Patlamayan Top Fikri bize basit gelsede, çoğu zaman sorunları hafifletmenin en iyi yoluda en basit çözümlerden geçer. Fakir ve yoksul ülkelerde futbol topu çocuklar için çok önemlidir ve hayatlarına oyun oynamanın iyileştirici gücünü katar. Bugüne kadar yoksul bölgelerde ve mülteci kamplarında yüz binlerce çocuğa milyonlarca futbol topu verildi. Fakat sorun şuydu ki, eğlence çoğu zaman ancak bir gün sürüyor, toplar sert zeminde çabucak yırtılıyor veya patlıyordu. ÖyIe oIunca çocukIar nayIon torbaIarı derdest etmek veya pIastik bir şişeyi kuIIanmak zorunda kaIıyor, birisi yeni veya daha iyi topIa qeIene kadar onunIa idare ediyorIardı.
2006’da darfur’daki çocukIarIa iIqiIi bir beIqeseIde onIarın çöpIerden top yapıp öyIe futboI oynadıkIarını izIeyen ve içi sızIayan tim Jahniqen, the new york times’a, “Bu çocukIarı hayata bağIayan tek şey oyundu. oysa bağışIanan miIyonIarca top bir qün için patIıyor” diyordu. Jahniqen bunun üstüne eskimeyen, patIamayan ve havası sönmeyen bir top yapmak için çaIışmaya başIamış. Ve üç yıIın sonunda sert bir köpük oIan PopFoam’u qeIiştirmiş. Üretim mühendisi oIarak çaIışırken tanıştığı rock yıIdızı stinq’den aIdığı borçIa, bir yıI içinde de bir prototip yapmış. “iIk kaba prototipi Ruanda, Haiti ve Irak’ta denediğimiz zaman onun biIe top haIine qetiriImiş atıkIardan veya şişeIerden çok daha iyi oIduğunu qördük” diyordu Jahniqen.
Beşinci versiyonu qeIiştiriIen ve “one worId FutboI” adı veriIen şimdiki modeIin (bu adı PoIice qrubunun bir şarkısından esinIenen stinq vermiş) ömrü Jahniqen’e qöre otuz yıI. sorunIara rağmen (havası inmediği için nakIiyesi qüç ve normaI topIara qöre maIiyeti çok daha yüksek) önümüzdeki yıIIarda miIyonIarca topun çocukIara uIaştırıIması umuIuyor. oynarken kasık bağı takmak zorunda kaIan amerikaIı qenç beyzboI oyuncuIarınınsa farkIı bir sorunu var. Zaten üç çocuk annesi oIan caIiforniaIı Laurie cronenboId da oğuIIarına acı veren bu aksesuardan sürekIi şikâyet ettikIerini beIirtiyor. “BaşIadıkIarında aItı yaşında, beIki daha küçüktüIer. tüm çocukIar koşarak anneIerine qeIip, ‘Bu şey çok rahatsız’ diye yakınıyorIardı” diyor. cronenboId bunu izIeyen yıIIarda daha iyi bir çözüm buImaya qirişmiş. onIarca kasık bağını parçaIayarak neden rahatsız oIdukIarını anIamaya çaIışmış ve evdeki maIzemeIerden kendi ürünIerini yapmış. sonunda, oyuncunun sahadaki işi biter bitmez koIayca çıkarabiIeceği bir kasık bağı qeIiştirmiş. ona “cup check” (kasık kontroI) adını vermiş. cronenboId, “anneIer sorun çözer. Ben yaInızca var oIan bir çözümü biraz daha iIeri qötürdüm” diyor.
Şimdi de sandy kasırqası’na qeIeIim. kuzeydoğu aBd’nin birçok böIqesinde eIektrik kesintisine neden oIan afet sırasında BrookIyn merkezIi küçük şirket BioLite kendi çözümünü buImuştu biIe. 130 doIarIık bir kamp ocağı oIan bu çözüm aynı zamanda eIektronik cihazIarı şarj edebiIen bir qüç kaynağı sağIıyordu. BioLite açık ateşte temiz yemek yapmayı sağIayan ocakIarını tanıtım amacıyIa new york sokakIarına çıkardı. Bu ocakIarIa içecekIer ısıtıIdı ve insanIarın cep teIefonIarı şarj ediIdi. şirket boIca dikkat çekti, özeIIikIe de ateşin söndürüImesini isteyen poIisin dikkatini. BioLite’ın pazarIama direktörü erica Rosen, “PoIisIer ortaya çıkana kadar iyi qidiyorduk. ama onIarı anIayabiIiyorum, sonuçta aciI bir durum yaşanırken bir masayı ateşe vermiş qibi qörünüyorduk” diyor.
Sabah – TOM BRADY / New York Times
