İlköğretim öğrencilerinin özellikle 7.ve 8.sınıflarda yoğun olmak üzere akıllarını en çok meşgul eden konuların başında hangi liseye gidecekleri geliyor. Çünkü bu tercih meslek seçimleri üzerinde doğrudan etkili oluyor. Son dönemlerde ise ilköğretimlerini tamamlamak üzere olan öğrencilerin lise tercihlerini yapmadan önce meslek liseleri hakkında detayları araştırmalar yaptıkları biliniyor. Üniversite okumaktan ziyade gençler bir meslek sahibi olmak istiyor. Meslek garantili liseler de bu konuda ilgi alanında.
Meslek Garantili Liseler Nasıl Popüler Oldu?
Önceki yıllara oranla öğrencilerin tercihlerinde büyük bir öneme sahip olan meslek garantili liselerde okuyan öğrenciler diğer liselerdeki tüm öğrenciler gibi kültür dersleri ile ilgili eğitimlerini üst düzeyde tamamlıyorlar. Bunun yanı sıra meslek liselerinden mezun olan öğrenciler meslek sahibi oluyorlar ve okullarının da desteği ile kolaylıkla iş bulabiliyorlar. Lise seçimi aşamasında eskiden neredeyse tüm öğrenciler üst düzey puanlar ile öğrenci kabul eden nitelikli liselere girmeyi hedefliyordu. Oysaki artık meslek liselerindeki gelecek vadeden alanlar, öğrencilerin tercihlerini bu alanlara kaydırmalarının nedenleri arasında yer alıyor.
Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’nin mevcut bölümlerinden mezun olanlar, 3795 sayılı kanun kapsamında Teknisyen olarak istihdam edilebiliyorlar. Bunun yanı sıra Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’nden mezun olan öğrenciler, yükseköğretim kurumlarında eğitim görebilmek için gerekli olan sınavlara girebiliyorlar. Ayrıca 4702 sayılı kanun ile 2547 sayılı kanunun 45. maddesinde yapılan değişiklikler kapsamında alanlarında eğitim veren meslek yüksekokulu programlarına sınavsız olarak girebiliyorlar. Ayrıca alanlarının devamı niteliğindeki yükseköğretim programlarını tercih ettikleri takdirde, puanları hesaplanırken kendilerine diğer liselerden farklı olarak ek puan tanımlanıyor. Yükseköğretim kurumlarında eğitime devam edemeyecek olanlar ise iş bulma ve mesleki kariyerlerinde ilerleme sürecini daha kolay bir şekilde tamamlıyorlar.
Öğretim süresi dört yıl olan mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarını bitiren mezunlara 3308 sayılı kanun kapsamında Ustalık Belgesi’nin yetkilerine ve sorumluluklarına sahip İş Yeri Açma Belgesi veriliyor. Mesleki ve teknik öğretim yapan okullarda eğitim süreçlerini tamamlayanlar almış oldukları iş eğitimi sayesine mesleğe başladıklarında büyük bir yatkınlığa sahip olup iş hayatına avantajlı bir giriş yapıyorlar.
MEB Meslek Lisesi Öğrencilerini Destekliyor
Hükümetin uygulamaya aldığı 2023 Eğitim Vizyonu kapsamında mesleki ve teknik eğitim sisteminde değişim ve dönüşüm hedefleniyor. Bu kapsamda, ilgili bakanlık sektörle işbirliği içerisine giriyor. Ve meslek lisesi öğrencilerine burs, istihdam garantisi ve askerlik sürecinden önce diğer lise öğrencilerine oranla daha uzun süreli tecil hakkı sağlanması görüşmeleri yapılıyor. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk yaptığı açıklamada, iş dünyası ile birlikte planlanan eğitimleri alan meslek lisesi öğrencilerine istihdamda öncelik tanınacağı bilgisini veriyor ve lise tercihlerini yapacak olan öğrencilere mesleki ve teknik eğitimi bir alternatif olarak düşünmeleri konusunda çağrıda bulunuyor.
Meslek Garantili Liseler Son Yıllarda Ön Plana Çıkan Pek Çok Alanda Eğitim Veriyor
Son yıllarda meslek liselerinin eğitim verdiği bölümlerden uçak bakımı, denizcilik, biyomedikal cihaz teknolojileri, hasta ve yaşlı bakım hizmetleri, raylı sistem teknolojileri, matbaa ve bilişim teknolojileri ve adalet alanlarının ön plana çıktığını biliyoruz. Hasta ve yaşlı hizmetleri, hemşirelik, radyoloji teknisyenliği, adalet, raylı sistemler teknolojisi gibi bölümlerde eğitim alan öğrenciler okullarını bitirir bitirmez iş bulma avantajını yaşıyorlar. Ayrıca; anestezi teknisyenliği dalı, ortopedik protez ve ortez, radyoloji teknisyenliği ile tıbbi laboratuvar teknisyenliği bölümlerinin de önü açık ve mezunlarının iş bulma şansının yüksek olduğu bölümler olduğu rahatlıkla söylenebiliyor.
Çocuklarının hem mesleki eğitim almasını hem de okulu bitirdikten sonra kolaylıkla iş bulmalarını isteyen velilerin, çocuklarını çocuk gelişimi ve eğitimi, denizcilik alanı ve bu alanın içinde yer alan gemi elektroniği ve haberleşme, motorlu araçlar teknolojisi, raylı sistemler teknolojisi, bilişim teknolojileri, uçak bakım, adalet, kuyumculuk teknolojisi, endüstriyel otomasyon, muhasebe ve finansman, sanat ve grafik tasarım alanları bulunan bu alanlarda kaliteli eğitim veren okullara yönlendirmeleri öneriliyor.
