İnsanların kendilerini tanımlarken bahsettikleri niteliklerden biri de yaptıkları mesleklerdir. Doğru meslek seçimi kişilerin hayatlarını değiştirebilme gücüne sahiptir ve meslek seçimi konusunda herkes bilinçlenmelidir. Günümüzde mutsuz bir toplumun dinamikleri göz önüne alındığında meslek seçiminin önemi net bir şekilde fark edilebilir. “Pilot olmak istiyordum, öğretmen oldum”, “Aşçı olmak istiyordum, mühendis oldum” gibi söylemlere sıklıkla rastladığımız bu dönemde kendini gerçekleştiremeyen çoğunluğun mutsuzluğu hepimiz tarafından gözlemlenebilir. İşte bu nedenle, bu yazı oldukça önemli. İlk önce meslek seçimi sırasında dikkat edilmesi gerekenlere odaklanacağız sonra da meslekler özelinde bilgi aktarıp meslek seçimi yapma aşamasında size yol göstermeye çalışacağız.

Meslek Seçimi Nasıl Yapılır?

Doğru meslek seçimi yapılabilmesi için kişinin belirli adımları aşması gerekir. Yeteneklerine uygun, başarılı olabileceği ve kendini gösterebileceği hangi işleri yapabileceğini bulmak isteyenlerin ilk olarak toplum baskısından ve aile yönlendirmesinden bağımsız olarak kendi iç dünyasına dönmesi önerilir. Aksi halde kişi kendisine dayatılan bir iş yeri bünyesinde, doğru meslek nedir fikrine yabancılaşarak mutsuzlaşabilir. Doğru mesleği seçmede şu adımların tamamlanması gerekir:

1. Kendinizi Tanıyın

Kim olduğunuzu, ne istediğinizi, hangi alanda yeteneklere sahip olduğunuzu, sizi nelerin mutlu ettiğini bulmadan meslek seçimi yapmamalısınız. Size uygun olduğunu düşündüğünüz bir mesleği bulmak kolay olmasa da doğru sorularla kendi yanıtlarınızı bulabilirsiniz. Kendinizi tanıma aşamasında mesleklerden beklentilerinizi de, hayattaki önceliklerinizi de, ilgi alanlarınızı ve hatta hobilerinizi de değerlendirmelisiniz. Yaptığınız analizler sonrası aklınızdaki mesleklerin size uygun olup olmadığına daha net karar verebilir, size uygun olan mesleği tespit edip hedeflerinize ulaşmak için tercihlerinizi şekillendirebilirsiniz.

2. Önce Meslekler Tanınmalı

Kendi beklentilerinizi analiz ettikten ve meslek alternatiflerinizi belirledikten sonra meslekler hakkında araştırmalarınızı değerlendirmelisiniz. Örneğin laboratuvar teknikeri olmak istediğinizi varsayalım, bu mesleğe sahip olabilmek için hangi alanları seçmelisiniz, hangi üniversiteleri tercih etmelisiniz ve hangi puan aralığına ulaşmalısınız gibi unsurları netleştirmelisiniz.

3. Üniversite Şart mı?

Belirli kalifikasyonlara sahip olan bireylerin yer alabildiği meslek grupları içerisinde siz de olmak istiyorsanız büyük ölçüde üniversite eğitimine ihtiyacınız olacaktır. “Bitirmeniz gereken şu lisans programıdır, yetmez bir de yüksek lisans yapmalısınız” gibi söylemler tam olarak doğruyu yansıtmasa da üniversiteyi kariyerinizde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirmelisiniz. Değerlendirmelerinizin daha somut bir hal alması için dahil oldukları meslek grupları ile size hitap eden kişilerle görüşerek kariyer planlamasında size yardımcı olmalarını isteyebilirsiniz.

4. Üniversite Sınavı Sonrası Tercih Süreci

Üniversite sınavına girdiniz ve merkezi sınav puanınız açıklandıktan sonra hedefleriniz doğrultusunda bölüm seçmeye çalışıyorsunuz… Muhtemelen konu hakkında bilgisi olsun olmasın çevrenizdeki herkesin fikirlerine maruz kalacaksınız. Sizinle ilgilenilmesi ve en iyi geleceğe sahip olmanız için çaba gösterilmesini takdir etmeli, fakat size söylenenlerden ders çıkarmaya odaklanmalısınız. Yalnızca aileniz sizden doktor olmanızı istiyor ve puanınız da yetiyor diye TIP tercih etmemelisiniz. Hayatınız boyunca yapacağınız mesleği başkalarının değer yargılarına ya da gerçekleştiremedikleri hayallere dayandıramazsınız. “Hangimiz istediğimiz meslek seçebildik?” diyenlere rağmen duruşunuzu bozmamalısınız.

