatta geçim masraflarını karşılamak için arkadaşlarından borç aldı. Ancak parasını bu şirketlere dökme riski sonuç verdi. Bugün SpaceX, Tesla ve SolarCity çok iyi yerlerde ve Elon öncekinden milyarlarca dolar daha zengin.
5-) Başarısız Olmaktan Korkmayın
Bir röportajında Musk en başta Tesla’nın başarısız olacağını düşündüğünü söylüyor. Neden başarısız olacağını düşündüğü bir şirketi kurmaya başladığı sorulduğundaysa cevabı şöyle oluyor:
“Eğer bir şey yeterince önemliyse muhtemel sonuç başarısızlık olacaksa bile denenmelidir.”
Elon, elektrikli arabaların çirkin ve yavaş olduğu algısından kurtulmak istiyordu. Kamunun bir ürün türünü nasıl algıladığını değiştirmek kolay bir görev olmasa da Musk bunu başarmıştı.
6-) Önemli Bir Şey Yapın
İşinle elde ettiğin başarı ve tatmin sadece para kazanmakla alakalı değildir. Elon 27 yaşında harcayabileceğinden çok paraya sahipti ama o devam etti, deli gibi çalıştı çünkü işinin öneminin farkındaydı ve bu süreçte de dünyayı değiştiriyordu. Elon cömert olmayı ve önem arz eden bir şey yapmayı öneriyor. Önemli projelerde çalışmak sadece müthiş finansal ödüller getirmiyor, beraberinde dünyayı daha iyi bir yöne taşıdığını bilmenin verdiği bir tatmin de sağlıyor.
7-) Gürültü Yapmaktansa İşinize Odaklanın
Tesla reklama hiç para harcamadı. Bunun yerine ar-geye ve tasarıma odaklandılar çünkü arabanın en iyi hale getirilmesini bunlar sağlayacaktı.
“Kendime soruyorum: Bu eylem daha iyi bir ürün ya da hizmetle mi sonuçlanacak? Eğer cevap hayırsa o yönde efor harcamayı bırakırım.”
Müthiş bir ürün yaratın. Bu en güçlü pazarlama tipidir. Apple bunun bir diğer örneği. Apple reklam yapmaktan kaçınmasa da o pazarlama, ürünleri yüksek kalitede olmasa bu rağbeti görmezdi. Yayın organları, ürünlerinizin dünyada en iyisi olduğunu söylemeye başladıysa doğru yoldasınız demektir.
9-) Yeni Beceriler Edinmeye Hazır Olun
Bilmediğiniz şeylerin sizi önemli uğraşlardan alıkoymasına izin vermeyin. Elon’ın hiçbir zaman bir şirket arabası olmamıştı ama bu onu Tesla’yı kurmaktan alıkoymadı. Elon bir roket uzmanı değildi ancak bu onu SpaceX’i kurmaktan alıkoymadı.
Dünyada milyonlarca kitap ve öncekinden çok daha fazla hazır bilgi var. Yani gözünüzü yükseğe dikin çünkü başarmanız için birçok online bilgi var.
10-) Yapıcı Eleştiri Arayışında Olun
Aşağıda Elon Musk’la yaptığım favori röportajımda bu postta paylaştığım birçok başarı sırrına değiniyor. Çoğu insanın kaçındığı başarı sırlarından biri ise eleştiri aramak.
Kimse muhtemelen yanlış yaptığı bir şeyi duymaktan hoşlanmaz ancak güvendiğiniz insanlardan bu bilgiyi alarak gelişiminizde kullanabileceğiniz önemli değerlendirmeler kazanabilirsiniz. Bu videoyu izleyip Elon’ın negatif geri bildirimler hakkında konuştuğu kısmı fark ederseniz lütfen aşağıda yorumunuzda zamanını paylaşın.
Bence insanların negatif geri bildirimleri iyi değerlendirmeleri önemlidir. Negatif bildirimleri görmezden gelmek yerine dikkatlice dinlemeliyiz. Eğer altında yatan sebep mantıksızsa negatif geri bildirimler umursanmayabilir, öteki türlü ise kişiler hareketlerini ona göre uyarlamalıdır.
Kendim de bu konuda mükemmel değilim ancak insanlardan, özellikle de sizin için en iyisini isteyeceklerden, negatif geri bildirim istemenin çok önemli olduğu kanaatindeyim.
11-) Bıkıp Usanmadan İyimser Olun
Elon’ın imkânsız son teslim tarihleri koyduğu ve çalışanlarından masrafları %90’a kadar kesmelerini istediği bilinir. Çoğu zaman bu son tarihler aşılır ancak çok defa da yerine getirilir.