İş Garantili Meslek Lisesi Bölümlerinin Başında Uçak Bakımı Geliyor
Sektörel değerlendirmeler ve istatistikler göz önünde bulundurulduğunda, mesleki ve teknik liselerdeki uçak bakımı alanının iş bulma garantisi olan alanların başında geldiği görülüyor. Sivil havacılıkta yaşanan gelişmelerin bu alandaki istihdamın artmasında etkili olduğu biliniyor.
Türkiye’nin otomotiv üzerine eğitim veren ilk ve tek lisesi Bursa’da bulunuyor. Bursa Otomotiv İhracatçıları Birliği Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nin vermekte olduğu kaliteli mesleki eğitim sayesinde, okuldan mezun olan öğrenciler iş bulma konusunda çok büyük bir avantaj yakalamış oluyorlar. 2010 yılında eğitim vermeye başlayan okulun her 4 yılda bir teknolojik alt yapısının yenilediği biliniyor. Otomotiv Endüstrisi İhracatçılar Birliği tarafından otomotiv sektöründe yaşanan nitelikli eleman ihtiyacının karşılanması amacına yönelik olarak kurulan okuldan mezun olanların çoğu otomotiv ana ve yan sanayinde iş imkanı bulabiliyorlar.
Meslek Garantili Liseler Bünyesinde Eğitim Verilen Bölümlerin Bazıları ve İş Bulma Alanları
Adalet alanından mezun olan öğrenciler; Adalet Bakanlığı’nın taşra ve merkez teşkilatlarında, Ceza İnfaz Kurumları’nda, Hukuk ve Avukatlık Büroları’nda, Cumhuriyet Başsavcılıkları’nda ve bankalarda iş bulma imkanına sahip oluyorlar.
Denizcilik alanından mezun olan öğrenciler Yük, yolcu ya da hizmet gemilerinde makine zabitliği, balıkçı gemisi kaptanlığı, gemi yöneticiliği, yat kaptanlığı, gemi elektroniği ve haberleşme zabitliği yapabiliyorlar.
Hasta ve Yaşlı Hizmetleri Alanı’ndan mezun olan öğrenciler bakımevlerinde, huzurevlerinde, hastane ya da polikliniklerde hasta bakım elemanlığı, yaşlı bakım elemanlığı ve engelli bakım elemanlığı yapabiliyorlar. Ayrıca evde bakım hizmetleri de verebiliyorlar.
Bilişim Teknolojileri Alanı’ndan mezun olan öğrenciler bilgisayar satış ve teknik destek firmalarında, sigorta şirketlerinde, internet servis sağlayıcısı şirketlerde, radyo televizyon şirketlerinde, borsalarda, lojistik firmalarında, bankalarda, ticari kuruluşlarda, internet yayıncılık şirketlerinde, araştırma şirketlerinde, ulaştırma sektöründe, hizmet sektöründe bulunan kamu kurum ve kuruluşlarında iş bulabiliyorlar. Yapabilecekleri meslekler arasında ise; ağ işletmenliği, veri tabanı programcılığı, web programcılığı ve bilgisayar teknik servisi yer alıyor.
Matbaa Alanı’ndan mezun olan öğrenciler orta ve büyük ölçekli matbaalarda; baskı öncesi operatörlüğü, flekso baskı operatörlüğü, serigrafi ve tampon baskı operatörlüğü, ofset baskı operatörlüğü, tifdruk baskı operatörlüğü ve baskı sonrası operatörlüğü yapma olanağını yakalayabiliyorlar.
Laboratuvar Hizmetleri Alanı’ndan mezun olan öğrenciler hem özel laboratuvarlarda hem de kamu laboratuvarlarında tarım laboratuvar teknisyenliği ve hayvan sağlığı laboratuvar teknisyenliği yapabiliyorlar.
Biyomedikal Cihaz Teknolojileri Alanı’ndan mezun olan öğrenciler kamu hastanelerinde ya da özel hastanelerde sağlık alet ve makinelerinin bakımından ve onarımından sorumlu personel olarak görev alabiliyorlar.
Raylı Sistemler Teknolojisi Alanı’ndan mezun olan öğrenciler; isterlerse özel isterlerse kamu hizmetlerinde eğitimini tamamladıkları alana yönelik iş bulma avantajından yararlanabiliyorlar. Bu kurumlarda; raylı sistem inşaatçılığı, raylı sistem elektrik elektronikçiliği, raylı sistem mekatroniği, raylı sistem makineciliği ve raylı sistem işletmeciliği görevlerini yerine getirebiliyorlar.
Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’ne yapılan yatırımlar ve bu okullarda verilen mesleki ve teknik eğitimin faydalarının giderek daha çok anlaşılması sonucunda; bu okullarda her geçen gün daha kapsamlı eğitimler veriliyor ve yeni alanlarda eğitim süreci başlatılıyor. Bu nedenle lise eğitimi konusunda tercih yapma aşamasına gelen öğrencilerin ve ailelerin Mesleki ve Teknik Liseler ile ilgili detaylı araştırmalar yapmalarını ve seçenekleri arasında bu okulların da olduğunu göz ardı etmemelerini öneriyoruz.