Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Mayıs ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerini yayımladı. TÜFE, Mayıs ayında bir önceki aya göre %3,37, bir önceki yılın Aralık ayına göre %22,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %75,45 ve on iki aylık ortalamalara göre %62,51 arttı.
Giyim ve ayakkabı en az artış gösteren grup olurken, en yüksek artış eğitim grubunda kaydedildi. İletişim grubu %1,01 ile en az artış gösteren grup olurken, giyim ve ayakkabı grubu %9,60 ile en yüksek artışı gösterdi.
Endekste yer alan 143 temel başlıktan 23’ü düşüş, 6’sı değişim göstermezken, 114 başlık artış gösterdi.
Zam Beklentileri ve Enflasyon Farkı
Mayıs ayı enflasyon verileri açıklandı ve zam beklentileri de netleşmeye başladı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre enflasyon yıllık %75,45 olurken, bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) yıllık enflasyonu %120,66 olarak hesapladı. Bu fark, emekli ve memur maaşlarına yapılacak zam oranlarında belirleyici olacak. SGK ve Bağ-Kur emeklileri için Ocak-Mayıs dönemi enflasyon farkı %22,72 olarak belirlenirken, memur ve emekli memurlar için de enflasyonun %15’i aşan kısmı kadar ek zam yapılacak. Kira zam oranları ise Haziran ayında %62,51 olarak uygulanacak.
Yüksek enflasyon, tüketici fiyatları ve maaş zamları üzerinde baskı oluştururken, gelecekteki ekonomik istikrarı ve satın alma gücünü de etkilemeye devam ediyor. Bu nedenle, vatandaşlar zam beklentilerini ve enflasyon farkını yakından takip ediyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyonla mücadelede kararlılıkla devam edileceğini belirterek, yıl sonuna doğru enflasyonun düşeceği öngörüsünü paylaştı.
Giyim ve Ayakkabı Fiyatlarındaki Artış
Mayıs ayında giyim ve ayakkabı fiyatları %9,60 oranında artarak en yüksek artışı gösteren sektörlerden biri oldu. Bu artışın başlıca nedenleri arasında ham madde maliyetlerindeki yükseliş, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve talep artışı yer alıyor. Küresel tedarik zincirlerinde yaşanan aksaklıklar da fiyat artışına katkıda bulundu. Yüksek sezon olan yaz aylarının yaklaşmasıyla birlikte, tüketici talebindeki artış da fiyatların yükselmesinde etkili oldu. Bu durum, tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarını ve sektördeki rekabeti önemli ölçüde etkiledi.
Eğitim Sektöründeki Fiyat Artışı
Eğitim sektörü, en yüksek artış oranlarından birine sahip olmasıyla dikkat çekiyor. Bu artış, eğitim materyalleri ve hizmetlerindeki fiyat değişimlerinden kaynaklanıyor. Kitap, kırtasiye ürünleri ve eğitim teknolojilerine olan talebin artması, maliyetlerin yükselmesine yol açtı. Ayrıca, özel eğitim kurumlarının ücretlerinde ve kurs fiyatlarında da belirgin artışlar görüldü. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve ekonomik belirsizlikler, sektördeki maliyet artışını daha da pekiştirdi. Bu durum, ailelerin eğitim harcamalarını yeniden gözden geçirmesine neden oluyor.
TÜFE’nin Uzun Vadeli Etkileri
TÜFE’deki yıllık %75,45’lik artış, ekonomiye uzun vadede ciddi etkiler yapabilir. Bu yüksek enflasyon oranı, tüketici davranışlarında değişikliklere neden olabilir. Tüketiciler, harcamalarını kısarak tasarrufa yönelme eğiliminde olabilirler, bu da talep daralmasına yol açabilir. Yatırımcılar ise belirsizlik ve risklerin artması nedeniyle yatırım kararlarını erteleyebilir veya daha güvenli limanlara yönelebilirler. Ayrıca, sürekli yüksek enflasyon, ekonomik istikrarı zedeleyerek büyüme oranlarını olumsuz etkileyebilir ve gelir dağılımında adaletsizliklere yol açabilir. Bu durum, genel ekonomik refah üzerinde baskı yaratır ve uzun vadede kalkınma hedeflerini olumsuz etkileyebilir.
