Ülkemizin farklı illerindeki farklı okullarda eğitimlerini sürdürmekte olan zeki, çalışkan ve vizyon sahibi pek çok gencimiz ürettikleri projeler ile bilime katkı sağlayacak ve global sorunları çözecek potansiyele sahip bulunuyorlar. Ancak istatistikler ülkemizin bu gençlerden büyük bir kısmını beyin göçü ile yurt dışındaki üniversitelere ve uluslararası bilim kuruluşlarına kaptırdığını gösteriyor.
Bu yazıda sizlere, ülkemizin en önemli bilim kuruluşlarından ve tarihi başarılarla dolu olan TÜBİTAK tarafından reddedilmelerine rağmen söz konusu projeler ile yurt dışındaki kurumlarda büyük başarılara imza atan gençlerimizden ve projelerinden söz etmek istiyoruz.
Göktuğ Altıparmak ve Seda Erol / Manisa
11. sınıf öğrencisi olan Manisalı Göktuğ ile lise son sınıf öğrencisi Seda, 2018 yılının Ağustos ayında, biyoloji öğretmenleri Nuray Avcı’dan da aldıkları destek ile çalışmalarını tamamladılar. Çalışma kapsamında melisa, karanfil ve okaliptüs gibi bitkilerin havadaki bakteriler üzerindeki etkilerini araştırdılar. Amaçları ise toplu taşıma araçları, hastaneler ve okullar gibi alanlarda üst solunum yolları hastalıklarının bulaşması riskini azaltabilmekti. TÜBİTAK tarafından kabul görmeyen bu araştırma dünyanın en köklü bilimsel araştırmalarına ev sahipliği yapan kurumlardan biri olan Harvard Üniversitesi tarafından kabul edildi.
Mehmet Can Dursun ve İrfan Efe Boztepe / Antalya
2016 yılında 10. sınıf öğrencisi Mehmet ile 11. sınıf öğrencisi İrfan Efe, karideslerle yengeçlerin çok fazla gıda atığına sebep olduğunu fark etti. Ve bu organik malzemeleri şeker hastalarının kapanmayan yaraları için kullanmak üzere çalışmaya başladılar. TÜBİTAK tarafından reddedilen projeleri ile ABD’de uluslararası nitelikte düzenlenen Genius Olimpiyatları’na katıldılar. 54 ülkeden gelen 450 proje arasından birinci olarak seçilmeyi başaran iki öğrenciye New York Eyalet Üniversitesi yıllık on biner dolar burs vererek üniversite eğitimleri için ABD’ye davet etti.
Emir Akdaşci ve Ege Özlem
Çimento üretimini oldukça basitleştirip daha çevreci bir hale getirmeyi amaçlayan Emir ve Ege, bu çalışmalarında küllerden, volkanitlerden ve borun yan malzemesi borakstan ilham alıp boraks, kula volkaniti ve soba külü gibi atıklardan çimento üretimi yaptılar. TÜBİTAK’a yaptıkları başvuru eksik belge nedeni ile reddedilse de projelerini öğretmenlerinin de desteği ile İngilizceye çevirdiler. Yurt dışındaki üniversitelere başvuruda bulunan Emir ve Ege Harvard Üniversitesi, Montreal McGill Üniversitesi ve Toronto Üniversitesi’nden davet aldılar. Ve Harvard tarafından yapılan daveti kabul ettiler.
İlayda Şamilgil
Lise son sınıftayken tamamladığı sıvılardaki su oranının mıknatısla ölçümünü sağlayan ucuz, hızlı ve taşınabilir sistem projesini TÜBİTAK’a sundu ve reddedildi. Bunun üzerine İlayda, Polonya’da düzenlenen First Step to Nobel Prize in Physics yarılmasına katılıp seksen ülkeden gelen rakipleri arasından sıyrılmayı başardı ve tam puan ile birinci oldu. Bu başarısının ardından üniversite eğitimi için İlayda’ya tüm kapılar ardına kadar açıldı. İlayda’nın kararı ABD’nin New York eyaletindeki Cornell Üniversitesi’ne gitmek oldu. Aynı üniversitenin profesörlerinden ve NASA’nın da teknoloji şeflerinden biri olan Mason Peck ise İlayda’yı Mars roketi için yapılan çalışmalara katılmaya davet etti.