5. Meslek Aşkı İçinizde Olmalı

Hayat bu, inanın garipliklerle ve verilen kararların bozulması hikayeleri ile dolu. Üniversite meslek seçimi adına kritik bir dönemeç olsa da gerek maddi gereksinimler gerek iş bulma imkanları gerekse değişen beklentiler önceden yapılan ve doğru olduğu düşünülen meslek seçimlerini bile yerle bir edebiliyor. İş hayatına atıldıktan sonra kişilerin beklentileri değişebiliyor ve yapmak istedikleri işler farklılaşabiliyor. Meslek seçimi ve bireysel irade arasında yıkılması zor köprüler yeniden inşa edilebiliyor.

Meslek Seçimi Sırasında Yapılan Hatalar

Hayatımızda büyük etki gösteren meslek seçimi sırasında zaman zaman birçoğumuz önemli yanlışlar yapabiliyoruz. Ebeveynlerin ve meslek seçimi yapacakların en sık yaptığı hataları şu şekilde sıralayabiliriz:

❗ Kişinin kendini tanımadan, ne istediğini ve ne beklediğini bilmeden sadece popüler diye bir mesleği seçmesi
❗ Kişinin aile baskısından çekindiği için ailenin belirlediği mesleği tercih etmesi
❗ Kişinin sadece iyi gelir getireceği öngörülen mesleklere yönelmesi
❗ Kişinin üniversite sınavında aldığı puana göre meslek seçimi yapması
❗ Kişinin meslek seçerken toplumsal yargıların etkisinde kalması ve sadece prestijli olduğu için meslek seçmesi

Sonuç olarak meslek seçiminin doğru yapılabilmesi için önce kişinin hayalindeki meslekler arasında tercihte bulunması gerekir. Bu tercih yapılırken de kişi kendini tanımalıdır. Hayattan ne istiyor, nasıl bir hayat hayal ediyor, iş ile ilgili nasıl sorumlulukları üstlenmeye hazır, hangi meslekler onun doğasına uygun vb. konularda kişi kendi yanıtlarını bulursa yapacağı tercihler onu mutlu edebilir.

Türkiye’de En Kolay İş Bulan 3 Meslek

“Yaptığım işi seviyorum” hissi kişilerin hayatlarının kalitesinin de en büyük göstergelerinden biridir. İstediğimiz meslek aynı zamanda sevdiğimiz meslek olduğunda iş yeri yolculukları da iş yerinde karşılaşılan zorluklar da daha çekilebilir hale gelir. Velhasıl Türkiye özelinde konuşmak gerekirse herkesin sevdiği ya da istediği mesleği yapamadığını biliyoruz. Genellikle ekonomik kaygılar çerçevesinde meslek seçimi gerçekleştiği için yazımızın bu bölümünde Türkiye’de en kolay iş bulan meslekler hakkında bilgi vermek istiyoruz.

1. Tekstil Mühendisliği

Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi tarafından açıklanan verilere göre Türkiye’de en kolay iş bulan mesleğin tekstil mühendisliği olduğu ve tekstil mühendislerinin ortalama iş bulma süresinin 4 ay 2 gün sürdüğü belirlendi.

2. İç Mimarlık

Mekanları güzelleştirip daha estetik bir görünüme sahip olmaları adına ideal alanlar tasarlayan iç mimarlar Türkiye’de şanslı azınlık arasında yer alıyorlar. Hızlı bir şekilde iş bulabildikleri verileri alınan iç mimarlar mezun olduktan ya da iş aradıktan sonra ortalama 5 ay 8 gün dolayında iş bulabiliyorlar.

3. Mimarlık

Yapılara, tüketicilerin ve kullanıcıların ihtiyaçlarına uygun olacak şekilde estetik tasarımlar yapan ve yapıların tasarımlarını denetlemekle yükümlü olan mimarlar, inşaat sektörünün gelişmiş olduğu ülkemizde iş bulma sıkıntısını en az yaşayanlar arasında yer alıyor. Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi verilerine göre mimarlar 5 ay 10 gün gibi bir sürede işlerine kavuşabiliyorlar.

Tekstil mühendisi, iç mimarlık ve mimarlık meslekleri Türkiye’de hızlı iş bulan meslekler arasına girmeyi başardı. Bunlara ek olarak konservatuvar mezunlarının, endüstriyel tasarımcılarının, inşaat mühendislerinin, veterinerlerin, eczacıların; pilotaj ve odyoloji mezunlarının da hızlı iş buldukları açıklandı.