Büyük hedeflerle uğraşırken iyimserliğimizle ilk hedefimizin biraz gerisine düşsek bile genellikle başarıya ulaşırız. Büyük düşünmek için kendinize meydan okuyun; bunun çoğu zaman büyük getirileri olacaktır.
12-)Muhteşem İnsanları Cezbedin
Bir şirket, bir ürün ya da hizmet üretmek adına birlikte çalışan bir grup insan topluluğudur. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nin mezuniyet konuşmasında Elon Musk bir şirket kuruyorsanız veya şirkete çalışmaya giriyorsanız en önemli şeyin muhteşem insanları cezbetmek olduğunu söylüyor.
Ya “tamamen saygı duyduğunuz harika bir gruba girmenizi” ya da “bir şirket kuruyorsanız muhteşem insanları bir araya getirmenizi” öneriyor.
13-) Rakibinizden Çok Çok Daha İyi Olmaya Çabalayın
Elon kendinizi tüketicinin yerine koymanızı söylüyor. “Çok büyük bir fark olmadıkça tüketici güvenilir markadan alışveriş yapar.” Yani kendinizi rekabette öne çıkarmak istiyorsanız yalnızca biraz daha iyi olmayı denemeyin. Çok daha iyi olmaya çabalayın.
14-) Temel Prensiplerden Başlayın
Kevin Rose’la yaptığı röportajda Elon temel prensiplerden akıl yürütme hakkında şöyle diyor:
“Bazı şeyleri en temel gerçekliklere indirgeyin. Sonra oradan da akıl yürütmeye başlayın.”
15-) Aşırı Derecede Azimli Olun
Google bana azimlinin kelime anlamını şöyle verdi: Bir pozisyonu, prensibi ya da faaliyeti hemen bırakmama; kararlı. Yol almak zorlaştığında yola devam etme kararlılığı SpaceX’i ve Tesla’yı iflasın eşiğindeyken kurtaran şey oldu. Elon PayPal’ın satışından elde ettiği tüm parayı bu şirketlere harcadı. Bu kararındaki azmi şirketlerin iflasını engelleyen şeydi. Elon’ın bulunduğu her şirketi başarıya ulaştıran sıkı çalışması ve azmi bana Steve Jobs’ın şu sözünü hatırlatıyor:
“Başarılı girişimcileri başarısızlardan ayıran şeyin yarısının saf azim olduğuna inanıyorum.”
16-) Yüksek Değerli Bir Uğraşa Odaklanın
Başkaları için yüksek değere sahip olacağından emin olduğunuz bir iş kurmaya odaklanmak Elon’ın önerdiği bir strateji. Kendinizi analiz etmede özenli ve gerçekçi olmak ayaklarınızı yere bastıracak ve başarıya giden yolda size yardımcı olacaktır.
17-) En Kötü Durum Senaryosunu Düşünün
Elon 17 yaşında bir girişimci olmak istediğine karar verdi ve kendini her gün bir dolarla geçinmeye zorladı. O zamanlarda çoğunlukla sosisli ve portakalla besleniyordu. Bununla ilgili: “Bir dolarla hayatta kalabiliyorsam en azından beslenme açısından bakarsak ayda otuz dolar kazanmanın kolay olacağını hesap ettim.” diyor.
Elon bunu fakir olduğu için değil, bir girişimci olabilecek niteliklere sahip olup olmadığını anlamak için yapmıştı. Bu deneyle başarılı olduğundan paranın bir problem olmayacağını biliyordu. Gerçekten de fakir hissettiren bir şey deneyimleyerek eğer zorunda kalırsa o hayatı yaşayabileceğini anlamıştı.
18-) Daha Fazla Okuyun
Başarılı diğer insanlar gibi Elon da bir kitap kurdu. Durmadan okuyor.
“Ne bilmediğinizi bilemezsiniz. Öğrenilecek daha bir sürü şey olduğunu anlıyorsunuz.”
Musk çocukluğunu kitaplara gömülü vaziyette geçirdi. Britannica Ansiklopedisini baştan sona okudu. Ne bilmediğinizi bilmek istiyorsanız okuyup öğrenmek en iyi seçenek. Şahsen, Google Keep uygulamamda güncel bir “Okunacak Kitaplar” listesi tutuyorum ve en değerli olduklarını düşündüklerimi en yukarı yerleştiriyorum.
19-) Seks Satar
Elon seksin sattığını biliyor ve bunu kendi avantajına kullanıyor. Her Tesla arabasının altında yatan bir cinsel içerik var. Şu anda Tesla Model S adında bir araba üretiyor, sonraki modelin adı X, ilk başta E olarak adlandırılan 2017’dekinin ise Model 3 (üç yatay çizgi şeklinde biçimlendirilmiş “Ξ”) olacak.
