Avrupa Birliği’nin uygulamakta
olduğu Ortak Tarım Politikası; tarımsal verimliliğin yükseltilmesini,
tüketicilere ihtiyaç duydukları gıdaların uygun fiyatlı olarak istikrarlı bir
şekilde temin edilmesini ve çiftçilerin adil yaşam standartlarına sahip
olmasını hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda izlenen politika ile çiftçilere
maddi yardımlarda bulunularak karşılaştıkları olumsuzlukları aşmaları, tarımsal
makinelerin alınması ile modern tekniklerin uygulanması ve çevrenin korunmasına
yönelik teşviklerde bulunulması sağlanmaya çalışılıyor. Bunun yanı sıra Avrupa
Birliği’ne kabul edilecek olan ülkelerin Avrupa Birliği gerekliliklerini
karşılaması koşulu arandığından, Avrupa Birliği üye olabilmek için hazırlanan
ülkelere destek ve yardım da sağlıyor. Avrupa Birliği yaptığı yardımlar ile
aday ülkelerin birliğin kurallarına, standartlarına ve politikalarına daha
yakın hale getirilmesini ve söz konusu ülkelerin vatandaşlarının yaşam
kalitelerinin yükseltilmesine katkıda bulunuyor. Türkiye de Avrupa Birliği’ne
dâhil olmayı hedefleyen ülkelerden biri olarak Avrupa Birliği’nin bu alanlarda
sağladığı desteklerden yararlanabiliyor.
IPARD Programı Nedir?
Avrupa Birliği’ne katılmaya aday ya
da potansiyel aday olan ülkelerin desteklenmesi için oluşturulan Katılım Öncesi
Yardım Aracı adlı bir destek sistemi bulunuyor. IPA olarak da ifade edilen
destek aracı bünyesinde beş bileşen bulundurmakta olup, Türkiye’de beşinci
bileşen olan Katılım Öncesi Yardım Aracı Kırsal Kalkınma (IPARD) programı
uygulanıyor.
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK); sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak, işletmeleri topluluk standartlarına yükseltebilmek ve kapasiteyi artırabilmek için Avrupa Birliği IPARD programı desteğinde 2020 yılına kadar çiftçi ve hayvan yetiştiriciliği yapanlara 5 milyar TL hibe kullandırıyor. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun destek olacağı projelerin seçimi sırasında kadınlara ve gençlere yönelik pozitif ayrımcılık uygulanıyor. Et işletmeleri, süt işletmeleri, yumurta ve tavukçuluk gibi farklı sektörlerin yararlanması planlanan projede sektör bazında farklı hibe oranları uygulanıyor. Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finansmanı gerçekleştirilen kamu katkısı desteği gerçekleşmiş projeler için geri ödemesiz olarak kullandırılıyor. Bununla birlikte IPARD kapsamındaki mali destekler karşılıksız olsa da şartlı ve mükellefiyetli olarak sağlanıyor. Destekleme kararı alındıktan sonra taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmelerde yer alan hususlara uyulması durumunda destekler geri ödemesiz olarak sağlanıyor. Ancak sözleşme hükümlerinin gerçekleştiği durumlarda sağlanmış olan mali destekler eğer oluşmuş ise gecikme faizi ile birlikte geri alımı söz konusu oluyor. Sözleşmeler projelerin uygulanma dönemini ve bunları takip eden 5 yıllık süreyi kapsıyor.
IPARD Programı Başvuru Koşulları Nelerdir?
Başvurular dönemsel olarak gerçekleştiriliyor olup Başvuru Çağrı ilanında belirtilen tarihler arasında ilgili İl Koordinatörlükleri aracılığı ile yapılabiliyor. Bu nedenle IPARD desteklerinden yararlanmak isteyenlerin konu ile ilgili çağrıları ve başvuru süreçlerini yakından takip etmelerini öneriyoruz. IPARD programı kapsamında proje başvurusunda bulunacak olan girişimcilerin proje başvurularını yatırım yapacakları ilde yer alan Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl Koordinatörlüğü’ne yapmaları gerekiyor. Farklı bir ilden gerçekleştirilen başvurular geçersiz sayılıyor. Ayrıca bir başvuru çağrı döneminde aynı tüzel kişi ya da aynı gerçek kişi birden fazla proje başvurusunda bulunamıyor.
IPARD başvuru paketini hazırlama
aşamasında yararlanılacak olan bilgilendirme dokümanlarına ve gerekli diğer
dokümanların örnek formatlarına Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu’nun internet sitesinden ulaşılabiliyor, konu hakkında bilgi alınabiliyor.
Ayrıca bu belge ve dokümanlar Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl
Koordinatörlükleri’nden ücretsiz olarak da temin edilebiliyor.
Herhangi bir projenin uygun
bulunması ne yazık ki mutlaka destek sağlanacağı anlamına gelmiyor. IPARD
programında belirlenmiş olan destek bütçesinin yeterli geldiği kadar proje
destek kapsamına alınıyor. Bütçe yetersizliği nedeni ile sıralamaya giremeyen
projeler ise uygun bulunmuş olsa dahi desteklenemeyebiliyor.
IPARD Projelerinden Kimler Yararlanabiliyor?
IPARD projeleri kapsamında arazi
alımı ve canlı hayvan alımı desteklenmiyor. Ancak hayvanların Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı destekleri ya da Ziraat Bankası destekleri gibi farklı
kaynaklar kullanılarak alınması durumunda Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme
Kurumu’nun uygun harcama listesinde bulunan tüm ekipman – makine ve yapım
işleri için destek başvurusunda bulunulabiliyor.
Yumurta üretim işinde aktif olan,
tesislerinde ve ekipmanlarında yenileme ihtiyacı olan ya da tesislerini
yerleşim yerlerinden uzak bir alana taşıyan işletmeler kapasitelerini
artırmamak şartı ile desteklerden yararlanabiliyorlar.
Süt inekçiliğinde mevcut küçük ve
orta ölçekli tarımsal işletmeler destek kapsamında bulunuyor. Kapalı ahırların
modernizasyonu destek kapsamında olup sıfırdan kurulacak işletmeler için diğer
başvuru koşullarının da sağlanması durumunda destek talebinde bulunulabiliyor.
Daha önce Avrupa Birliği ve Ulusal
Fonlar tarafından destek alınmış olan projenin aynısı için IPARD Programı
kapsamında yapılan başvurular kesinlikle desteklenmiyor.
IPARD Projesi kapsamında başvuruda
bulunan ve destekten yararlanması uygun görülen başvuru sahiplerine destek
kapsamındaki ödemeler projede yer alan uygun harcamaların tutarına göre 1, 2 ya
da 3 taksit şeklinde yapılıyor. Uygun harcamaları toplam tutarının 500.000 TL
ve altında olması durumunda ödeme tek taksitte, 500.000 TL – 2.500.000 TL
arasında olması durumunda ödeme 2 taksitte, uygun harcamaların 2.500.000 TL’den
fazla olması durumunda ise ödeme en fazla 3 taksitte gerçekleştiriliyor. Her taksite
ilişkin ödeme, o döneme ait harcamaların yer aldığı Ödeme Talep Paketi’nin
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu İl Koordinatörlüğü’ne teslimini
takip eden 6 aylık süre içerisinde gerçekleştiriliyor.
