Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi, dağıtımı ve diğer enerji türlerine dönüştürülmesini sağlayan sistemler ile her türlü elektronik alet ve/veya sistemin projelendirilmesinde, geliştirilmesinde, kullanılmasında ve denetlenmesinde çalışan kişiler Elektrik-Elektronik Mühendisi olarak adlandırılıyor.
Elektrik – elektronik mühendisleri radar ve navigasyon sistemleri, elektrik motorları, iletişim sistemleri ya da elektrik üretim ekipmanları ve benzeri elektrikli ekipmanların tasarımlarını geliştiriyor, test ediyor ve denetliyorlar. Ayrıca otomobillerin ve uçakların elektrik sistemlerini de tasarlıyorlar. Herhangi bir projenin planlama, tasarım ve geliştirme aşamalarında, prototiplerin test edilmesinde, yeni bir ürünün ya da sistemin nihai üretimi ve uygulanması dahil olmak üzere projelerin herhangi bir aşamasında görev alabiliyorlar. Elektrik enerjisi üreten ve tüketen tesislerin projelerinde, montajlarında ve işletmelerinde çalışan elektrik – elektronik mühendisleri; araç – gereçlerini ve ekipmanlarını etkin bir şekilde kullanmak aynı zamanda da iş güvenliğine, işçi sağlığına, çevre koruma düzenlemelerine, mesleklerinin verimlilik ve kalite gereklerine uymak kaydı ile;
- Hidrolik, nükleer ve diğer kaynaklara dayalı elektrik enerjisi üretimi,
- İletim hattının üretim noktasından tüketim noktasına kadar planını, projesini ve uygulaması,
- Endüstriyel, haberleşme, kontrol ve tıbbi ekipmanların ve cihazların tasarımını, imalatını, işletmesini ve bakımı,
- Mikroişlemci yani sayısal tabanlı ve bilgisayar tabanlı sistemlerin tasarımını, imalatını, işletmesini ve bakımı,
- Elektrik ve elektronik sistemleri tasarlıyor ve prototiplerini üretimi.
- Elektrik ve elektronik sistemleri etkileyen koşulları gözlemliyorlar, teknik tasarım problemlerini tespit ediyorlar ve çözümlenmesi.
- Cihazların kalite kontrollerini ve standartlara uygunluklarını test edilmesi.
- Cihazların diyagramlarını çiziyor, tasarım detaylarını inceleyip geliştirilmesi.
- Cihazların montajını, parçalarının değişimlerini yapıyor ve sistemlerin performanslarının değerlendirilmesi,
- Elektronik teçhizat sistemleri için gerekli olan bakım – işletme standartlarını, bültenleri, resimli şemaları ve teknik talimatların hazırlanması,
- Bu işlerin gerçekleştirilebilmesi için gereken iş gücünün ve maliyetlerin hesaplamalarının yapılması,
- Danışmanlık, eğitim – öğretim, yönetim ve teknik satış gibi farklı alanlarda çalışabiliyorlar.
Elektrik – Elektronik Mühendisliği Eğitim Süreci
İlgili üniversitelerin Elektrik – Elektronik Mühendisliği bölümlerinde eğitim almak isteyen öğrencilerin lise ya da dengi okullardan mezun olmaları, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Kılavuzu’nda belirlenmiş olan şartları taşıyor olmaları gerekiyor.
Meslek Yüksekokullarının ve Açıköğretim Lisans Programlarının DGS (Dikey Geçiş Sınavı) Kılavuzu’nda belirtilen bölümlerinden mezun olan kişiler, ÖSYM’nin açtığı Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Elektrik – Elektronik Mühendisliği” lisans programına dikey geçiş yapma hakkını elde edebiliyorlar.
Elektrik – elektronik mühendisi olmak isteyen kişilerin üniversitelerin Mühendislik Fakültelerinde yer alan Elektrik – Elektronik Mühendisliği bölümlerinde eğitim almaları gerekiyor.
Eğitim süresi lise ya da dengi okullardan sonra 4 yıl olmakla birlikte hazırlık sınıfı olan üniversitelerde 5 yıl olarak planlanıyor. Öğrenciler eğitimleri süresine meslek ağırlıklı dersler görüyorlar. 3. ve 4. sınıftaki eğitimleri esnasında ise her yıl 20’şer gün olarak toplam 40 gün staj yapmaları gerekiyor.