Türkiye’de Başlangıç Maaşı En Yüksek Olan Meslekler

Türkiye’de meslek seçimi yaparken gençlerin en çok dikkat ettiği konuların başında maaşlar geliyor. Hayalindeki mesleği yalnızca iş bulma imkanının kısıtlı olması ya da maaşının düşük olması nedeniyle icra edemeyen milyonlarca kişi ülkemizde yaşıyor. Türkiye’de başlangıç maaşı en yüksek olan meslekler ister istemez en popüler meslekler arasında da kendine yer buluyor. Tıp, pilotaj, uçak mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, maden mühendisliği, endüstri mühendisliği, elektrik ve elektronik mühendisliği, İslami bilimler ve imalat mühendisliği mesleklerinin başlangıç maaşlarının diğer mesleklere göre yüksek olduğu biliniyor.

Sayısal Meslekler, Sözel Meslekler ve Eşit Ağırlıklı Meslekler

1. Sayısal Meslekler

Sayısal bölümlere girmek isteyen öğrencilerin üniversite sınavında TYT aşamasına zorunlu olarak girmesi gerekir. 4 senelik lisans eğitimi alınmak isteniyorsa TYT’ye ek olarak AYT sınavına da girilmelidir. TYT puan barajı aşılırsa ve AYT’den yeterli puan alınırsa öğrenciler bölüm tercihlerini yapabilirler. Sayısal bölümlere AYT sınavında sayısalların çözmesi gereken testlerin çözülmesi yoluyla girilir. Sayısal meslekler arasından seçim yapmak isteyen gençlerin bu kararı alan seçimi sırasında vermiş olması gerekir. Alan seçiminde Fen Matematik seçilerek sayısal meslek tercihinde bulunulabilir.

Acil Yardım ve Afet Yönetimi, Havacılık Elektrik ve Elektroniği, Gıda Teknolojisi, Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Enerji Mühendisliği, Gemi ve Yat Tasarımı, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri, Harita Mühendisliği, Güverte, Kimya, Kimya Mühendisliği, Maden Mühendisliği, Matematik Mühendisliği, Mimarlık, Odyoloji, Optik ve Akustik Mühendisliği, Pilotaj, Şehir ve Bölge Planlama, Tarımsal Biyoteknoloji, Tıp, Uçak Mühendisliği, Uzay Mühendisliği, Veterinerlik, Dil ve Konuşma Terapisi vb. sayısal mesleklere ve bölümlere örnek olarak gösterilebilir.

2. Sözel Meslekleri

Sözel alanının seçilmesi ile başlayan sosyal bilimler eğitimleri ile hayallerindeki mesleklere kavuşmak isteyen gençlerin sözel meslekler hakkında bilgi edinmesi gerekiyor. TYT ve AYT ya da TYT sınav sonuçlarına göre tercih edilebilen sözel bölümler bitirildikten sonra birçok farklı prestijli meslek tercih edilebiliyor.

Sözel puanla öğrenci kabul edilen bölümler ve bu bölümler bitirildiğinde sahip olunacak meslekler şu şekilde sıralanabilir: Film Tasarımı, Gastronomi, Çizgi Film ve Animasyon, Çerkez Dili ve Edebiyatı, El Sanatları, Film Tasarım ve Yazarlık, Görsel İletişim, Geleneksel Türk Sanatları, Görsel Sanatlar, İlahiyat, İletişim Bilimleri, İletişim Tasarımı, İletişim Tasarımı ve Medya, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Kültür ve İletişim Bilimleri, Medya ve Görsel Sanatlar, Medya ve İletişim, Sanat Yönetimi, Sanat Tarihi, Tarih, Sümeroloji, Sinema ve Dijital Medya, Türk Dili ve Edebiyatı, Yeni Medya, Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji.

3. Eşit Ağırlıklı Meslekler

Sayısal meslekleri de sözel meslekleri de tercih etmeyen öğrencilerin lise yıllarında alan seçerken eşit ağırlık derslerine yönelmesi gerekiyor. TM seçildikten sonra öğrenciler Türkçe, Matematik ve Sosyal Bilimler dersleri alıyor. Eşit ağırlık meslekleri kazançlarının yüksekliği ile dikkat çekse de sayısal meslekler ile kıyaslandığında iş bulma zorluklarının yaşanabildiği biliniyor.

Eşit ağırlık puanına göre öğrenci kabul edilen bölümler ve meslekler şu şekilde sıralanabilir: Uluslararası İşletmecilik, Seramik Tasarımı, Tıbbi Ürün Pazarlamacılığı, Ekonomistlik, Muhasebecilik, Restorasyon Uzmanlığı, Turizmcilik, Otel İşletmeciliği, Sivil Hava Yöneticiliği, Sağlık Birimleri Yöneticiliği, Arkeolog, Antropolog, Uluslararası Ticaret Uzmanlığı, Avrupa Birliği Uzmanlığı, Avukatlık, E-ticaret Uzmanlığı, Sınıf Öğretmenliği, Tekstil Tasarımcılığı, Psikologluk, Spor Yöneticiliği, Sosyal Hizmetler Uzmanlığı, Akademisyenlik vb.

