Ne zaman emekli olacağım? sorusu çalışma hayatı aktif olarak devam eden herkesin en çok merak ettiği soruların başında geliyor. Ne zaman emekli olacağını öğrenmek isteyenler internet üzerinden emeklilik hakkı kazanacakları yaş hakkında bilgi alabiliyorlar. Aynı zamanda e-devlet platformu aracılığı ile de bilgi edinebiliyorlar.
Emeklilik Hakkı Ne Zaman Kazanılır?
Kişilerin ilk kez çalışmaya başladığı ve sigortalı olduğu ilk tarih ile emekli olacağı tarih arasında geçen süreye sigortalılık süresi deniliyor. Bu süre içerisinde sosyal güvenlik kurumuna, işverenin çalışan adına yatırdığı primlere prim ödeme süresi deniliyor. Sosyal güvenlik sisteminde 1 yıl 12 ay, 1 ay ise 30 gün olarak kabul ediliyor ve prim hesaplamalarında bu süreler baz alınıyor. İşçiler, memurlar, Bağ-Kur’lu çalışanlar arasında herhangi bir fark bulunmamakla birlikte emeklilik hakkı kazanabilmek için 3 koşulun yerine getirilmesi gerekiyor. Bu şartlardan birinin bile eksik olması durumunda emeklilik hakkının kazanılabilmesi söz konusu olamıyor.
- Belirli bir sigortalılık süresinin olması
- Belirli bir süre prim ödenmiş olması
- Yaş kriterinin yerine getirilebiliyor olması
- Kademeli Emeklilik Uygulaması Devrede
Sigortalı olarak çalışan kişilerin emeklilik tarihleri, sigortalı oldukları ilk tarihe ve ödemiş oldukları toplam SSK prim gün sayısıyla yaşlarına göre değişiklik gösterebiliyor. Kademeli emeklilik denilen bu uygulama kapsamında erkekler 8 Eylül 1976, kadınlar 8 Eylül 1981 tarihi itibari ile sigortalı olarak çalışmaya başladılar ve beş bin gün prim ödemesi yaptılarsa yaş koşuluna tabi olmadan emeklilik hakkı elde edebiliyorlar.
Sigortalılıkları aynı tarihlerde başlayan ve sigortalı olarak çalışmayı sürdüren kişiler 3600 gün prim ödemesini tamamlamaları durumunda, kadınlarda 50 yaş erkeklerde 55 koşulu geçerli olmak üzere emeklilik hakkı kazanabiliyorlar. Sigortalılık tarihleri 1999 – 2008 yılları arasında başlayan kişilerin emeklilik hakkını kazanabilmeleri için 7000 gün prim ödemeleri, kadınlarda 58 erkeklerde ise 60 yaş koşulunu sağlamaları gerekiyor.
- İlk sigortalılık tarihi 08.09.1976’dan önce olanlar 5000 gün 25 yıllık sigorta süresi ile emekli olabiliyorlar.
- İlk sigortalılık tarihi 09.09.1976 – 23.05.1979 arası olanlar 5000 gün. 25 yıllık sigorta süresi ve 45 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.05.1979 – 23.11.1980 arası olanlar 5000 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 45 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1980 – 23.05.1982 arası olanlar 5075 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 46 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.05.1982 – 23.11.1983 arası olanlar 5150 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 47 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1983 – 23.05.1985 arası olanlar 5225 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 48 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.05.1985 – 23.11.1986 arası olanlar 5300 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 49 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1986- 23.05.1988 arası olanlar 5375 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 50 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.05.1988 – 23.11.1989 arası olanlar 5450 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 51 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1989 – 23.05.1991 arası olanlar 5525 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 52 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.05.1991 – 23.11.1992 arası olanlar 5600 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 53 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1992 – 23.05.1994 arası olanlar 5675 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 54 yaş ile,
- ilk sigortalılık tarihi 24.05.1994 – 23.11.1995 arası olanlar 5750 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 55 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1995 – 23.05.1997 arası olanlar 5825 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 56 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.05.1997 – 23.11.1998 arası olanlar 5900 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 57 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 24.11.1998 – 08.09.1999 arası olanlar 5975 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 58 yaş ile,
- İlk sigortalılık tarihi 09.09.1999 – 30.04.2008 arası olanlar 7000 gün, 25 yıllık sigorta süresi ve 60 yaş ile emeklilik hakkı kazanabiliyorlar.