Tüm modeller üretime geçtiğinde üç aracın baş harfleri SEX’i (SEKS) oluşturacak. Bu yıl başlarında Tesla D çifte motorun açılışını yapmıştı.
Elon D’nin ne manaya geldiği hakkında birçok spekülasyon olmasına gülüyor. Elon Musk sahnedeyken kalabalık arasından birinin: “Bize Donunu göster” demişti. Bu da spekülasyonlardan biriydi.
20-) Kârları Yeni İşletmelere Yatırın
Her seferinde Musk bir şirketi milyon dolarlara çevirdi, kazancın en az %45’ini takvim yılı içerisinde yepyeni bir işletmeye yatırdı. Zip2’nin satışından elde ettiği 22 milyon doların 10 milyonu (sonradan PayPal olan) X.com’un kuruluşuna gitti. PayPal’ın satışından elde ettiği 165 milyonun 100 milyonu SpaceX’in kuruluşuna gitti.
Musk ayrıca Tesla Motorlarına (33,076,212 hisse) ve SolarCity’ye de (20,724,991 hisse) yüklü miktarda yatırım yaptı. Musk’ın 13,6 milyar dolarlık servetinin büyük kısmını oluşturan, bu üç şirketteki hisseleridir.
21-) Yenilik Getirin
Elon Tesla arabalarını birçok kaynağın en iyi arabayı yaptıklarını söyledikleri noktaya kadar yeniledi. Bu, piyasada kendi kategorinde tek olman için gereken oyun kurallarını değiştiren bir yenilik seviyesidir. İşte Elon’ın yenilikle ilgili bazı sözleri:
- “Başarısızlık burada bir seçenektir. İşler kötü gitmiyorsa yeterince yenilik yapmıyorsun demektir.”
- “Bir işletme kurup büyütmek arkasında çalışan insanların yenilik, arzu ve kararlılıklarıyla olduğu kadar sattıkları ürünle de ilgilidir.”
- “Büyük şirketler büyük ürünler üzerine kurulur.”
22-) Asla Vazgeçmeyin
SpaceX Falcon 1 fırlatma aracı ilk ve en zor kısım olan Dünya’nın yerçekimi alanından çıktığı aşamayı geçti. Ancak roket kısa süre sonra gücünü kaybetti ve iletişim kesildi. Bu kadardı, görev başarısız olmuştu. Üç yüzden fazla SpaceX çalışanı hayal kırıklığına uğramıştı ve Musk kalabalığa konuştuğunda geçimleri için korkuyorlardı. Elon önceden SpaceX’e bir yatırımı daha garanti altına aldığını açıkladı; böylece pürüzler çıktığında görevlerine devam edebileceklerdi. Konuşmasının zirvesinde çalışanlarına ne yapmaları gerektiğini değil kendisinin ne yapacağını söyledi:
“Kendi adıma, asla vazgeçmeyeceğim, asla.”
SpaceX’in sonraki fırlatması tam bir başarıydı. 28 Eylül 2008’de Falcon 1 dünya yörüngesine ulaşan ilk özel roket oldu. “Kararlılık çok önemli. Zorunda bırakılmadıkça vazgeçmemelisiniz.
23-) Sınırlarınızı Bilin
Musk 21. Yüzyılın en başarılı ve zeki girişimcilerinden olabilir ancak onun da bir günde yirmi dört saati var. Ayrıca Elon’ın bir karısı ve şüphesiz onunla vakit geçirmek isteyen beş de çocuğu var. Elon SpaceX ve Tesla’daki zorluklarla aynı anda başa çıkacak kadar hırslı olsa da başka büyük bir projeye girişmenin kendisine çok fazla geleceğini biliyordu.
2006’da Elon’ın bir güneş paneli şirketi için bir fikri vardı ancak buna başlarsa elinde haddinden fazla yapacak şeyi olacağının farkındaydı. Böylece fikrini kuzenleri Peter ve Lyndon Rive ile paylaştı. Onlar da Musk’ın baş yatırımcı olduğu SolarCity’yi kurdular. Musk başlangıçtan beri kurulun başkanı olarak görev aldı ama çok fazla zamanını ve enerjisini tüketmemesi adına mesafesini korudu.
24-) Kimsede Görmediğiniz Bir Tutkunuz Olsun
Elon’ın tutkusu insan ırkı için Mars’ı kolonileştirmek. Mars’ı kolonileştirmek Musk için bir iş kararından çok daha fazlası. Bu tutkusu insan türünün geleceği için:
“İnsanlığın bir çoklu gezegen türü olması önemli. Bence çoğu insan uzay yolculuğu yapan bir medeniyet olmanın, dünyada sıkışıp nihayetinde türümüzü yok eden bir olayı beklemekten daha ilham ve heyecan verici olduğuna hemfikir olacaktır. SpeaceX’i kurmamın asıl nedeni budur.”