Geleceğin Meslekleri

Meslek seçimi konusunda kararsızlığını koruyanlara fikir vermek amacıyla gelecekte popülerleşecek meslekler hakkında da bilgi aktarmak istiyoruz. Bildiğiniz üzere teknolojinin gelişmesi ile birlikte geleneksel meslekler bir miktar etkisini kaybetti. Gerek dijitalleşmenin etkisi gerek ihtiyaçların farklılaşması gibi unsurlar geleceğin meslekleri öngörülerine çok büyük ölçüde gerçeklik katıyor.

Yazılım Geliştirme

Robotların, mobil cihazların ve bilgisayarların dünyasında yaşıyoruz. Gelecek yıllarda teknolojinin kazanacağı ivmeye şimdiden hazırlanılıyor ve yeni meslekler oluşturuluyor. Teknolojiyi kullanılabilir kılıp kontrol etme noktasında yazılım geliştiricilere büyük bir ihtiyaç duyulacağı yaygın bir şekilde kabul ediliyor. Özellikle 2020 meslekleri arasında gösterilen yazılım geliştirme şimdiden yazılım dünyasına ilgi duyan gençlerin gözleri arasına giriyor.

Sağlık Yöneticiliği

Türkiye’de ve dünyada sağlık sektörü giderek büyüyor. Dünya nüfusunun fazlalaşması ve insan ömrünün uzaması gibi faktörler de düşünüldüğünde sağlık sektörünün artan talebe yanıt verebilmesi, teknolojik gelişmelere ayak uydurup sorunsuz bir şekilde işlemesi adına sağlık yöneticilerine duyulan ihtiyacın artacağı iddia ediliyor.

Veri Analizi

Her gün milyonlarca kişi tarafından kullanılan internet tüm kullanıcıların verilerinin bulunduğu devasa bir platform olma niteliği taşıyor. Veri miktarındaki bu dramatik yükseliş verilerin toplanmasını, ayıklanıp yorumlanmasını gerektiriyor. Kurumsal şirketlerin politikalarından ürün çalışmalarına, müşteri hizmetlerinden satış stratejilerine kadar tüm süreçlerinde belirleyici rol üstlenen veri analistleri gelecekte de iş sıkıntısı çekmeyeceğe benziyor.

Dijital İçerik Stratejisti

İnternet, dijital pazarlama ve sosyal medya gibi kavramları hayatımıza soktu. Artık küçük ve büyük şirketler, kendi markasını yaratmak isteyen bireyler ve hatta devlet kurumları internette varlık gösteriyor. Dolayısıyla hedef kitlelerine nasıl ve hangi üslupta hitap etmeleri gerektiğini belirleyecek stratejistlere duyulan ihtiyaç da yükseliyor. Dijital içeriklerin çok ama çok geniş bir alanı kapsaması, firmalar ya da kurumlar özelinde hedef kitleye uygun içerik stratejileri geliştirilmesi gereğini arttırıyor. Gelecek yıllarda, dijital içerik üreticileri kadar içerik üreticilerini yönlendiren stratejistler de değer görmeyi sürdürecek.

Drone Pilotluğu

Droneların piyasa sürülmesinin ardından birçok sektör yeniden yapılandı diyebiliriz. Özellikle askeri teşkilatlarda, fotoğraf çekimlerinde ve teslimatlarda gündeme gelen drone kullanımının gelecek yıllarda giderek yaygınlaşması bekleniyor. İnsanların uzak uçuş yeteneklerinden maksimum ölçüde yararlanılması fikrine de sıkı sıkı bağlı kalındığında drone pilotluğunun geleceğin meslekleri arasında gösterilmesi makul karşılanıyor.

3 Boyutlu Yazıcı Teknisyeni

Teknoloji ile ilgili haberleri okuduğunuzda 3 boyutlu yazıcıların barındırdığı potansiyeli net bir şekilde görebilirsiniz. Henüz emekleme aşamasında olduğu kabul edilen 3 boyutlu yazıcılar ile artık evler inşa ediliyor, yemekler yapılıyor, kıyafetler üretiliyor ve daha birçok faaliyet 3 boyutlu yazıcılar sayesinde gerçekleştirilebiliyor. Şu an için fiyatları çok yüksek olan ancak yakın gelecekte her eve girmesi beklenen 3 boyutlu yazıcılar teknisyenlik mesleğinin de yeniden değer görmesine neden olacak şeklinde yorumlar yapılıyor.

Siz de henüz hangi mesleğin sizin için uygun olduğuna karar vermediyseniz kendinizi tanımaya çalışmalısınız. Beklentileriniz, yetenekleriniz ve mutlu olduğunuz şeyler meslek seçimi konusunda size en doğru kılavuz olacaktır.