Ancak, 2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile önceki kanunda geçerli olan kadın ve erkek emeklilik yaşlarının kademeli olarak artırıldığı ve 2048 yılı itibari ile 65’e çıkarıldığı biliniyor. Bu uygulama kapsamında 2036 yılından itibaren emeklilik hakkı kazanılacak olan yaş kademeli olarak artıyor. Ve 1 Mayıs 2008 tarihi itibari ile işe giren herkes bu yasa kapsamında yer alıyor. 4/a’lı çalışanlar 7200, 4/b’li çalışanlar ile 4/c’li çalışanlar 9000 prim gününü doldurdukları tarihte uygulanmakta olan yaş üzerinden emeklilik hakkı elde edebiliyorlar. Daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi kadınlarda 58 erkeklerde de 60 olan emeklilik yaşı, yapılan yasal düzenlemeler sonucunda çalıştıkları statüye bağlı olmakla birlikte prim gün sayısını tamamladıkları tarihteki yaşa yükseliyor. Yapılan düzenleme kapsamında 1 Ocak 2036 tarihinden itibaren emeklilik yaşının her 2 yılda bir yaş olarak şekilde artırılması planlanıyor. Buna göre;
- 1 Mayıs 2008 – 31 Aralık 2035 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 60 yaşında,
- 1 Ocak 2036 – 31 Aralık 2037 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 61 yaşında,
- 1 Ocak 2038 – 31 Aralık 2039 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 62 yaşında,
- 1 Ocak 2040 – 31 Aralık 2041 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 63 yaşında,
- 1 Ocak 2042 – 31 Aralık 2043 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 64 yaşında,
- 1 Ocak 2044 – 31 Aralık 2045 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında,
- 1 Ocak 2046 – 31 Aralık 2047 arasında; 7200 gün prim ödeme süresini tamamlayanlar 65 yaşında emeklilik haklarını kazanabiliyorlar.
Ne Zaman Emekli Olacağınızı Nasıl Öğrenebilirsiniz?
SSK (4A), Bağ – Kur (4B) ve Emekli Sandığı çalışanları ne zaman emeklilik hakkı kazanabileceklerine dair hesaplamaları e-devlet üzerinden yapabiliyorlar. E-devlet kullanabilmek için kişilerin e-devlet şifrelerinin bulunması gerekiyor. E-devlet şifresi olmayan kişiler PTT şubelerinden kimlik belgelerini ibraz ederek küçük bir ücret karşılığı e-devlet şifrelerini temin edebiliyorlar.
E-devlet platformuna “turkiye.gov.tr” adresinden ulaşılabiliyor. Giriş ekranından “mobil imza”, “e-imza”, “T.C. Kimlik Kartı”, “e-devlet şifresi” ya da “internet bankacılığı” seçeneklerinden biri ile giriş yapılabiliyor. E-hizmetler ekranındaki SGK hizmet listesinden “Normal şartlarda ne zaman emekli olabilirim” seçeneği altından sigorta kolu (4A / 4B / 4C) seçiminin yapılması gerekiyor. Hizmete başlama tarihi yapılıp sorgula seçeneği tıklanıyor. Bununla birlikte emeklilik hesaplamalarında SGK resmi kayıtlarının dikkate alındığını hatırlatmak istiyoruz.
Emeklilik Şartlarını Telefon ile de Sorgulayabilirsiniz
Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı olarak hizmet veren Alo 170 aracılığı ile de emeklilik şartlarını sorgulamak mümkün olabiliyor. Alo 170 SGK vatandaşlara bu konuda tüm soruların cevaplarını verebilecekleri bir numara olarak hizmet veriyor. Alo 170’i arayan kişilerin sağlıklı bir şekilde bilgi alabilmeleri için kimlik bilgilerini yanlarında bulundurmaları gerekiyor. Böylece daha hızlı bir şekilde bilgi edinebiliyorlar. Alo 170’i arayanlar SSK (4/A), BAĞ-KUR (4/B) ve Emekli Sandığı (4/C) kapsamındaki emeklilik şartlarını sorgulayabiliyorlar. Telefonun yanı sıra Alo 170’in resmî web sitesi olan www.alo170.gov.tr adresinden de online olarak sorgulama yapılabiliyor. İlgili site “canlı destek” bölümü aracılığı ile online olarak danışmanlar ile iletişime geçilebiliyor ve emeklilik şartlarının sorgulaması gerçekleştirilebiliyor. Kullanıcılara 7/24 sunulan bu hizmet sayesinde istenildiği zaman danışmanlardan destek alınması mümkün olabiliyor.