Ashlee Vance’ın Musk biyografisinde Elon 2040’a kadar 80 bin nüfuslu bir Mars kolonisi kurmak istediğini açıklıyor.
25-) Doğaçlama Yapın
SpaceX’e Birleşik Devletler’de roket fırlatmak için beklemesini söylendiğinde, Elon hemen kullanabileceği bir Pasifik adası buldu. Bir keresinde Elon, Fransa’daki fabrikada işleri hızlandırmak için lazım olan bir makineyi almak için özel jetine atlayıp İngiltere’ye gitti. Tesla’nın bir prototipi soğukta test etmesi gerektiğinde soğutulmuş vagonlu bir dondurma arabası kiraladı. Ortada bir gaye varsa, doğaçlama yapmaya ve işleri yoluna koymaya gönüllü olduğunda onu yerine getirebileceğin yollar da vardır.
26-) Birinci Kalite Bir Çalışma Ortamı Yaratın
Çoğu araba fabrikası karanlık ve kasvetlidir. Tesla farklı bir yaklaşım sergiliyor. Tesla fabrikası SpaceX’in çalışma ortamından esinlendi; açık renkli boyaları ve doğal ışığı ön plana çıkarıyor. Tesla fabrikasında ayrıca çalışanların daha hızlı hareket edebilmesi için bisikletler de mevcut.
27-) Seçkin Bir Ürünle Başlayın
Zenginlere seçkin bir ürün sunarak isteği arttırmakla başlayın. Bu, Musk’ın Tesla’da yüksek konforlu Tesla spor arabasını yapmaya karar verdiklerinde geliştirdiği bir stratejiydi.
28-) Hayal Gücünüzün Yüksekten Uçmasına İzin Verin
Bugünü geleceğe taşımayı hedefleyen büyüleyici fikirlere sahip bu girişimci, tüm iş teşebbüslerinde ilk harekete geçen olmanın tadını çıkardı. Elon bir hayli yaratıcı fikri olan Hyperloop ile kendine büyük çaplı bir ün yarattı. Hyperloop, Musk’ın Los Angeles Bölgesi ve San Francisco Körfezi Bölgesi arasındaki ulaşımı hızlandırmak için bir önerisiydi.
Sistem, aerodinamik sürüklenmeyi azaltmak için teoride daha az güç kullanarak yüksek hız sağlayan kısmi bir vakum kullanmayı öneriyor. SpaceX üniversite öğrencilerine ve bağımsı mühendis takımlarına yönelik en iyi Hyperloop kapsülünü dizayn edip yapmak için açık bir yarışma başlattı.
29-) Odaklanın
Herhangi bir yatırımcı portfolyoda çeşitliliğin kilit nokta olduğunu söylese de Elon büyüyen milyar dolarlarını yatırımlarını odaklayıp sonrasında büyümeyi hızlandırmak için kontrol yaparak kazandı.
Konu ile ilgili Elon’dan bir söz:
“Sepetinize sahip çıktığınız müddetçe tüm yumurtalarınızı tek bir sepette tutmanızda bir sakınca yoktur.”
30-) Durmadan Gelişin
Elon verebileceği en iyi öğütün şu olduğunu söylüyor:
“Durmadan işleri nasıl daha iyi yapabileceğinizi düşünün.”
Yukarıdaki sözünü “kendinizi sorgulamalısınız” diyerek bitiriyor. Ben de söylediğinin yanlış anlaşılabileceğini düşünüyorum. Elon’ın kendini sorgulamayla kastettiğinin hayallerinizin yolunda sizi faaliyete geçmekten alıkoyan bir analiz felci olduğunu sanmıyorum.
Elon Musk birçok sıfatla tanımlanabilir: Zeki, kararlı, başarılı… Ama sanırım onu en iyi tanımlayan kelime azimli olacaktır. Elon’ın başarısına imreniyorsanız içinizdeki azmi çok çalışıp hayallerinizi gerçeğe dönüştürmede kullanın. Mükemmel biçimde işlenmiş bir plandan daha güzeli daha iyi bir planın işlenmesidir. Bu yüzden kendi arzunuzu bulmakla ve bunu daha da güzelleştirmekle işe başlayın. Sonrasında işleri nasıl daha iyi yapabileceğinizi düşünün ve planınızı nasıl geliştirebileceğinizi sorgulayın.
Kaynak: http://www.yeniisfikirleri.net/elon-musktan-girisimcilere-tavsiyeler/