Elektrik – Elektronik Mühendisliği bölümü öğrencileri, eğitimlerinin ilk yılında; Elektroniğe Giriş, Programlama ve Malzeme Bilgisi gibi dersler ile alanlarına ilk adımlarını atıyorlar. Aynı zamanda lisede alınan temel bilgilerini geliştirmeye yönelik Fizik, Kimya ve Matematik dersleri de görüyorlar. İkinci sınıfta laboratuvar, Elektrik Ölçme, Güç Elektroniği, Elektrik Devreleri, Elektrik Makineleri, Elektromanyetik Dalga Teorisi, Mikrobilgisayarlar gibi derslerle başlayan mesleki eğitim stajlarla da destekleniyor ve dört yılın sonunda alanına hâkim elektrik – elektronik mühendisleri mesleğe hazır hale geliyorlar. Üniversite eğitimini başarı ile tamamlayan öğrenciler Elektrik – Elektronik Mühendisi diploması almaya hak kazanıyorlar.
Elektrik – Elektronik Mühendisliği’nin uzmanlık alanları;
Mühendislik, teknik bakım, AR-GE, bilgi işlem, yönetim, akademisyenlik ve endüstriyel ürünlerin üretimi olarak sıralanabiliyor.
Elektrik – Elektronik Mühendisi olmak isteyen kişilerin;
Analitik, sayısal ve soyut düşünme yeteneğine sahip olması; özellikle fizik başta olmak üzere fen ve matematik alanlarına ilgili; planlama, tasarlama ve uygulama becerileri güçlü, mekanik yeteneği bulunan, risk alabilen, el – göz koordinasyonu ve sorumluluk duygusu gelişmiş, kurallara uyup yönergeleri izleyebilen, ekip çalışmasına uyum sağlayabilecek, yaratıcı, ileriyi görüp koşulları değerlendirebilen, liderlik yapabilecek ve işbirliği içerisinde çalışabilecek, yeniliğe açık kişiler olması gerekiyor.
Elektrik – Elektronik Mühendisleri, mesleklerini yaparken; avometre ve osiloskop gibi analog ve dijital ölçüm aletlerini, jeneratörleri ve motorları, sayısal osiloskop, spektrum analizörü gibi sayısal kökenli aletleri, optik ölçüm aletlerini, bilgisayar ve çeşitli el aletlerini kullanıyorlar.
Elektrik – Elektronik Mühendislerinin Çalışma Alanları
İki farklı mühendislik alanının birleşiminden oluşan bu alandan mezun olup Elektrik – Elektronik Mühendisliği diplomasını ve unvanını almaya hak kazanan kişiler, isterlerse ofiste isterlerse şantiyelerde çalışabiliyorlar. Elektrik santralleri, laboratuvarlar, plan ve projelerin hazırlıkları için ofisler, biyomedikal alanında gelişilmesi durumunda tıbbi cihazlar için hastaneler, elektrik üretim iletim ve dağıtımı için açık hava sahaları elektrik – elektronik mühendislerinin çalışma alanları arasında yer alıyor. Elektrik – elektronik mühendisleri iş bulma konusunda çift alan şansına sahip oluyor; pek çok özel ve resmi kurumda çalışma olacağını elde edebiliyorlar.
Elektrik – Elektronik Mühendislerinin Maaşları
Elektrik – elektronik mühendisliği günümüzde en popüler mühendislik dalları arasında yer alıyor. Çalışma alanları oldukça geniş olan elektrik – elektronik mühendisliği mezunları özel sektörde ve devlet sektöründe pek çok mesleğe oranla daha yüksek maaşlar ile iş bulabiliyorlar. Ayrıca, kendilerini geliştirdikçe ve yetkinlikleri arttıkça da maaşlarının yükselmesi avantajını elde edebiliyorlar. Fabrikalarda işe başlayacak olan elektrik – elektronik mühendisinin maaşları 3000 – 7500 TL aralığında değişiyor. Bu rakam mühendisin deneyimi, yabancı dili ve diğer artıları göz önünde bulundurularak zaman içerisinde daha yukarılara çekiliyor.
Proje bazlı çalışma imkânı da bulunan elektrik – elektronik mühendisleri, hizmet verecekleri kuruma ve kendi yetkinliklerine bağlı olmakla birlikte 6000 TL üzerinde maaş alabiliyorlar. Elektrik – elektronik mühendisleri KPSS sınavına girip gerekli puanları aldıkları takdirde kamu kurumlarında da görev yapabiliyorlar. Kamu sektöründe görev yapacak olan bir elektrik – elektronik mühendisinin maaşı ortalama 6700 TL olmakla birlikte yabancı dil tazminatı, yüksek lisans eğitimi, eş ve çocuk durumu, kişinin unvanı gibi etkenlere bağlı olarak bu rakamda değişiklikler söz konusu olabiliyor.
Özel sektörde elektrik-elektronik mühendislerinin maaşı deneyim ile birlikte artsa da kamu sektöründe bu durum eğitim düzeyi ile gerçekleşiyor. Sonuçta hem özel sektörde hem de kamu sektöründe tecrübe süresi artan ve unvan kazanan elektrik – elektronik mühendislerinin maaşlarının 20.000 TL’nin üzerine çıktığı biliniyor.