Doğum Borçlanması ile Erken Emeklilik Fırsatı Elde Edebilirsiniz
Sigortalı kadın çalışanlar erken emeklilik hakkı kazanabilmek için doğum borçlanmasından yararlanabiliyorlar. Bu imkân sayesinde kadın çalışanlar yaptıkları her doğum için doğum borçlanması yapabiliyorlar. Doğum borçlanması ile erken emeklilik fırsatından yararlananlar, emeklilik tarihlerini 6 yıl kadar geriye çekebiliyorlar. Bu kapsamda doğum nedeni ile çalışamadıkları süreleri en fazla 3 kez olmak koşulu ile her doğuma 2 yıllık süreler şeklinde ekleyebiliyorlar.
Doğum borçlanması işlemlerinde;
Doğumdan sonrasına ait 8 hafta (çoğul gebeliklerde ise 10 hafta)
Doğuma 3 hafta kalana kadar çalışılması durumunda ise doğum sonrası süreye eklenen istirahat süresi ile birlikte toplamda 2 yıla kadar borçlanılması mümkün olabiliyor. Doğum borçlanması yapan kadınlar doğumdan sonraki süreçte adına prim ödenen süreler için borçlanma yapamıyorlar. Bu süreler 2 yıllık haktan düşülüyor ve kalan kısım için borçlanılabiliyor.
Bununla birlikte evlat edinen kadınların da doğum borçlanmasından yararlanma hakları bulunuyor. Bu haktan yararlanılabilmesi için evlat edinilen çocuğun 2 yaşından büyük olmaması şartı aranıyor. Aynı şekilde doğum yaptıktan sonra çocuğunun evlatlık veren anneler de doğum borçlanması hakkından yararlanabiliyorlar.
Askerlik Borçlanması ile Erken Emeklilik Söz Konusu Olabiliyor
Sigortalı erkek çalışanlar, askerlik sürelerini borçlanma yolu ile erken emekli olma fırsatını elde edebiliyorlar. Askerlik borçlanması yapmayı düşünen kişilerin askerlik kanununda son yapılan değişiklikleri dikkate almaları gerekiyor. Bu kapsamda sigortalı erkek çalışan, resmi olarak yapmış olduğu askerlik süresi kadar askerlik borçlanması yapabiliyor. Askerlik kanununda değişiklik yapılmadan önce 2 yıla kadar erken emeklilik hakkı elde edilmesi mümkün olabiliyordu. Ancak yeni askerlik kanunu ile askerliğin 6 + 6 ‘ya dönüştürülmüş olması nedeni ile 1 yıla kadar erken emeklilik fırsatı elde edilebiliyor.
Yurtdışı Borçlanması da Emeklilik Hakkı Kazanılmasını Daha Erkene Çekebiliyor
Yurtdışında çalışma süreleri bulunan kişileri Sosyal Güvenlik Kurumu’nun belirlediği mevzuatlara uygunluk sağlaması koşulu ile erken emeklilik hakkı kazanabiliyorlar. Bu kişiler, yurtdışında çalıştıkları süreleri yurtdışı borçlanma hakkı kapsamında emeklilik hesaplamalarına dahil ettirebiliyorlar. Bu sayede emekliliklerini yurtdışında çalışmış oldukları süre kadar geriye çektirebiliyorlar. Bu avantajdan yararlanmak isteyen kişilerin; yurda kesin dönüş yapmış olması gerekiyor. Bunun yanı sıra, yurtdışı borçlanması ile ilgili olarak yaptıkları başvurunun ardından yapılan tebliğ tarihinden en fazla üç aya kadar olan sürede yurtdışı borçlanma süresinden kaynaklanan borcun ödenmiş olması şartı aranıyor. Ayrıca borcunu ödemiş olduğuna dair de yazılı istekte bulunulması istenilen koşullar arasında yer alıyor.
2008 Yılından Önce İşe Giren Sigortalılara Sunulan Son 7 Yıl Avantajı Sona Eriyor
2008 yılından önce işe girmiş olan kişiler, sigortalılık sürelerinin son 7 yılının yarıdan fazlasını hangi statüde geçirdilerse o statüden emekli olma hakkını elde edebiliyorlar. Bu haktan yararlanmak için özellikle 4/B statüsünde yer alıp kendi adına bağımsız çalışan kişiler, sonradan 4/A’ya geçip en az 2521 prim günü 4/A statüsünde çalışıp daha erken emekli olma avantajını kullanabiliyorlar.
Bununla birlikte 1 Mayıs 2008 tarihinden itibaren sigortalı olarak çalışmaya başlayan kişiler son 7 yıl kuralı kapsamındaki erken emeklilik hakkından yararlanamıyorlar. Bu kişiler sigortalılık süreleri boyunca en fazla hangi statüde prim ödemişlerse o statüden emeklilik olma hakkını elde edebiliyorlar.
